چکیده:
آﻳﺎ وﺟﻮب اﻣﺮ ﺑﻪﻣﻌﺮوف و ﻧﻬﻲ از ﻣﻨﻜﺮ، ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻪ »ﻣﻌﺮوف«ﻫﺎ و »ﻣﻨﻜﺮ«ﻫﺎﻳﻲ اﺧﺘﺼـﺎص داردﻛﻪ ﺑﻪﺻﻮرت ﻋﻠﻨﻲ، ﺗﺮک ﻳﺎ اﻧﺠﺎم ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ ﻳﺎ در ﻫﻤﻪ ﻣﻮارد، واﺟﺐ اﺳﺖ؟ ﺑﻪ ﻋﺒﺎرت روﺷﻦﺗـﺮ،آﻳﺎ ﻣﺮدم و دوﻟﺖ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﮔﻨﺎﻫﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﻪﺻﻮرت ﭘﻨﻬـﺎن و در ﺣـﺮﻳﻢ ﺧﺼﻮﺻـﻲ اﻓـﺮاد اﻧﺠـﺎمﻣﻲﺷﻮد، ﻣﺴﺆوﻟﻴﺖ ﻧﻬﻲ از ﻣﻨﻜﺮ دارﻧﺪ ﻳﺎ ﻧﻪ؟ اﻳﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺑﻪ ﺑﺮرﺳﻲ دو دﻳﺪﮔﺎه و دﻻﻳﻞ ﻫﺮ ﻛـﺪاماز آﻧﻬﺎ در اﻳﻦ زﻣﻴﻨﻪ ﻣﻲﭘﺮدازد. ﻧﻜﺘﻪ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻪ اﻳﻨﻜﻪ آﻧﭽﻪ ﺑﺮ آن ﺗﺄﻛﻴﺪ ﻣﻲﮔﺮدد آن اﺳﺖ ﻛـﻪﺣﺘﻲ ﺑﻨﺎ ﺑﺮ ﻧﻈﺮ ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﻣﻌﺘﻘﺪﻧﺪ وﻇﻴﻔﻪ اﻣﺮ ﺑﻪﻣﻌﺮوف و ﻧﻬﻲ از ﻣﻨﻜﺮ، ﻋﺎم ﺑﻮده و ﺣﺘﻲ ﺣﺮﻳﻢ ﺧﺼﻮﺻﻲ ﻣﺮدم را ﻫﻢ ﺷﺎﻣﻞ ﻣﻲﺷﻮد، رﻋﺎﻳﺖ دو ﻧﻜﺘﻪ ﺿﺮورت دارد:1. ﺗﺠﺴﺲ در زﻧﺪﮔﻲ ﺧﺼﻮﺻﻲ ﻣﺮدم ﺑﻪ ﻫﺮ ﺻﻮرﺗﻲ ﻣﻤﻨـﻮع اﺳـﺖ؛ ﻫـﺮ ﭼﻨـﺪ ﺑـﺎ اﻧﮕﻴـﺰة ﺧﻴﺮﺧﻮاﻫﺎﻧﻪ و ﺟﻠﻮﮔﻴﺮی از آﻟﻮدهﺷﺪن آﻧﺎن ﺑﻪ ﮔﻨﺎه ﺑﺎﺷﺪ.2. در ﺻﻮرت اﻃﻼع از آﻟﻮدﮔﻲ اﻓﺮاد ﺑﻪ ﮔﻨﺎه در ﺣـﺮﻳﻢ ﺧﺼﻮﺻـﻲ، ﺑـﺪون آﻧﻜـﻪ ﺗﺠﺴﺴـﻲﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ، ﻧﻬﻲ از ﻣﻨﻜﺮ، ﺻﺮﻓﺎ ﺑﻪﺻﻮرت ﺧﺼﻮﺻﻲ و ﻏﻴﺮ ﻋﻠﻨﻲ و ﺑﺎ رﻋﺎﻳـﺖ ﺷـﺮاﻳﻂ وﻣﺮاﺗﺐ اﻣﺮ ﺑﻪﻣﻌﺮوف و ﻧﻬﻲ از ﻣﻨﻜﺮ، واﺟﺐ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد. ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ، ﻧﻬﻲ ﻋﻠﻨﻲ و آﺷﻜﺎر ﻛﺴﻲ ﻛـﻪ ﻣﺨﻔﻴﺎﻧﻪ ﮔﻨﺎﻫﻲ را ﻣﺮﺗﻜﺐ ﺷﺪه، ﻧﻪﺗﻨﻬﺎ واﺟﺐ ﻧﻴﺴﺖ، ﺑﻠﻜﻪ ﺟﺎﻳﺰ ﻧﺒﻮده و ﺣﺮام ﻧﻴﺰ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ.
