Abstract:
اهمیت روزافزون نهضت تولید علم و جنبش نرمافزاری در محافل دانشگاهی و حوزوی و تکیدات مکرر مقام معظم رهبری بر بسیج علمی برای تبیین اهداف و عملیاتی کردن راهکارها و رفع موانع موجود تولید علم،این فرصت را فراهم میکند تا اندیشمندان،کارشناسان و صاحبنظران با نگاهی نو به سابقهی درخشان تمدن اسلامی و جابگاه علم و پژوهش،دلایل افول این تمدن را،مورد کنکاش قرار داده و نقش انقلاب اسلامی را در احیای مجدد این تمدن مترقی با بهرهگیری از نهضت تولید علم، مورد بررسی قرار دهند.شناسایی بسترها و دورن دادهای لازم برای احیای دوبارهی تمدن اسلامی،صاحبنظران را بر آن می دارد که با نگاهی راهبردی به احیای تمدن اسلامی،زمینهیهای لازم برای تولید علم و جنبش نرمافزاری را،فراهم سازند. هدف اصلی این مقاله،ارائهی چارچوب راهبردی برای تحقق تمدن اسلامی است.عناصر اصلی این راهبرد،شامل:معرفت دینی(درونداد)،جنبش نرمافزاری(فرآیند)،تولید دانش(محصول)،فرهنگ اسلامی(برونداد)و تمدن اسلامی(پیامد جهانی) است.در این مقالهی پس از بررسی و تحلیل فرآند جنبش نرمافزاری و تأثیر آن در تمدنسازی اسلامی،مقایسهای با عناصر تمدن غرب انجام خواهد گرفت.همچنین،با ارائهی نتایج تحقیقی در زمینهی تولید دانش در رشتههای علوم انسانی،به تأثیر این علوم در جنبش نرمافزاری،اشاره خواهد شد.روش انجام پژوهش کیفی است.دادهها از طریق بررسی اسناد و مدارک و مصاحبه جمعآوری شده و روش تجزیه و تحلیل دادهها،از طریق مقولهبندی دادهها،انجام گرفته است. تمدن اسلامی لازم است در جایی که متوقف شده(واگرایی مثبت نابالغ)از طریق جنبش نرمافزاری به سمت(واگرایی مثبت بالغ)و سپس(همگرایی مثبت بالغ)حرکت کند.جنبش نرمافزاری باید در همهی حوزههای علمی انجام گیرد تا هماهنگی در رشد و توسعهی همه جانبه جامعه صورت پذیرد.استفاده از ظرفیت علوم انسانی(به ویژه علوم تربیتی و روانشناسی)برای ایجاد نهضت تولید علم در جامعه امری ضروری است و بیتوجهی به این علوم،مانع بزرگی برای احیای تمدن اسلامی است.
Machine summary:
ir چکیده اهمیّت روزافزون نهضت تولید علم و جنبش نرمافزاری در محافل دانشگاهی و حوزوی و تکیدات مکرّر مقام معظم رهبری بر بسیج علمی برای تبیین اهداف و عملیاتی کردن راهکارها و رفع موانع موجود تولید علم،این فرصت را فراهم میکند تا اندیشمندان،کارشناسان و صاحبنظران با نگاهی نو به سابقهی درخشان تمدّن اسلامی و جابگاه علم و پژوهش،دلایل افول این تمدّن را،مورد کنکاش قرار داده و نقش انقلاب اسلامی را در احیای مجدد این تمدّن مترقی با بهرهگیری از نهضت تولید علم، مورد بررسی قرار دهند.
(گودرزی،5831) با توجه به تأثیر معنویت و دین در تمدّنسازی و تداوم آن،دین اسلام،ظرفیت احیای تمدّن اسلامی در قرن حاضر را دارد،زیرا معارف دین اسلام مغایر با علم و فناوری قرن بیست و یک نیست و بشر امروز تحت این معارف میتواند از لحاظ علمی و اخلاقی رشد متعادلی داشته باشد.
با گذشت چند قرن از رنسانی و انقلاب صنعتی،امروزه متفکران غربی به این نتیجه رسیدهاند که تمدّن غرب برای ادامهی حیات خود باید به معنویت و معارف دینی روی آورد و بین علم و دین آشتی ایجاد کنند.
دین تعیین کنندهی جهت و محور ساخت حوزههای معرفتی است و آن دینی که از معارف الهی ناب برخوردار باشد، ظرفیت لازم برای همگرایی بالغ مثبت را،فراهم خواهد کرد.
2-وجود تمدّنی پیشگام در حوزههای معرفتی به نام تمدّن غرب:نهضت نرمافزاری نباید وجود تمدّن غرب را،به عنوان تهدیدی علیه خود بداند،بلکه باید از دستاوردهای مثبت آن برای طی مراحل تمدّنسازی استفاده کند.
در این قرن،وضعیت حوزههای معرفتی کشورهای اسلامی نشان میدهد که علوم تخصصی موجود در این کشورها، ناشی از نهضت نرمافزاری تمدّن غرب است.