Machine summary:
"دین بودا در آسیای میانه نوشتهء رونالد اریک امریک ترجمهء محمد شکری فومشی (به تصویر صفحه مراجعه شود) از زمان یا چگونگی گسترش اولیهء آیین بودا بهسوی شمال در بلخ اطلاعات دقیقی در دست نیست،با این حال مدارک موثقی وجود دارد که نشان میدهد این آیین در سدهء سوم پیش از میلاد براثر فعالیتهای تبلیغیای که با تشویق و حمایت«اشوکا»امپراتور هند صورت گرفته است در سرحدات جهان هند و ایرانی گسترش روزافزونی داشته است.
دهرمپدهء گاندهاری ممکن است به سدهء دوم تعلق داشته باشد و کشف آن در مجاورت ختن این فرضیه را قوت میبخشد که نخستین مبلغان بودایی شرق آسیای میانه از میان دهرمگوپتکاها برخاسته بودهاند.
در عصر کوشانیان سراسر آسیای میانه را راهبان فرقهء دیگری از شاخهء هینیانه یعنی«سرواستی واده» (Sarvastivada) تحت پوشش تبلیغات بودایی خویش قرار داده بودند،و از آنها دستنویسهای برگ نخلی باقی مانده که به سنسکریت بودایی نوشته شده است.
اگرچه در قلب سرزمین سغد آثار زیادی از دین بودا وجود ندارد، اما سغدیان خود در زمرهء مهمترین اقوامی شمرده میشوند که مسئولیت گسترش این آیین را در سراسر آسیای میانه و چین بهعهده داشتهاند.
اشارههایی وجود دارد که احتمالا آیین بودایی پیش از آنکه نخستین تاریخ میلادی فرارسد در کوچا پیروانی داشته است،اما به طور حتم پایههایش در عصر مترجم معروف کومارجیوا(314-443) دیگر کاملا تثبیت شد.
با نیم نگاهی به اطلاعات فوق الذکر روشن میشود که در طول هزارهء نخست میلادی سراسر آسیای میانه تحت نفوذ قوی دین بودا قرار داشته است و مراکز متعددی از جمله ختن،تورفان،خوچو و تون-هوانگ در ترکستان شرقی پدید آمدهاند که در کار تعلیم آموزههای این دین بودهاند."
Automated keywords:
بودایی
،
دین بودا در آسیای میانه
،
آیین بودا
،
آسیای میانه
،
ختن
،
سغدی
،
کوشانیان
،
مهایانه
،
هندی
،
زبان