چکیده:
توسعه قدرت کشورهای بزرگ در خاورمیانه همراه با فشار به روی سیستم استعمارگری کشورهای غربی و منافع آنها باعث شد که دولتهای مستعمره همواره در اوضاع نابسامان به سر ببرند و این موضوع تنها علت حفظ منافع دولتهای استعماری بود. هنگام شورش اسماعیل آقا سمکو اوضاع ایران به دلیل سقوط فرمانروایان قاجار و بر تخت نشستن پهلوی رضا شاه نابسامان بود. در این زمان انگلیس و روسیه در خاورمیانه و بخصوص ایران برای دستیابی به منافع خود بصورت کامل در اوضاع سیاسی ایران رخنه کرده بودند. روابط سمکو با شیخ محمود حفید بیشتر اوقات ارتباطی ساده بوده و به یکدیگر یاری رسانده اند و بخصوص سمکو در جنبشهای شیخ محمود بر ضد انگلیسها نقش داشته است، اما بدلیل نابسامانی منطقه و وجود
قدرت ترکیه گاهی سمکو ناچار به اطاعت از ترکیه می شد و این بدلیل نزدیکی منطقه زیر نفوذ سمکو با ترکیه بود. در این پژوهش نگارنده سعی دارد با استفاده از منابع کتابخانه و شیوه توصیفی تحلیلی به بررسی نقش کشورهای خارجی در روابط اسماعیل آقا سمکو(سمیتقو) و شیخ محمود حفید بپردازد.
خلاصه ماشینی:
"اسماعیل آقا پس از توافق انگلیس و ترکیه به طور کل نا امید شد و اخرین شانس خود را امتحان کرد و به شوروی پناه برد و دو شرط اصلی را عنوان کرد، اولین شرط وی همکاری روسیه با وی ایجاد دولت مستقل کردی بود در مقابل سمکو همه کردها را برای همکاری با شوروی هماهنگ کند، اما اگر این شرط تحقق نیافت و به سمکو کمک کردند تا مکان خود را به ایران بازگردد، اما در ان زمان روابط میان ایران و شوروی رابطه خوبی بود و در مصالح شوروی نبود تا به خاطر سمکو منافع خود را در ایران را از دست بدهد(همان، ص166).
در سال 1925م قدرت قاجارها در ایران فرو پاشید و رضاخان بر تخت نشست و حکومت پهلوی بر سرکار آمد، رضاخان جهت هرچه قدرتمندترین ساختن خود در مرزها، عهدنامه ای پنج ساله در سال 1926م با ترکیه تحت عنوان معاهده (ویدادیه و تامینیه) امضا کرد، در دو فصل این معاهده همکاری میان دو دولت ایران و ترکیه جهت سرکوب کردن شورشها و تامین امنیت در مناطق مرزی مطرح گردید، در آن زمان شورشهای شیخ محمود سمکو شکاک و شیخ سعید پیران در مناطق مرزی جریان داشت و همچنین طرفین معاهده تعهد کردند که از شورش هر گونه گروه و سازمانی جهت اغتشاش در امنیت هر کدام از این دولتها جلو گیری کنند(مکی، 1361: 4/ 81-83) علاوه بر این شورای جامع ملل در مؤرخه 16-دیسامبر-1925م اوضاع ایالت موصل را به نفع انگلیس خاتمه داده بود."