Abstract:
نظریه کنش گفتار یکی از مهم ترین نظریاتی است که بر دو حوزه فلسفه زبان و زبان دین تاثیر گذاشته است. آستین، ارائه-کننده این نظریه، کاربرد زبان برای انجام کارهایی از قبیل اعلام کردن، وعده دادن، اظهار داشتن، تهدید کردن و ... را کنش گفتار نامید. وی واحد ارتباط زبانی را کنش های گفتاری اعلام کرد، بدین معنی که ارتباط زبانی هنگامی اتفاق می افتد که گوینده، کنش گفتاری انجام دهد. جان سرل بر پایه این نظریه کنش های گفتاری را به پنج دسته تقسیم بندی کرد: کنش های اظهاری، اعلامی، تعهدی، ترغیبی و عاطفی. بررسی متن شناسی زیارتنامه حضرت امام رضا (ع) بر اساس طبقه بندی فوق نشان داد از مجموع 107 کنش گفتاری به کار رفته در این متن، کنش های عاطفی با 38 مورد بیشترین و کنش های اعلامی با 22 مورد کمترین تعداد را به خود اختصاص داده اند. ضمن آن که در متن فوق هیچ گونه کنش گفتاری تعهدی به کار نرفته است. نتایج فوق نشان دهنده ایجاد ارتباط عمیق عاطفی گوینده و مخاطب یا مخاطبان زیارتنامه است. به عبارتی گوینده متن تلاش کرده است احساساتی از قبیل ارادتمندی، قدردانی و دوستی خویش را در قالب این متن با مخاطب خویش به اشتراک بگذارد. اختلاف ناچیز بین تعداد سایر کنش های به کار رفته در متن با توجه به تعداد کل کنش های موجود معنی دار به نظر نمی رسد.
Machine summary:
"بررسی متنشناسی زیارتنامه حضرت امام رضا(ع)براساس طبقهبندی فوق نشان داد از مجموع 107 کنش گفتاری به کار رفته در این متن،کنشهای عاطفی با 38 مورد بیشترین و کنشهای اعلامی با 22 مورد کمترین تعداد را به خود اختصاص دادهاند.
در مجموع بخش اول زیارتنامه حضرت امام رضا(ع)شامل 24 کنش گفتار است که از این مجموع بیشترین تعداد مربوط به کنش گفتاری اظهاری با 12 مورد و سایر کنش گفتاری به کار رفته با فراوانی یکسان هر کدام 4 مورد را به خود اختصاص دادهاند.
این بخش از زیارتنامه حضرت امام رضا(ع)در مجموع در بردارنده 31 کنش گفتاری اس که بیشترین کنشهای گفتاری به کار رفته مربوط به کنشهای گفتاری ترغیبی با 13 مورد و کمترین آنها مربوط به کنشهای گفتاری اعلامی،اظهاری و عاطفی هرکدام به ترتیب با 9،6 و 3 مورد میباشد.
استفاده از کنش گفتاری اعلامی به جای کنش گفتاری ترغیبی در این بخش برای برائت جستن از دشمنان ائمه باز معنایی شدیدتری را به همراه دارد،به این معنی که نه تنها در اینجا اعلام بیزاری صورت گرفته است،بلکه درخواست تغییر عملی در وضعیت موجود نیز مطرح شده است که نوع کنش گفتاری به کار گرفته شده معنیدار میباشد.
از طرفی،در هر دو نوع متن مورد بررسی کنش گفتاری تعهدی یعنی کنشی که به واسطه آن گوینده خود را متعهد به انجام عملی در آینده مینماید یا اصلا به کار نرفته یا درصد اختصاص یافته به آن بسیار ناچیز بوده است."