Abstract:
در دنیای سازمانی نوین،مهمترین شاخص تأثیرگذار،مدیریت میباشد که شکل مطلوب آن،مدیریت همراه با رهبری است.ازاینرو مسأله رهبری در سالهای گذشته مورد توجه بسیاری از اندیشمندان و نظریهپردازان بوده و تحقیقات و مطالعات گستردهای در خصوص آن صورت گرفته است. این موضوع از لحاظ تطبیقی هم مورد بررسی قرار گرفته است،اما آنچه که در این خصوص توجه اندکی به آن شده است،مطالعه تطبیقی رهبری در دو دیدگاه نظریهپردازان غرب و نظریهپردازان اسلامی است.در این مقاله به مسئله تعریف،ماهیت،جایگاه و قلمرو رهبری و نیز تفاوت بین مدیریت و رهبری پرداخته شده و مقایسهای بین دو دیدگاه مذکور در مباحث فوق به عمل آمده است.در انتها نیز با توضیح نگرش ابرمرد و ذاتی بودن رهبری و تفاوت آن با نگرش تعینی بودن رهبری در اسلام،این نوشته را به پایان رساندهایم.
Machine summary:
"ازاینرو با طرح موضوعات ذیل به بحث و بررسی آنها میپردازیم: 1-تعریف رهبری را از دیدگاه نظریهپردازان غرب و اسلامی 2-جایگاه رهبری را از دیدگاه نظریهپردازان غرب و اسلامی 3-رویکرد رهبری را از دیدگاه نظریهپردازان غرب و اسلامی 4-تفاوت بین مدیر و رهبر از دیدگاه نظریهپردازان غرب و اسلامی در خاتمه نیز بحثی در خصوص یکی از شبهات وارده در زمینه رهبری در اسلام خواهیم داشت:چه تفاوتی بین نگرش ابرمرد رهبری در مدیریت علمی با ذاتی و انتصابی(تعینی)بودن رهبری در مدیریت اسلامی وجود دارد؟ 1)تعریف رهبری110 تعاریفی که از رهبری توسط نظریهپردازان غربی و نیز اسلامی ارائه شده است بسیار زیاد است و اغلب بر محورهای مشترک تأکید دارند،که به چند نمونه از آن اشاره خواهد (1).
فیدلر در این رابطه میگوید: از آنجا که هرکسی به سرپرستی و راهبری دیگر مردمان میپردازد در نقش رهبری است،همه مدیرانی که سرپرستی مردمان را میکنند،رهبر نیستند،به همین نسبت بدیهی است که بسیاری از رهبران مدیر نیستند،فرد ممکن است دارای قدرت و نفوذ ولی بدون یک سمت رسمی مدیریت باشد،درحالیکه بیشتر مدیران به راستی رهبر نیستند،وظایف رهبری که به انجام میرسانند،تنها بخشی از شغل مدیریت آنها است (خلیلی شورینی،1373،ص 17)1.
علاوه آنکه،بر فرض وارد بودن این شبهه و پذیرش این مطلب که در اسلام نیز رهبری و ولایت ذاتی است و افراد خاصی ذاتا از امتیاز رهبری و حکومت بر مردم برخوردار هستند،به نظر بسیاری از علما و صاحبنظران،رهبری با رأی مردم نافذ است، یعنی زمانی امام و رهبر دینی میتواند عنان حکومت و مدیریت جامعه را به دست گیرد که مردم ایشان را انتخاب نمایند و با او بیعت کنند."