Abstract:
امروزه نظام های آموزشی هــم خود را عمدتا به انتقال معلومات و مهارت ها معطوف داشته اند و حال آنکه نخستین رسالت نظام های آموزشی، آموزش « چگونه فکر کردن » است . از آنجا که پرورش قوه تفکر، منوط به قدرت اندیشه و ذهنیت فلسفی معلمان و نیز شیوه تدریس آنها است، پژوهش حاضر درصدد است تا نخست ذهنیت فلسفی معلمان را بسنجد سپس ارتباط هر یک از ابعــاد سه گانه ذهنیت فلسفی معلمــــان (تعمق، جامعیت و انعطاف پذیری) را با نگرش آنها نسبت به روش های تدریس فعال بررسی کند. روش پژوهش توصیفی و از نوع همبستگی و جامعه آماری کلیه دبیران ریاضی مدارس راهنمایی دخترانه شهر اصفهان (216 نفر) بود. با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی 88 نفر به عنوان نمونه انتخاب شد. ابزار اندازه گیری پرسشنامه پیش ساخته ذهنیت فلسفی و نیز پرسشنامه محقق ساخته نگرش سنجش روش های تدریس فعال است. روایی پرسشنامه براساس آلفای کرونباخ محاسبه شد. این ضریب برای پرسشنامه ذهنیت فلسفی 84% و برای پرسشنامه نگرش به روش های تدریس فعال 77% به دست آمد. تجزیه و تحلیل داده ها در دو سطح توصیفی و استنباطی انجام شد. در سطح توصیفی بااستفاده از مشخصه های آمار توصیفی ودر سطح آمار استنباطی از ضریب همبستگی، آزمون تی تک متغیره و رگرسیون چندگانه استفاده شد. بر طبق نتایج بین ذهنیت فلسفی و نگرش به روش های تدریس رابطه معنادار در سطح 01/0وجوددارد. بین ابعاد ذهنیت فلسفی، بعد جامعیت بامیانگین 136/4 سطح بالاتری را نسبت به دو بعد تعمق و انعطاف پذیری در میان معلمان به خود اختصاص داد. همچنین بین هریک از ابعاد جامعیت، تعمق و انعطاف پذیری ذهنیت فلسفی و نگرش به روش های تدریس فعال رابطه معنادار وجود دارد، اما رابطه بین بعد انعطاف پذیری و نگرش به روش های حل مسئله، اکتشافی وپروژه درمرتبه اول، قراردارد.
Machine summary:
"اندیشههای نوین تربیتی دورۀ 6،شماره 3دانشکدۀ علوم تربیتی و روانشناسی پاییز 1389دانشگاه الزهراء س صص 67-94تاریخ دریافت:88/2/10 تاریخ بررسی:88/7/15 تاریخ پذیرش:89/10/14 ذهنیت فلسفی و نگرش به روشهای تدریس فعال در میان معلمان ریاضی(مقطع راهنمایی) ناهید سخنور* طیبه ماهروزاده** کیده {IBامروز نظامهای آموزشی هم خود را عمدتا به انتقال معلومات ومهارتها معطوف داشتهاند و حال آنکه نخستین رسالت نظامهایآموزشی،آموزش"چگونه فکر کردن"است.
از آنجا که در محیط آموزشی صرفا مربی متفکر و خلاق میتواند بر ذهن و اندیشه و بهعبارتی بر خلاقیت دانشآموزان در محیط آموزشی تأثیر داشته باشد این سؤال مطرح است کهچگونه میتوان زمینۀ ایجاد خلاقیت و تفکر فلسفی را در معلمان فراهم آورد یا بر قدرتخلااقیت آنها افزود؟یکی از مشکلات مدارس آن است که از نظر سطح آموزشی،بیشتر درقلمرو شناختی و سطوح اول تا حداکثر چهارم طبقهبندی بلوم قرار گرفتهاند.
سؤال فرعی 3-3 آیا بین هر یک از ابعاد ذهنیت فلسفی(تعمق،جامعیت،انعطافپذیری)ونگرش به روش تدریس پروژه رابطه وجود دارد؟ جدول 5:ضریب همبستگی بین ابعاد ذهنیت و نگرش به روش تدریس پروژه(به تصویر صفحه مراجعه شود) بر اساس نتایج جدول 5 ضریب همبستگی بین بعد جامعیت و نگرش به روش تدریسپروژه در سطح 0/05<- p معنادار است،اما این ضریب بین ابعاد تعمق و انعطافپذیری ونگرش به روش تدریس پروژه در سطح0/01< - p معنادار است.
ارتباط بیشتر بین بعد انعطافپذیری با نگرش به روشهای تدریس فعال گویای آن است کهاین روشها در درجۀ اول نیازمند انعطاف معلمان در قبال این روشها میباشند،ولی نتایجمربوط به میانگین ابعاد ذهنیت فلسفی نشان میدهد که بعد انعطافپذیری در میان ابعادذهنیت فلسفی کمترین میانگین را به خود اختصاص داده است."