چکیده:
در دوره سلطنت رضاشاه، گفتمان ناسیونالیسم اقتدارگرا در عرصههای مختلف مفصل بندی شد. در سال 1317 هجری شمسی برای تبلیغ و گسترش گفتمان حاکم در حوزههای مختلف، نهادی به نام سازمان پرورش افکار بنا شد. آموزگاران و دبیران آموزش و پرورش یکی از گروههایی بودند که در جهت اهداف این سازمان از آنها بهره برداری میشد، چراکه این نهاد در فضای گفتمانی حکومت قرار گرفته بود و این فضا به گفتار و رفتار سوژههای درون آن شکل میداد. بنابراین سازمان پرورش افکار مجموعه سخنرانیهایی را برای دبیران و آموزگاران در نظر گرفت. پژوهش پیش رو با تکیه بر نظریه تحلیل گفتمان لاکلایو و موفه بر آن است که چگونگی مفصل بندی، مفاهیم و فرایند هویت یابی گفتمان ناسیونالیسم اقتدارگرا را در سخنرانیهای تاریخی سازمان پرورش افکار بررسی کند. تحلیل سخنرانیهای تاریخی انجام شده در سازمان پرورش افکار آن دوره مشخص کرد که مفصل بندی مفاهیم و مولفههای گفتمان ناسیونالیسم اقتدارگرا در این سخنرانیها، در اطراف دال مرکزی شاه انجام شده و این گفتمان برای تثبیت و توجیه پایههای حکومت پهلوی به کار رفته است.
خلاصه ماشینی:
آموزگاران و دبيران آموزش و پرورش يکي از گروه هايي بودنـد کـه در جهـت اهداف اين سازمان از آنها بهره بـرداري مـي شـد، چراکـه ايـن نهـاد در فـضاي گفتماني حکومت قرار گرفته بود و اين فضا به گفتار و رفتار سوژه هـاي درون آن شکل مي داد.
تحليل سخنراني هاي تاريخي انجام شده در سـازمان پرورش افکار آن دوره مشخص کـرد کـه مفـصل بنـدي مفـاهيم و مؤلفـه هـاي گفتمان ناسيوناليسم اقتدارگرا در اين سخنراني ها، در اطراف دال مرکـزي شـاه انجام شده و اين گفتمان براي تثبيت و توجيه پايه هاي حکومت پهلوي به کـار رفته است .
لذا اين پژوهش با روش توصيفيـ تحليلي و با رويکرد ميان رشته اي ، با تکيـه بـر مؤلفه هاي نظريۀ تحليل گفتمان «ارنستو لاکلائو» و «شانتال موفه » در مـورد ناسيوناليـسم حاکم بر جامعۀ پهلوي اول ، از بين سخنراني هايي که سازمان پـرورش افکـار بـه چـاپ رسانده است ، به بررسي بازتاب گفتمـان ناسيوناليـسم اقتـدارگرا در سـخنراني هـايي بـا مضامين تاريخي پرداخته که اساتيد دانشگاه تهران و دارالمعلمين عـالي ايـراد کـرده انـد (جدول اين سخنراني ها در انتهاي مقاله آمده است ).
٢. وقته ها (لحظه ها) در سخنراني هاي تاريخي سازمان پرورش افکار وقته هايي که اهميـت بيـشتري داشـتند عبارتند از: باستان گرايي ، ميهن پرستي ، ستايش نژاد آريايي ، مقام ايران و عنصر ايراني در جهان که در اطراف دال مرکزي در گفتمان ناسيوناليسم اقتدارگرا مفصل بندي مي شدند.
28 / 31 نفيسي ، سعيد (١٣١٨)، «پيشرفت هاي ايران در عصر پهلوي »، سخنرانيهاي آموزشگاه پـرورش افکار؛ قسمت آموزگاران ، تهران : دبيرخانۀ سازمان پرورش افکار.