Abstract:
بیشتر اقتصاددانان معتقدند که سیاست پولی در کوتاه مدت آثار حقیقی دارد؛ اما در بلندمدت خنثی است. با توجه به مجرا های انتقال سیاست پولی و تفاوت بخش های اقتصادی از این حیث، انتظار می رود که بخش های اقتصادی واکنش های نابرابری به یک شوک سیاست پولی نشان دهند. برخلاف سایر مطالعات این حوزه که از نرخ بهره به عنوان متغیر سیاست پولی استفاده شده است، در این مقاله با عنایت به حرمت ربا و قانون عملیات بانکداری بدون ربا از متغیر پایه پولی استفاده شده و وجود عدم تقارن در میان واکنش بخش های کشاورزی، خدمات و صنعت به یک شوک سیاست پولی انبساطی با استفاده از مدل «SVAR» و براساس داده های فصلی سال های 1369‐1387 بررسی شده است. نتایج نشان می دهد که واکنش بخش های اقتصادی به شوک سیاست پولی متفاوت است و بخش صنعت بیشترین و سریع ترین واکنش را نشان می دهد. همچنین سهم شوک سیاست پولی در تغییرات ارزش افزوده بخش صنعت نسبت به سهم این شوک در تغییرات ارزش افزوده دو بخش دیگر بیشتر است. بنابراین در اقتصاد ایران حساسیت بخش صنعت نسبت به سیاست پولی از دو بخش کشاورزی و خدمات بیشتر است.
Machine summary:
برخلاف سایر مطالعات این حوزه که از نرخ بهره به عنـوان متغیـر سیاسـت پـولی استفاده شده است ، در این مقاله با عنایت به حرمت ربا و قانون عملیات بانکداری بدون ربا از متغیر پایه پولی استفاده شده و وجود عدم تقارن در میان واکنش بخش های کشاورزی، خـدمات و صنعت به یک شوک سیاست پولی انبساطی با استفاده از مدل "SVAR" و براساس دادههای فصلی سالهای ١٣٦٩‐١٣٨٧ بررسی شده است .
سؤال اصلی مقاله این است که عکس العمل هر یک از بخش های کشاورزی، صـنعت و خدمات به یک شوک سیاست پولی انبساطی چگونه است ؟ به بیان دیگر اندازه، سـرعت و پایداری واکنش بخش های اقتصاد ایران به یک شوک سیاست پولی به چه نحـوی خواهـد بود؟ چه بخش هایی سریع تر واکنش نشان می دهنـد و چـه بخـش هـایی بیشـترین تـأثیر را متحمل خواهند شد؟ در نظام بانکداری متعارف، نرخ بهره جایگاه اساسی در اعمال سیاست پـولی دارد و در مطالعات مربوط به بررسی آثار سیاست پولی از آن به عنوان متغیـر سیاسـت پـولی اسـتفاده می شود.
جدول ١: متغیرهای مدل لگاریتم تولید ناخالص داخلی واقعی LGDP لگاریتم نرخ ارز غیر رسمی LEXR لگاریتم درآمد نفت LOILR لگاریتم شاخص تعدیل کننده تولید ناخالص داخلی LGDEF لگاریتم پایه پولی LMB لگاریتم ارزش افزوده واقعی بخش کشاورزی LAGR لگاریتم ارزش افزوده واقعی بخش صنعت LIND لگاریتم ارزش افزوده واقعی بخش خدمات LSER نمودار متغیرهای مدل اعم از متغیرهـای کـلان، نشـان از وجـود ریشـه واحـد در ایـن متغیرها دارد.