Abstract:
این مقاله به دنبال آن است که با توجه به تحقیقات انجامشده در خوصوص وضعیت موجود تربیت دینی در مدارس و با نظر به شاخصهای برگرفته از آموزههای دینی(اعم از قرآن و سنت)،به آسیبشناسی تربیت دینی دانشآموزان در نظام آموزش رسمی کشور بپردازد.در این مقاله ابتدا با استفاده از روش فراتحلیل و اسنادی،مجموعهای از تحقیقات انجام گرفته در عرصه تربیت دینی در آموزش و پرورش مورد بررسی قرار گرفته و سپس با استفاده از روش تحلیلی-استنتاجی تلاش گردیده است با بررسی متون دینی،شاخصهایی جهت نقد وضعیت موجود استخراج گردد و در پایان جهت اصلاح و بهبود کمی و کیفی روند تربیت دینی دانشآموزان در نظام آموزش رسمی کشور در مقاطع مختلف تحصیلی،با عنایت به مشکلات و آسیبهای مطرحشده،راهکارهایی جهت نزدیکتر شدن به وضعیت مطلوب در پنج محور رویکرد و برنامهریزی،اهداف،محتوا،روش و معلم مورد نظر قرار گرفته است.
Machine summary:
"ظهور احساس عزت نیز در گرو آن است که انسان خود را قادر بر کاری بداند،پس لازم است که فرد خود را کارآمد ببیند و این نیز حاصل آن است که مربی با رفتاری کرامتآمیز،بسترهای لازم را برای بروز تواناییهای متربیان با حفظ عزت نفس آنان فراهم آورد؛بنابراین،از آنجهت که متربیان به عنوان موجودات انسانی دارای عزت نفس هستند،مربی در امر تربیت دینی،اول باید توجه داشته باشد که این انسانهای کریم و صاحب عزت،نیازمند به امر هدایت هستند تا کرامت و عزت آنان بروز و ظهور یابد و دوم آنکه امر هدایتگری آنان مستلزم پاسداشت کرامت و عزت نفس آنان است،در غیر اینصورت بر خلاف امر خداوند و پیامبر اکرم(ص)که خود اکرم و عزتمند بودهاند و توصیه به کرامت و عزت انسانی داشتهاند،عمل نموده است؛در واقع اقدام به امر تربیت دینی،بدون توجه به شاخصهای مورد نظر دین،نوعی بیتوجهی و گاهی زیر سؤال بردن اصل مسأله میباشد و قطعا منتج به عدم دستیابی به هدف تربیت دینی خواهد گشت.
تربیتی دینی،مستلزم عملگرایی است؛از یکسو،مربی باید ضمن اقدام عملی جهت امر امر تربیت دینی متربیان،خود نیز پایبندی عملی به اعتقادات،احکام و ارزشهای دینی داشته باشد؛چراکه عدم پایبندی عملی مربی به آنچه که میگوید زمینه بیتوجهی متربیان به گفتههای او را فراهم میآورد و گاه این ذهنیت را ایجاد خواهد کرد که رهنمودهای ارائهشده شعاری بیش نمیباشد و پشتوانهء عملی ندارند؛چنانکه رسول خدا بیان میدارند:«هرگاه عالم بداند و عمل نکند،به چراغی میماند که روشنگر مردم است و خویشتن را میسوزاند»(متقی هندی،1993 م،ج 10،ح 28974)(یعنی خود از این روشنایی سودی نمیبرد و ضرر میکند)و از سوی دیگر مربی باید به دنبال آن باشد که بعد از ارائه معرفت و بینش صحیح و مناسب،زمینههای الزام درونی و التزام علمی را در متربیان فراهم سازد."