خلاصه ماشینی:
"اﻟﺒﺘـﻪ ﺗﻜﻠﻴـﻒ اول ﻧﻤـﻲﺗﻮاﻧـﺪ ﺗﻜﻠﻴـﻒ دوم را ﺗﺤﺖاﻟﺸﻌﺎع ﻗﺮار داده و داﻳﺮة آن را ﻣﺤﺪود ﺳﺎزد؛ ﻫﺮ ﭼﻨﺪ از »ﺣﺮﻣﺖ ﻣﻄﻠـﻖ ﺗﺠﺴـﺲ« اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ ﻧﻤﻲﺗﻮان ﺑﻪ ﺑﻬﺎﻧﻪ اﻧﺠﺎم اﻣﺮ ﺑﻪﻣﻌـﺮوف و ﻧﻬـﻲ از ﻣﻨﻜـﺮ، وارد ﺣـﺮﻳﻢ ﺧﺼﻮﺻﻲ اﻓﺮاد ﺷﺪه و درﺑﺎرة اﻟﺘﺰام و ﻋﺪم اﻟﺘﺰام آﻧـﺎن ﺑـﻪ واﺟﺒـﺎت و ﺗـﺮک ﻣﺤﺮﻣـﺎت، ﺗﺤﻘﻴﻖ ﻧﻤﻮد؛ اﻣﺎ اﮔﺮ ﻛﺴﻲ ﺑﻪﺻﻮرت اﺗﻔﺎﻗﻲ و ﺑﺪون آﻧﻜﻪ ﺗﺠﺴﺲ ﻛﻨﺪ، از اﺑﺘﻼی دوﺳﺖ ﻳﺎ ﻫﻤﺴﺎﻳﻪاش ﺑﻪ ﮔﻨﺎه اﻃﻼع ﻳﺎﺑﺪ ﻳﺎ اﺻﻼ ﺣﻜﻢ »ﺣﺮﻣﺖ ﺗﺠﺴﺲ« را زﻳﺮ ﭘـﺎ ﮔـﺬارد و ﺑـﺎ ﻛﻨﺠﻜﺎوی و ﺗﺠﺴﺲ در زﻧﺪﮔﻲ دﻳﮕﺮان از آﻟﻮدﮔﻲ او ﺑﻪ ﺣﺮام آﮔﺎه ﺷﻮد، آﻳﺎ وﻇﻴﻔﻪ ﻧﻬـﻲ از ﻣﻨﻜﺮ ﺑﺮ ﻋﻬﺪه او ﺧﻮاﻫﺪ آﻣﺪ ﻳﺎ ﻧﻪ؟ اﮔﺮ اﻣﺮ ﺑﻪﻣﻌـﺮوف و ﻧﻬـﻲ از ﻣﻨﻜـﺮ را در اﻳـﻦ دو ﻓﺮض، واﺟﺐ ﺑﺪاﻧﻴﻢ، در ﻓﺮض دوم ﻛﻪ ﺑﺎ ارﺗﻜﺎب ﻳﻚ ﮔﻨﺎه )ﺗﺠﺴـﺲ ﺣـﺮام( از اﺑـﺘﻼی دوﺳﺖ ﻳﺎ ﻫﻤﺴﺎﻳﻪاش ﺑﻪ ﮔﻨﺎه ﻣﻄﻠﻊ ﺷﺪه، وﻟﻮ ﻣﻜﻠﻒ ﺑﻪ اﻣﺮ و ﻧﻬﻲ ﺷـﺪه، اﻣـﺎ ﺑـﻪ ﺧـﺎﻃﺮ ﺗﺠﺴﺲ ﺣﺮام در زﻧﺪﮔﻲ دﻳﮕﺮان ﻣﺠﺎزات ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ؛ ﮔـﺮ ﭼـﻪ اﺳـﺘﺤﻘﺎق ﻣﺠـﺎزات ﺑـﻪ ﺳﺎل ﻫﻔﺪﻫﻢ / ﺷﻤﺎرة ﺳﻮم/ ﭘﻴﺎﭘﻲ56 ﺧﺎﻃﺮ ﺗﺠﺴﺲ در ﺣﺮﻳﻢ ﺧﺼﻮﺻﻲ دﻳﮕﺮان، ﻣﻮﺟﺐ ﻧﻤﻲﺷـﻮد وﻇﻴﻔـﻪ ﻧﻬـﻲ از ﻣﻨﻜـﺮ ﺑـﺎ رﻋﺎﻳﺖ ﺟﻤﻴﻊ ﺷﺮاﻳﻂ را ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ."