Abstract:
بسیاری از شاعران در اشعار خود به نوعی به مقوله ی زن پرداخته یا به آن اشارهای داشتهاند. طرز تلقی و نوع دیدگاه آنان به زن متاثر از دیدگاه عام حاکم بر جامعه و نیز تجربه های شخصی شاعر است. معروف عبدالغنی رصافی تقریبا تمام جوانب مشکلات اجتماعی زن را مطالعه کرده است. هرچند او به این مشکلات واقف بوده و تلاشی فراوان داشته تا زن را از قید و بندهای حاکم برهاند، اما محدودیتها مانع میشد تا پا را از حصار گفتمان جامعه فراتر نهد. در ورای اشعار او روحی بزرگ قرار دارد که مقوی آن اسلام است. این دسته اشعار به طور عمده از احساسات و عواطف شاعر نسبت به زنان سرچشمه می گیرد. طبق اشعار، رصافی مسلمانی است که گاهی تحت تاثیر فرهنگ ساختگی غرب دست خوش انحرافاتی جزیی می شود اما در نهایت به فرهنگ غالب و ریشهدار اسلامی برمیگردد.
Machine summary:
"سؤالها دست پیدا کنیم؛آیا میتوانیم رصافی را یک اصلاحگر تمام عیار نامید؟او نقش زن را در جامعه چه میداند؟دربارهی تأثیر دین و مفتیان مذهبی در وضعیت زنان عراق چه دیدگاهی دارد؟آیا حجابی که او از آن انتقاد میکند همان است که اسلام واجب کرده است؟از نظر او چه آیندهای در انتظار جامعهی آن روز عراق است؟دربارهی تأثیر تعلیم تربیت زنان در آیندهی خانواده چه میگوید؟سعادت خانواده را در چه میداند؟آیا مشکلات موجود را آنچنانکه باید،درک میکند؟دیدگاههای اصلاحی او چیست؟ حجاب قضیهی حجاب جنجال برانگیزترین بحث در میان شعرای معاصر عرب بوده است.
رصافی نیز هم چون سایر طرفداران کشف حجاب تلاش میکند که با تکیه بر تعالیم دین برای افکار و خواستههای خویش توجیهی بیابد،بنابراین خود و هم فکرانش را اینگونه معرفی میکند: نحن السفوریین أعلم بالذی#شرع النبی محمد من دین أیکون ما شرع النبی محمد#شیئا یخالف شرعة التمدین؟ حتی رجال الصین تحترم النسا#أفنحن ننقص عن رجال الصین؟ کلا و لکن عادة همجیة#جعلتکم حربا لکل حسین9 (همان:617).
رصافی اجرای نمایش در جوامع شرقی را به عنوان مثال ذکر میکند که در آن مانع از ظهور دختران جوان بر سن نمایش میشدند و مردان باید لباسهای زنانه میپوشیدند و در صحنههای نمایش ظاهر میشدند و این امر از دید شاعر،جز ننگ و عار نتیجهای به هم راه ندارد: ما العار أن تبدوا الفتاة بمسرح#تمثل حالی عزة و إباء و لکن عارا أن تزیا رجالکم#علی مسرح التمثیل زی نساء36 (همان:15)."