چکیده:
انقلاب اسلامی در شرایطی به وقوع پیوست که قدرتهای جهانی با داعیه نظم جهانی و در قالب مفاهیم جهانیشدن و دهکده جهانی به دنبال تسلط بر جهان بودند. غایت جهانی و مخاطب عام این انقلاب که با تأسی به گزارههای دینی عموم مردم و بشریت بود، نقطه تعارض این حرکت با امپریالیسم جهانی و نظام سلطه بود. انقلاب ایران که مدعای ایدئولوژیک و فرهنگی مبتنی بر اسلام داشت، بدون بازتولید چارچوبهای تئوریک لازم در ابعاد نرمافزاری به این مهم نخواهد رسید. بنابراین تولید علوم انسانی اسلامی بهمثابه نرمافزار جهان اسلام در رشتههای مختلف موتور محرکه این انقلاب تلقی میشود. حوزههای علمیه بهعنوان متولیان علوم اسلامی بعد از انقلاب اسلامی ظرفیتهای بالقوه جهت تحقق این مهم دارند. در نوشتار حاضر پرسشمحوری ما این است که چه نسبتی بین حوزههای علمیه و علوم انسانی اسلامی برقرار است و انقلاب اسلامی چگونه شرایط مطلوب را محقق کرده است؟ یافتههای تحقیق دال بر آن است که انقلاب اسلامی تولید علوم انسانی اسلامی را از امکان به ضرورت تبدیل کرده است و همچنین تولید و تأسیس این علوم بالاصاله بر عهده حوزههای علمیه است؛ اگرچه این مدعا نافی رسالت دانشجویان متعهد و آشنا به علوم انسانی نیست. روش تحقیق در نوشتار حاضر، روش تحلیلی ـ توصیفی و جمعآوری دادهها نیز اسنادی است.
The Islamic Revolution of Iran came about when world powers sought to dominate the world with purpose of world order in the form of concepts of globalization and global village. The global objective and the general audience of this revolution, which was founded based on the religious doctrines of the public and humans, was the conflict point of this movement with world imperialism and the system of domination. The Iranian revolution, which claimed to have ideological and Islam-based culture, would not achieve this important goal without reproducing the necessary theoretical frameworks in software. Therefore, the production of Islamic humanities as software of the Islamic world in various disciplines is considered the driving force of this revolution. Islamic Seminaries as guardians of the Islamic sciences after the Islamic Revolution have the potential capacities to do so. In the current study, our question is what is the relation between Islamic seminaries and Islamic sciences and humanities and how has the Islamic Revolution achieved the desired conditions? The findings of the research indicate that the Islamic Revolution has made the production of the Islamic humanities as necessary and that the production and establishment of these sciences are the responsibility of the seminaries. However, this claim does not reject the mission of committed and knowledgeable students of the humanities. The research method in this paper is descriptive-analytic and data collection is documentary.
خلاصه ماشینی:
سیاستگذاران کلان کشور نیز که خود دانشآموخته همین علوماند و حتی برخی در دانشگاههای مادر جهان فارغالتحصیل شدهاند، هرگز دقتهای معرفتشناختی و تمدنی و بومی را نمیتوانند لحاظ کنند؛ بنابراین حتی اگر رشتههای آکادمیک در قالب الهیات یا در ضمیمه با آنها نیز تعریف شود، به جهت گفتمان تجددی حاکم بر آن، معنای برساختی همان تمدن را خواهد داشت و همچنان بیارتباط با زیستبوم ما خواهد بود.
این معنای پوزیتیویستی امریکایی - انگلیسی از علم مانع شکلگیری علم قدسی و دینی میشود؛ درحالیکه اگر علم را به تاریخ ارسطو، بوعلی و ابنرشد بازگردانیم، برایند متمایزی خواهیم داشت و حتی شیلینگ و فیشته نشان میدهند که علوم انسانی مدرن نیز بر بنیانهای متافیزیکی و از بطن مسیحیت ظهور کرده است و همچنین هگل و کانت را کشیشهای مکار نامیدهاند؛ چون در تلاش بودند همان مفاهیم مسیحیت را تئوریزه کنند و بهخصوص در آلمان تلاش جهت بازیابی علومی که بنیان آنتولوژیک دارند، قابل ردیابی است و حتی این نکته که تکنولوژی نیز بر بنیان یک متافیزیک معین شکل گرفته است، قابل تأمل است (دهقانی فیروزآبادی، 1388: ص157)؛ اگرچه برخورد با علم و تکنولوژی در کشور ما به دلایل مختلف منفعلانه بوده و به لوازم و پیامدها و ابعاد هستیشناسانه و معرفتشناسانه آن چندان توجه نشده است.
حوزویان به جهت آشنایی با منابع معرفتی و تاریخ و تمدن اسلامی و همچنین نفوذ در لایههای اجتماعی و حضور در بین مردم جهت تحقق این امر انسباند؛ اگرچه آشنایی و درک عمیق و نقادانه علوم انسانی غربی و فلسفه و تاریخ غرب جهت هر حرکتی ضروری است.
Javadi Arjmand, Mohammad Ja'far (1390 SH), "Global Justice in Imam Khomeini's Thought and the Critical Theory of International Relations", Journal of Islamic Revolution Studies, vol.