Abstract:
هدف از پژوهش حاضر, بررسی تاثیر فعالیت بدنی بر پاسخ کورتیزول و انرژی مصرفی مردان چاق و لاغر بود. به این منظور 12 دانشجوی پسر غیرورزشکار به صورت داوطلبانه در این تحقیق شرکت کردند و پس از بررسی سوابق پزشکی – ورزشی و تکمیل رضایت نامه، به دو گروه چاق (با میانگین سنی 9/1 ±83/22 سال، شاخص تودة بدنی 8/1 ±08/31 کیلوگرم بر مترمربع و حداکثر اکسیژن مصرفی 9/3 ± 45/35 میلی لیتر به ازای هر کیلوگرم وزن بدن در دقیقه) و لاغر (با میانگین سنی 1 ±17/21 سال، شاخص تودة بدن 3/1 ± 2/18 کیلوگرم بر مترمربع و حداکثر اکسیژن مصرفی 3 ±86/45 میلی لیتر به ازای هر کیلوگرم وزن بدن در دقیقه) تقسیم شدند. پروتکل فعالیت بدنی در ساعت 8 صبح انجام شد و شامل 30 دقیقه دویدن بر روی تردمیل با شدت 65% حداکثر اکسیژن مصرفی بود و به وسیلة دستگاه گازآنالایزر گازهای تنفسی اندازه گیری می شد. نمونه های بزاقی قبل از فعالیت، بلافاصله بعد از فعالیت، 15 و 30 دقیقه بعد از فعالیت جمع آوری شد. از آزمون های آماری t – استودنت و آنالیز واریانس با اندازه گیری مکرر برای ارزیابی کورتیزول، انرژی مصرفی، اکسیژن مصرفی و نسبت تبادل تنفسی بین دو گروه در حالت استراحت و فعالیت در سطح (05/0 P<) استفاده شد. نتایج تحقیق نشان داد که تفاوتی بین سطح پایة کورتیزول بین دو گروه چاق و لاغر وجود ندارد، درحالی که غلظت کورتیزول در گروه چاق بلافاصله بعد از فعالیت ، 15 و 30 دقیقه بعد از فعالیت، به طور معنی داری بیشتر از گروه لاغر بود (05/0 P<). همچنین میانگین انرژی مصرفی فعالیت (کیلوکالری در دقیقه، یا کیلوکالری در دقیقه به ازای هر کیلوگرم تودة بدون چربی) درگروه چاق به طور معنی داری بیشتر از گروه لاغر بود (05/0 P< )، اما تفاوت معنی داری بین مقدار اکسیژن مصرفی و نسبت تبادل تنفسی بین دو گروه مشاهده نشد. بنابراین می توان نتیجه گرفت که درصد چربی بدن بر مقدار انرژی مصرفی و غلظت کورتیزول تاثیر می گذارد، و افراد چاق هنگام فعالیت، انرژی مصرفی بیشتر و سطح کورتیزول بالاتری نسبت به افراد لاغر دارند.
Machine summary:
با این حال در پژوهش های وونگ ٤، رناتو٥ و همکارانش تفاوت معنی داری در سطح پایۀ کورتیزول بین افراد چاق و لاغر مشاهده نشد، و آنها گزارش کردند که درصد چربی بدن بر ترشح کورتیزول در حالت استراحت تاثیر چندانی ندارد (٣٣، ٣٠).
علاوه بر این بیشتر مطالعات قبلی مقدار انرژی مصرفی را در حالت استراحت یا فعالیت هایی مانند راه رفتن و انجام کارهای روزمره بررسی کرده اند (٢٨، ٢٢، ٣) و با توجه به اطلاعات ما به نظر می رسد، که در پژوهش های قبلی مقدار انرژی مصرفی هنگام دویدن بر روی تردمیل بررسی نشده است ، ازاین رو پژوهش حاضر در نظر دارد که تغییرات غلظت کورتیزول و مقدار انرژی مصرفی را هنگام ٣٠ دقیقه فعالیت بدنی با شدت ٦٥ درصد حداکثر اکسیژن مصرفی در آزمودنی های چاق و لاغر بررسی و با هم مقایسه کند.
همچنین 1 - Wong and et al 2 - Renato and et al 3 - Paul and et al 4 - Hypothalamus Pituitary Adrenal Axis 5 - Cushing’s Syndrome 6 - Hyper Secretion 7 - Elissa and et al 8 - Westerbacka and et al با توجه به نتایج تحقیق راسموند١ که افزایش در بافت چربی موجب افزایش تحریک محور هیپوتالاموس هیپوفیز آدرنال می شود (٣١)، می توان نتیجه گرفت که چون شاخص تودة بدن گروه چاق در پژوهش حاضر بیشتر از ٣٠ بوده و تودة چربی بدن آنها نسبت به گروه لاغر بیشتر است ، افزایش ترشح کورتیزول قابل توجیه است .
نتایج پژوهش حاضر نشان داد که ٣٠ دقیقه فعالیت بدنی با شدت ٦٥ درصد حداکثر اکسیژن مصرفی موجب افزایش غلظت کورتیزول بزاقی در افراد چاق و لاغر می شود.