چکیده:
این مقاله با روش تحلیلی ــ توصیفی و به صورت مقایسهای از دو بعد به آگاهی اهل کتاب از وجود پیامبر خاتمعلیهوالهصلیالله میپردازد: بعد قرآنی و بعد منابع اهل کتاب. قرآن کریم در آیات 146 و 147 سوره بقره، 157 سوره اعراف و 6 سوره صف به شناسا بودن پیامبر اکرم اشاره دارد. مفسران شیعه و اهل سنت بر سر دلالت این آیات شریفه بر شناسا بودن پیامبر خاتم نزد اهل کتاب اتفاق نظر دارند. هرچند کتب آسمانی پیشین که اکنون در دسترس است، با تحریف رو به رو است ولی دلالتهای ضمنی و گاهی صریحی در آنها یافت میشود که از وجود پیامبر خاتم یا مشخصات او خبر میدهند. این منابع اهل کتاب از دو نظر قابل توجه هستند. اول این که، بخشی از محتوای آنها که درباره پیامبر خاتم است، با منابع اسلامی مطابقت دارد. دوم، مویدی از منابع خود اهل کتاب، به شمار میآید هر چند این منابع مورد تایید همه اهل کتاب نباشد. از بررسی این آیات میتوان دریافت که اهل کتاب به طور کامل با پیامبر خاتم آشنا بودهاند، شاهد آن که برخی از آگاهی خود پیروی کرده و به او ایمان میآورند. گفتنی است نشانههایی از این آگاهی هم در انجیل و هم در تورات به چشم میخورد.
خلاصه ماشینی:
2. آیه 157 سوره مبارکه اعراف «الَّذِينَ يَتَّبِعُونَ الرَّسُولَ النَّبِيَّ الْأُمِّيَّ الَّذِي يَجِدُونَهُ مَكْتُوباً عِنْدَهُمْ فِي التَّوْراةِ وَ الْإِنْجِيلِ يَأْمُرُهُمْ بِالْمَعْرُوفِ وَ يَنْهاهُمْ عَنِ الْمُنْكَرِ وَ يُحِلُّ لَهُمُ الطَّيِّباتِ وَ يُحَرِّمُ عَلَيْهِمُ الْخَبائِثَ وَ يَضَعُ عَنْهُمْ إِصْرَهُمْ وَ الْأَغْلالَ الَّتِي كانَتْ عَلَيْهِمْ فَالَّذِينَ آمَنُوا بِهِ وَ عَزَّرُوهُ وَ نَصَرُوهُ وَ اتَّبَعُوا النُّورَ الَّذِي أُنْزِلَ مَعَهُ أُولئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ»؛ همان کسانی که از این رسول، پیامبر درسناخوانده پیروی میکنند که (وصف) او را نزد خویش در تورات و انجیل مکتوب مییابند که آنها را به کار پسندیده فرمان میدهد و از کار ناپسند، منع میکند و پاکیزهها را برایشان حلال و پلیدیها را بر آنان حرام میکند و تکالیف سنگین و قید و زنجیرهایی را که بر آنها بود، برمیدارد.
2ـ1ـ2ـ ایمان آوردن گروهی از اهل کتاب عبارت «فریقاً منهم» در این قسمت از آیه که میفرماید «إِنَّ فَرِيقاً مِنْهُمْ لَيَكْتُمُونَ الْحَقَّ وَ هُمْ يَعْلَمُونَ» به این واقعیت اشاره دارد که بخشی از اهل کتاب دست به کتمان وجود رسول گرامی اسلام زدند و بخش دیگری که اسلام آورده بودند مانند عبدالله بن سلام، کعب الاحبار، تمیم الدّاری و صهیب آگاهی خود را پنهان نکردند که این خود نشان از شناخت اهل کتاب از پیامبر صلیاللهعلیهوآله است (شیخ طوسی،1409ق: 2/21؛ طبرسی، 1412ق: 1/88؛ ابنعاشور، 1420ق: 2/40).
این آیه شریفه به چهار صفت از صفات حضرت رسول اکرم9 اشاره دارد که مفسران برای اثبات شناسا بودن ایشان نزد اهل کتاب به آنها استناد میکنند.
3. آیه 157 سوره مبارکه اعراف صریحاً بیان میکند هم در انجیل و هم در تورات از پیامبر خاتم صلیاللهعلیهوآله صحبت شدهاست و شناسا بودن پیامبر گرامی اسلام9 اختصاص به یکی از این دو دین ندارد.