Abstract:
نوروز، این عید کهنسال که گنجینهای از سنتهای دلپذیر است، تاریخی بس دراز و عبرتانگیز دارد. از روزگاران بسیار قدیم که تعیین تاریخ آن حتی از عهده تاریخ هم بیرون است تا امروز این عید با تمام سنتها و آداب و رسوم خود همچنان در فراز و نشیب تاریخ و از خلال حوداثی عظیم راه خود را باز کرده و دنیای افسانهای قدیم را به عصر دانش امروز پیوسته است. این عید در طی تاریخ طولانی خود نهتنها در تاریخ ایران بلکه در تاریخ همه ملتهایی هم که با فرهنگ ایرانی آشنا شدهاند، آثار بسیاری از خود به جای گذارده است و آثاری که از آن در تاریخ و ادبیات عربی بر جای مانده کم نیست. این عید به وسیله دبیران دیوان و وزیران ایرانی در دستگاه خلافت و مخصوصا در دوره عباسی با فر و شکوه خاص برگزار می شد. شعرا و نویسندگان عرب یا عربیزبان در تهنیت این عید چکامهها سروده و سنتهای آن را به راههای گوناگون ستوده و توصیف کردهاند؛ از این رو این عید، هم در تاریخ سیاسی و اجتماعی اعراب و هم در تاریخ ادبیات زبان عربی اثر بارزی داشته است.
Machine summary:
"خود از آن تناول نمودند و به حاضران نیز ارزانی داشتند و برای خوشآمد هدیهدهندگان اینعبارت را هم که در تاریخها نقل شده:«نوروزنا کل یوم»(یعنی هر روز ما را نوروز گردانید)بهآنها فرمدند،و برای اینکه افزون بر آنچه بابت خراج سالیانه بر عهدۀ آنها می بود مالی بر آنهاتحمیل نشود دستور دادند که آن ظرف را قیمت کنند و قیمت آن را از رخاج سالیانۀ ایشان کسرنمایندودر تاریخ بغداد و برخی از مراجع دیگر این خبر نقل شده،آمده است که بزرگ آن دهقانانو کسی که آن هدیه را تقدیم داشت نعمان،جد ابو حنیفه نعمان بن ثابت فقیه معروف و صاحبمکتب فقه خنفی بوده است؛ولی این مورد در تمام این دوران موردی یگانه و بیهمتا بود.
نتیجهگیری نوروز عید کهنسال از دیرباز در میان همۀ مردمی که با آن آشنایی داشتهاند معمول بوده وهمواره باعث شادی و نشاط و نشانۀ لطف و مهربانی بوده است و نه تنها نفوذ و تأثیر عمیق درتاریخ و تاریخ ادبیات زبان عربی داشته که از لحاظ مطالعۀ ادبیات تطبیقی حائز اهمیت است،ازنظر تحقق در تاریخ ایران و اسلام هم بسیار مفید و سودمند است و آن پیوندی است که نوروزو آیینهای آن در دوران اسلامی با فرازونشیبهای اندیشه و علم در جهان اسلام فر و شکوهیداشته است و در دورههای فترت و جمود اندیشه،نوروز هم چهرۀ کدر و غبارآلودی به خودگرفته است گذشته از اینها پیوند استواری است که نوروز در میان ملتها و فرهنگها که با آنمأنوس بودهاند برقرار ساخته است؛آنچنانکه در قصیدۀ بلندآوازۀ استاد زندهیاد العقاد مصریبا عنوان عید النیروز به زیبایی تصویر شده است: {Sاهلا بنیروز ولید#اهلا بمیلاد سعید#یوم جدید قلت،بل#عهد علی مصر جدیدS}که در آن پس از اشاره به بسیاری از مسائل سیاسی و اجتماعی و ملی مصر به وصف نوروزبه عنوان جشن بهار پرداخته است و آن را همچون عیدی جهانی و انسانی ستوده و گوید:«اینعید از ایران برخاست و بر نقاط دور جهان نیز پرتو افکند."