Abstract:
عوامل داخلی پس از کودتای محمد علی شاه و برپایی استبداد صغیر و برخی عوامل خارجی همانند وقوع جنگ جهانی اول،فروپاشی امپراتوریهای عثمانی و اتریش،شورشهای سیاسی،انقالب بلشویکی و غیره، نظام مشروطیت ایران را در شرایط بسیار سخت و حساسی قرار داده بود.در چنین شرایطی دولت استعماری انگلیس کوشید باتوجه به شرایط موجود و تعطیلی مجلس شورای ملی ایران،با دادن رشوه به نخستوزیر،وزیر خارجه و وزیر مالیهء دولت ایران،قرارداد 1919 را که به نوعی نظام تحت الحمایگی مستور بود،به تصویب رسانده و به مرحلهء اجرا درآورد.درصورت اجرای این نقشه،اختیار کامل قوای نظامی و مالی ایران در دست انگلیسیها قرار میگرفت و استقلال ایران به طور کامل از میان میرفت.
Machine summary:
"» کرزن در پی چگونگی تشکیل ارتش دلخواه و سلطهیابی بر امور مالی و اقتصادی ایران، چنین نتیجهگیری کرده است: «حال اگر ایرانیان این دو شرط اصلی ما را(قراردادن مستشاران عالی رتبهء انگلیسی در رأس دوایر نظامی و مالی)پذیرفتند که چه بهتر،زیرا در آن صورت حاضریم بیدرنگ وارد میدان عمل گردیم و به ایرانیان کمک کنیم تا وضع آشفتهء خود را اصلاح کنند و سر و سامانی به کارهای کشورشان بدهند،اما اگر حاضر به قبول این پیشنهاد نشدند،آن وقت است که باید توصیهء همکار محترممان را(که میگوید بگذارید اینها به هر جهنمی که مایلند،بروند)به کار بندیم و به مقامات رسمی ایران ابلاغ کنیم که از این به بعد دیناری کمک مالی دریافت نخواهند کرد که هیچ،هیچگونه مساعدهء مالی به آنها داده نخواهد شد که هیچ،طلبهای گذشتهء ما را نیز باید هرچه زودتر پرداخت کنند.
»42 ژنرال دیکسون برای اصلاح ارتش و ایجاد قشون متحد الشکل و آرمیتاژ است اسمیت برای اصلاح دارایی و امور مالی کشور وارد ایران شدند و پیش از آنکه مجلس شورای ملی تشکیل شود و قرارداد مزبور را تصویب کند،به رتق و فتق امور پرداختند،اما به قول یکی از تحلیلگران تاریخی اروپا،«انگلیسیها نمیدانستند در ایران میهنپرستی و ناسیونالیسم عجیبی وجود دارد که آن را نه میتوان خرید و نه مرعوب کرد."