چکیده:
روندهای سیاسیـفرهنگی طیشده در جمهوری آذربایجان کنونی با محوریت «غیریتسازی تاریخی با ایران» منجر به واگرایی آن از ایران شده است. یکی از ماموریتهای رادیو برونمرزی آذری ایران، تبیین پیوندها و گسستهای تاریخی برای افکار عمومی همسایه شمالی است. در این مقاله، سعی شده است میزان و چگونگی پرداخت به تاریخ مشترک دو کشور در این رادیوی باقدمت با کاربست نظریههای «برجستهسازی» و «چارچوبسازی» رسانهای واکاوی شود. برای این منظور، برنامههای تاریخی سه ماه از این رسانه شنیداری به صورت تمامشماری، بر اساس تکنیک کدگذاری، تحلیل محتوای کمی شده است. ۲ مقوله برجستهسازی و 7 متغیر چارچوبسازی برنامهها را سنجیده است. یافتهها نشان میدهد برنامهها به ویژه از دیدگاه چارچوبسازی از حد مطلوب فاصله دارند. تحلیلهای آماری موید این موضوع است که برجستهسازی مباحث تاریخی از اولویت رسانه و اولویت سیاسی کافی برای سیاستگذاران این رسانه شنیداری برخوردار نیست. برای تنویر جامعتر افکار سطوح و لایههای مختلف مخاطبان پیشنهاد میشود که ضمن افزایش تعداد برنامههای تاریخی، بهرهگیری از چارچوبهای شناختی مانند روایت همزمان وقایع دو سرزمین، غیرمستقیمگویی، چندصدایی و تعاملی کردن برنامهها نیز تقویت شود. بازتعریف دانش تاریخی و افزایش خودآگاهی کنشگران مدنی آذری در ارتقای زمینههای همنوایی و همگرایی دو کشور موثر خواهد بود.
The current politico-cultural trends in the Republic of Azerbaijan, focused on "historical strangeness with Iran", have led to its divergence from Iran. One of the missions of Iranian Radio Azeri World Service is to explain the historical connections and raptures to the public opinion of its northern neighbor. Applying agenda setting and framing theories, the aim of this article is to evaluate the amount and circumstances of addressing common history of two countries in this old radio. Therefore, using content analysis, the three month historical programs of this audio media examined through whole counting method based on coding technique. Programs have been evaluated by 2 agenda setting category and 7 framing variable. Findings show that especially from the framing point of view programs are far from optimal limit. Statistical analysis confirms that agenda setting of historical issues is not a priority of media and does not have enough political priority for the policymakers of this audio media. For a more comprehensive enlightenment of various levels and layers of audiences’ thought it is suggested that while increasing the number of historical programs, the use of cognitive framework, such as the simultaneous narrative of two-state events, indirect speech, multivoiced and interactive programs, should also be encouraged. Re-defining historical knowledge and increasing self-awareness of Azeri civil activists will be effective in promoting the conformity and convergence of the two countries.<br>
خلاصه ماشینی:
در چنـین شـرایطی که رویکردهای امنیتی دولت باکو بر تضعیف پیوندهای دیرینه دو کشور استوار است ، اتخاذ دیپلماسی کارآمد از سوی ایران برای روان سازی حل وفـصل «منازعـات تـاریخی » نقـش بی بدیلی دارد، چراکه در دنیای رسانه ای شده ی امروز، رسانه با حذف عامل دولت و ارتباط بی واسطه با مخاطبان ، بهترین منبع و ابزار ارتباطی با مردم کشوری محسوب می شود که بـه دلیل ماهیت ، منافع و اهداف متفاوت نظام سیاسی آن با ایـران ،٣ امکـان همـسویی و ارائـه ١.
بنابراین پرسش های اساسی مقاله را این گونه می توان سامان دهی و صورت بندی کـرد: «برجسته سازی » و «چارچوب سازی» رسانه ای تاریخ مشترک دو کشور ایران و آذربایجان در رادیو برون مرزی آذری به چه میزان و چگونه انجام می گیرد؟ محتوا و فرم برنامـه هـای 1.
٤ از آنجـایی کـه تـاکنون پژوهـشی در خـصوص چگونگی تبیین تاریخ مشترک دو کشور در رسانه انجام نشده است ، مقاله پیش رو مکمـل پژوهش های انجام شده در زمینه روابط تاریخیـفرهنگی بین ایران و جمهوری آذربایجـان برای افزایش سطح مفاهمه تاریخی خواهد بود.
Symeou, Philemon Bantimaroudis, and Eleni Kampanellou, (2012), "Cultural Agenda Setting: Media Attributes and Public Attention of Greek Museums", Communication Research, Vol. 39, No. 4, p.
Wayne Wanta, Guy Golan and Cheolhan Lee, (2004), "Agenda Setting and International News: Media Influence on Public Perceptions of Foreign Nations", Journalism & Mass Communication Quarterly, Vol. 81, No. 2, p.