چکیده:
تحولات و تغییرات خانواده در ایران در سالهای اخیر، پیامدهای سوئی بر خانواده و جامعه خواهد داشت و به همیندلیل نیازمند سیاستگذاری فرهنگی مناسبی است که بتوان مواجهه درستی با آنها انجام داد و با چالشهای فرارو مقابله کرد. این مقاله در پی پاسخگویی به این سوال است که مسائل اساسی تحکیم خانواده در ایران - که میبایست در سیاستگذاریهای فرهنگی آنها را در اولویت قرار داد- کداماند؟ روش گردآوری اطلاعات، اسنادی و رسانهمحور و مبتنی بر نظرات کارشناسان و خبرگان است و برای تجزیه و تحلیل اطلاعات و اولویتگذاری مسائل، روش تاپسیس - از روشهای تصمیمگیری چند منظوره - است. یافتههای تحقیق نشان میدهد که مهمترین مسائل آینده خانواده در ایران، بر محور ارزشها و تغییرات ارزشی است و به همین سبب سیاستهای فرهنگی تحکیم خانواده، میبایست ناظر به حل مسائل ارزشی و اخلاقی خانواده باشد.
The family transformations and changes in Iran in recent years will have negative impacts on the family and society and, accordingly, require a proper cultural policy that can be addressed correctly and meet the challenges that have arisen. This article seeks to answer the question of which are the core issues of family consolidation in Iran - that should be prioritized in the cultural policy-making? The data collection method is a documentary one and media-centered and is based on the opinions of experts, and the data analysis and issues prioritization method is TOPSIS a multi-criteria decision-making technique. Findings of the research show that the most important future family issues in Iran are centered around values and value changes so that cultural policies on family consolidation should address the issues of family value and ethics.
خلاصه ماشینی:
این مسائل عبارتاند از افزایش میل و گرایش عمومی به طلاق؛ زوال تصویر روشن و صحیح از ارزشمندی خانواده؛ عادیشدن طلاق و قبحزدایی از آن؛ عدم رعایت و پایبندی به موازین و ارزشهای اخلاقی؛ فاصلهگرفتن از خانواده آرمانی و متعادل؛ جایگزینی سبک زندگی غربی به جای اسلامی؛ از بینرفتن میل و رغبت به تشکیل یا حفظ زندگی؛ حاکمشدن فرهنگ مادیگرایی در خانواده؛ اختلال در انتقال ارزشها و الگوسازی ارزشی؛ انحطاط و کمرنگ شدن تدریجی ارزشهای خانوادگی؛ گسترش بینظمی و عدم مسئولیتپذیری در خانواده؛ گسترش تنوعطلبی در میان زوجین؛ افزایش ناهماهنگیهای فرهنگی بین زوجین(اختلاف فرهنگی)؛ تضعیف اخلاق در خانواده و جامعه بر اثر صنعتیشدن؛ حاکمیت تفکر لیبرالیستی بر خانواده؛ ایجاد نگرش منفی به زندگی با بالارفتن سطح توقعات؛ افزایش تعارضات در خانواده با گسترش اینترنت؛ از بینرفتن تعادل با سستشدن باورهای مذهبی و اعتقادی؛ پایینآمدن سطح مهارتهای زندگی؛ نبود بلوغ فکری و اجتماعی در میان جوانان ازدواجکرده؛ عدم شناخت اصول زندگی مشترک و قواعد اصلی؛ افزایش تعارضات با حاکمیت فنسالاری در خانواده؛ به وجودآمدن آسیبهای مختلف با اعتیاد شدید به اینترنت؛ بحران هویت و اختلال در شخصیت اعضای خانواده در فضای مجازی؛ تفاوت اطلاعات و گرایشها و ایجاد شکاف بین فرزندان و والدین؛ ازدیاد نارضایتیهای خانوادگی با تاثیرپذیری از فضای مجازی؛ افزایش ناآگاهی جنسی زوجین (افزایش شناخت غلط در مورد مسائل جنسی)؛ تنزل جایگاه ارزشی و اخلاقی خانواده؛ ضعف کارآمدی جنسی خانواده (زوجین)؛ افول نقش کنترلی و نظارتی خانواده؛ ضعف خانواده در تربیت جنسی فرزندان؛ گسترش تاثیرپذیری فرزندان از بیرون؛ حاکمیت گفتمان ناکارآمدی خانواده؛ تنزل محوریت و مرجعیت خانواده در آموزش و تربیت؛ اهمیتیافتن کار و اشتغال نسبت به خانواده؛ تخریب ساختار خانوادههای سنتی با مدرنیزاسیون؛ فراگیری اشتغال زنان در بیرون خانه؛ افزایش زنان سرپرست خانوار؛ کاهش باروری و نرخ رشد جمعیت؛ جایگزینی ازدواج رسمی با شکلهای نامشروع خانواده بدیل؛ تاثیر خانواده همباش (ازدواج سفید) بر بیثباتی سایر خانواده؛ تضعیف ساختار و جایگاه خانواده به جهت تداوم رکود و اقتصاد ناسالم؛ فراگیری زندگی مجردی(تجردزیستی)؛ تنزل مفهوم مادری و کاهش فرزندآوری؛ افزایش و سهولت طلاق توافقی؛ کمشدن ارتباطات کلامی و عاطفی و نبود روابط صحیح؛ افزایش خشونت در خانوادهها؛ از بینرفتن حرمتها و احترام بین اعضا؛ تشدید تعارضات ناشی از گرایش به مواد مخدر؛ نادیده گرفتهشدن خانواده با گسترش روابط فرازناشویی؛ افزایش رضایت از بی بندوباری در روابط ؛ بیتفاوتی و بیتوجهی به روابط درون خانواده؛ خودبسندگی و انزوای شدید خانواده ایرانی؛ گسترش شکافنسلی میان اعضای خانواده؛ کاهش آرامش روانی اعضای خانواده؛ دگرگونی مناسبات و مناسک خانوادگی؛ کمرنگشدن نقش بزرگترها؛ نبود تفاهم و زبان مشترک برای ادامه زندگی؛ جدایی، جهت رهایی از یکنواختی و تکراریشدن زندگی؛ دخالت روزافزون خانوادهها در مسائل زوجین.