چکیده:
حریم خصوصی در نظام حقوقی و اخلاقی اسلام از جایگاه ویژه ای برخوردار است. این بدان جهت است که حیثیت و اعتبار انسان در حوزه فردی و هم چنین در بین کسانی که با او در حوزه عمومی زیست می کنند، نزد خداوند اهمیت بالایی دارد. خداوند متعال برای آنکه جامعه را در مسیری قرار دهد که روابط انسانی خالی از هرگونه تضاد و درگیری بوده و در جهت وفاق اجتماعی گام بردارند، رعایت حریم خصوصی افراد را در قالب دستورات اخلاقی و احکام دینی بر پیامبران خود وحی نموده تا آن را به گوش مردمان برسانند. این پژوهش به روش کتابخانه ای توصیفی سعی کرده است به سوالات مطرح شده در ارتباط با ارزش و اهمیت حریم خصوصی و تطبیق آن در فضای حقیقی و مجازی پاسخ دهد و در این راستا تلاش نموده است نظر اسلام را در پاسداشت حریم خصوصی بر مبنای سه اصل کرامت انسان، حرمت مومن و عمومیت اذن بیان نماید. همچنین با برجسته کردن هنجارهای اخلاقی حریم خصوصی در حوزه کاربران و مدیران فضای مجازی، مفاهیم اخلاقی را بازخوانی کرده است.
Privacy enjoys a special place in legal and ethical systems of Islam. In fact، man’s dignity and credibility in the individual sphere as well as among those living with him in the public sphere enjoy a high status before God. In order for the society to be free from conflict and contradiction and to move towards social consensus، God the Almighty، through revelation to His Prophet، has asked human beings to observe people’s privacy through ethical instructions and religious commandments. This paper is an attempt to investigate questions in relations to the value and significance of privacy in real and virtual atmospheres and also to discuss the viewpoints of Islam about safeguarding of privacy on the basis of human dignity، reverence of believer، and universality of permission. Also attempts have been made to reread ethical concepts by shedding light on the ethical norms of privacy in the field of users and managers of cyberspace.
خلاصه ماشینی:
ايــن پژوهش به روش کتابخانه اي توصيفي ســعي کرده اســت به ســؤالات مطرح شــده در ارتباط با ارزش و اهميت حريم خصوصي و تطبيق آن در فضاي حقيقي و مجازي پاسخ دهد و در اين راستا تلاش نموده اســت نظر اسلام را در پاسداشت حريم خصوصي بر مبناي سه اصل کرامت انســان ، حرمت مؤمن و عموميت اذن بيان نمايد.
طرح مسئله حق حريم خصوصي جايگاه مهم و ويژه اي در ميان حقوق و آزادي هاي اساسي بشر دارد و فقدان يا تجاوز به اين حق موجب بروز تنش ها، کشمکش ها، خشونت ها و تألمات جسمي و روحي انسان ها در قلمروي زندگي شخصي ، خانوادگي و روابط اجتماعي مي گردد و انسان را از برخورداري از زندگي و حيات طبيعي و بايســته محروم مي ســازد و امنيت فردي و اجتماعي او را تباه و زايل مي سازد.
طبق نظر برخي ، حريم خصوصي عبارت از حق تصميم گيري در خصوص اين امر اســت که دسترســي به چه ميزان از اطلاعات ، احساســات ، تفکرات ، کردارها و شئون شخصي (يک فرد) براي ديگران جايز است (گودکين ٢، ٢٠٠٦).
در يــک تعريف ديگر از حريم خصوصي ، با امعان نظر به اينکه اين حق يکي از حقوق اساسي و مهم بشر از ديدگاه اسلام است ، موارد آن را در نظام حقوقي اسلام معرفي نموده اند: «١.
بديهي است که در اين گونه موارد حتي رضايت صاحب حريم خصوصي نيز نمي تواند جواز هتک ســتر و افشــاي اسرار تلقي شود، زيرا با اشاعه مواردي که با اخلاق عمومي جامعه تناقض دارد، تجاوز به حقوق عامه محقق مي شود.