Abstract:
نویسنده مقاله بر این باور است که با واکاوی مبانی فکری و پیش فرض های فلسفی یک اندیشمند یا یک نظام فکری ـ اقتصادی می توان هدف اصلی در عدالت اجتماعی ـ اقتصادی را معین کرد، لذا نقطه شروع را در تحلیل فلسفی مفهوم عدل و مراحل میانی را به بازتاب این تحلیل بر گستره های فکری یک مکتب درباره خدا و انسان قرار داده است. قضاوتی که درباره هدف اصلی در عدالت اقتصادی می شود، متاثر از این نظام اندیشه ای باشد.
نویسنده در پی اثبات این فرضیه است که عدل به معنای توازن بوده و معانی دیگر این واژه با تحلیل هستی شناختی، به معنای اصلی بازمی گردند و فرهنگ علوی در سه گستره «خداشناسی»، «انسان شناسی» و «اجتماع» با ارائه برداشت هایی از «عدل الاهی»، «اعتدال انسانی» و «عدالت اجتماعی ـ اقتصادی» در پی نقش بندی ذهن انسان در این باره است.
Machine summary:
"سید شریف رضی کهرضوان خدا بر او باد میگوید:معنای کلام مولا علیه السلام این است که آنچه انسان ازثروت خود در راه خیر خرج میکند،گرچه کم باشد خداوند تبارک و تعالیپاداشی بزرگ و چند برابر عطا فرماید و منظور از دو دست،دو نعمت است و امیرالمؤمنین علی علیه السلام بین نعمت بنده و نعمت پروردگار فرق گذارده و عطای بنده رادست کوتاه و عطای پروردگار را دست بلند بیان فرموده است؛زیرا که نعمتهایالهی همواره از نعمتهای آفریدگان فراوانتر است،چونکه نعمتهای الهی اصلنعمتهاست و هر نعمتی به نعمت پروردگار بازگشت دارد و از نعمت او تراوشمینماید.
(همان:721،خ 196) دستدرازی به اموال عمومی و بیتالمال یا فسادهای مالی،مانند دریافت رشوه کهعموما بین دولتمردان شایع میشود و به فاصله شدید طبقاتی بین آنان و مردممیانجامد،از آسیبهای مورد توجه امام است: ای مردم،شما آگاه شدید کسی که بر ناموس و خون و غنیمتها و درآمدهایانسانها ولایت دارد و اجرای احکام اسلامی و رهبری مسلمانان بر عهده اوست،نباید بخیل باشد تا درنتیجه در اموال مردم طمع کند و در گرفتن آنها سختحریص باشد و نیز نباید نادان باشد تا با نادانی خود مسلمین را به گمراهی بکشدو نباید ستمگر باشد تا مردم را با عمل خود پریشان نماید و نباید در تقسیم اموال بیعدالتی کند،به یک عده عطا کند و عدهای را محروم نماید و نباید به خاطراجرای احکام از کسی رشوه دریافت نماید تا درنتیجه،حق دیگران را پایمال کندو نباید از سنت رسول خدا صلی الله علیه و آله خارج شود تا امت را به تباهی و هلاکت کشاند."