چکیده:
توسعه فعالیت های صنعتی صادرات گرا، مستلزم شناسائی مزیت های نسبی و ایجاد مزیت رقابتی است، تا به پشتوانه تولید کالاهای رقابت پذیر و مزیت نسبی-رقابتی، تولیدکنندگان داخلی توان رقابتی داشته باشند. نتایج محاسبه هزینه منابع داخلی برای فلز (شمش) آلومینیوم، در صور قیمت بازای هر تن در چهار گزینه ممکن قیمت تمام شده در ایران، قیمت جهانی، قیمت سیف وارداتی و قیمت فوب صادراتی؛ و بر اساس دو حالت با احتساب برق و گاز مبادله ای، و غیرقابل مبادله ای و داخلی و غیرقابل تجارت حاکی از آن است که تولید فلز آلومینیوم در ایران در شرایط موجود مزیت تولیدی نداشته و قیمت محصول حتی هزینه عوامل و نهاده های مبادله ای را کفاف نمی کند. در واقع، با احتساب برق و گاز در کل هزینه غیرمبادله ای تولید، برای هر سه گزینه قیمتی محتمل فلز آلومینیوم، تولید هر یک دلار شمش آلومینیوم در ایران دست کم بیش از یک دلار هزینه تولید داخلی آن (با شرایط فعلی ضعف دانش فنی و بهره وری پایین جزئی و کلی عوامل تولید) است، مگر آنکه تحولات اصلاحی بنیادین در بهره وری عوامل تولید اعم از نیروی کار، انرژی، مواد اولیه و به طورخاص روزآمد شدن شکاف تکنولوژیکی صنعت آلومینیوم صورت پذیرد.
خلاصه ماشینی:
نتایج محاسبه هزینه منابع داخلی برای فلز (شمش) آلومینیوم، در صور قیمت بازای هر تن در چهار گزینه ممکن قیمتتمام شده در ایران، قیمت جهانی، قیمت سیف وارداتی و قیمت فوب صادراتی؛ و بر اساس دو حالت با احتساب برق و گاز مبادلهای، و غیرقابل مبادلهای و داخلی و غیرقابل تجارت حاکی از آن است که تولید فلز آلومینیوم در ایران در شرایط موجود مزیت تولیدی نداشته و قیمت محصول حتی هزینه عواملو نهادههای مبادلهای را کفاف نمیکند.
در واقع، با احتساب برق و گاز در کل هزینه غیرمبادلهای تولید، برای هر سه گزینه قیمتی محتمل فلز آلومینیوم، تولید هر یک دلار شمش آلومینیوم در ایران دستکم بیش از یک دلار هزینه تولید داخلی آن (با شرایط فعلی ضعف دانش فنیو بهرهوری پایین جزئی و کلی عوامل تولید) است، مگر آنکه تحولات اصلاحی بنیادین در بهرهوری عوامل تولید اعم از نیرویکار، انرژی، مواد اولیه و به طورخاص روزآمد شدن شکاف تکنولوژیکی صنعت آلومینیوم صورت پذیرد.
بدیهی است اگر این هزینه فرصت بر حسب دلار (پول خارجی) باشد، مقدار هزینه منابع داخلی به دست آمده عددی نزدیک به یک خواهد بود و اگر معیار فوق برای کالایی کمتر از یک به دست آید نشاندهنده سودآوری و رقابتپذیر بودن کالا بوده و اگر مقدار آن بزرگتر از یک محاسبه شود حاکی از عدم وجود مزیتنسبی کالا در مرحله تولید در داخل کشور میباشد.
- اگر میزان مصرف و قیمت برق مصرفی در تولید شمش اولیه در ایران به سطح استاندارد جهانی آن بهبود یابد، آنگاه برق و گازمصرفی در دو حالت مبادلهای و غیرمبادلهای، هزینه منابع داخلی دستکم به میزان 1567/0 واحد بهبود خواهدیافت، با این وجود ایران در تولید شمش آلومینیوم مزیت تولیدی ندارد.