چکیده:
این مقاله، تاثیر شوکهای قیمت و تولید نفت خام را بر متغیرهای کلان اقتصادی در ایران و در قالب یک مدل DSGE اقتصاد باز بررسی مینماید. برای این منظور، کانال انتقال شوکهای نفتی متناسب با ساختار اقتصاد ایران تصریح گردیده است. نتایج شبیهسازی مدل نشان میدهد که شوکهای نفتی بر تولید، سرمایهگذاری و موجودی سرمایه اثر منفی دارد، ولی تورم، مصرف و هزینهی نهایی را افزایش میدهد. از طرفی، شوکهای نفتی بر مخارج دولت و حجم پول اثر مثبت دارد. این نتایج ضمن تایید فرضیهی نفرین منابع در اقتصاد ایران، نشان میدهد که شوکهای نفتی نقش کلیدی در شکلگیری سیاستهای پولی و مالی و تورم بازی میکند. ازاینرو، بهمنظور جلوگیری از پیامدهای سوء ناشی از شوکهای نفتی پیشنهاد میگردد، ضمن انجام نظارت مستمر بر موجودی حساب ذخیرهی ارزی و صندوق توسعهی ملی، سازوکارهایی در جهت کاهش سلطهی دولت بر بانک مرکزی و حفظ اصالت بانک مرکزی در انجام دو وظیفهی عمدهی این نهاد یعنی حفظ ارزش پول ملی و کنترل تورم صورت پذیرد.
In this paper we will investigate the impact of price and production shocks of crude oil on macroeconomic variables in Iran using an open economy DSGE model. To this end، the transmission channels of oil shocks have been specified in accordance with the structure of the Iran economy. Simulation results of the model show that oil shocks has negative effect on output، investment and capital stock، but cause increase in inflation، consumption and marginal cost. On the other hand، oil shocks have a positive effect on government spending and money supply. These results confirm the hypothesis of the resource curse in the economy of Iran and show that oil shocks played a key role in shaping monetary and fiscal policies and inflation. Hence in order to avoid bad consequences resulting from oil shocks، it is suggested that Central Bank keeps its supervision on the exchange reserve account and national development fund. Furthermore، it is suggested that there should be mechanisms to reduce the dominance of the government on Central Bank and maintaining authenticity of Central Bank in doing its two main tasks: keeping the value of the national currency and controlling inflation.
خلاصه ماشینی:
"از این رو، درآمدهای نفتی نقش کلیدی را در اقتصاد ایران بازی میکند و بررسی تأثیر شوکهای برونزا و غیرقابل کنترل نفتی بر متغیرهای کلان اقتصادی نظیر تورم و رشد اقتصادی، همواره در کانون توجه اقتصاددانان و محققان داخلی بوده است (امامی و ادیب پور، 1388، کمیجانی و اسدی مهماندوستی، 1389، التجائی و ارباب افضلی، 1391، ارشدی و موسوی، 1393).
ویژگی بارز و متفاوت این مطالعه بهرهگیری از یک چارچوب تعادل عمومی پویای تصادفی متناسب با ساختار اقتصاد ایران جهت بررسی تأثیر شوکهای نفتی بر متغیرهای کلان اقتصادی و با لحاظ کانالهای انتقال شوکهای نفتی، بهینهسازی رفتار بنگاههای صادراتی و وارداتی و استخراج منحنی فیلیپس هیبریدی برای این بنگاهها و تلفیق دولت و بانک مرکزی است.
جدول 2: گشتاورهای مقایسهی روندهای واقعی و شبیه سازی شده متغیر میانگین سری زمانی انحراف معیار سری زمانی همبستگی هم حرکتی با سری زمانی شکاف تولید شبیه سازی واقعی شبیه سازی واقعی - شبیه سازی واقعی تولید 9984/0 002/1 094/0 072/0 64/0 1 1 تورم 11/1 005/1 146/0 10/0 57/0 23/0 15/0 سرمایه گذاری 976/0 00/1 12/0 08/0 33/0 31/0 27/0 مصرف 03/1 00/1 075/0 032/0 58/0 69/0 96/0 موجودی سرمایه 23/1 002/1 10/0 06/0 57/0 48/0 42/0 حجم پول 13/1 001/1 067/0 05/0 52/0 27/0 34/0 مخارج دولت 008/1 02/1 32/0 19/0 34/0 22/0 17/0 درآمدهای نفتی 17/1 09/1 05/0 04/0 43/0 31/0 243/0 درآمدهای مالیاتی 16/1 02/1 26/0 18/0 61/0 178/0 12/0 منبع : محاسبات تحقیق بر پایهی مقادیر گشتاورهای مورد استفاده در جدول (2)، مدل طراحی شده از قدرت برازش و دقت بالایی برخوردار است و توانایی توضیح دهندگی اقتصاد این دادهها از بانک اطلاعات سریهای زمانی بانک مرکزی اخذ شدهاند.
نمودار 2: توابع واکنش آنی به شوک تولید نفت / / منبع: نتایج تحقیق 6- خلاصه و نتیجه گیری در این مطالعه با هدف بازنگری تأثیر شوکهای نفتی بر متغیرهای عمدهی کلان اقتصادی اقتصاد ایران، از یک مدل DSGE اقتصاد باز استفاده شده است."