چکیده:
عشایر کوچ نشین دارای معیشت مبتنی بر دامداری هستند؛ این شیوه معیشت نتیجه انطباق آنـان در
طی هزاران سال ، با طبیعت و محیط زیست اطرافشان بوده و آثار این انطباق به صورت ساده زیستی،
در همه جنبه های زندگی آنان نمایان است . خورد و خوراکشان نیز متاثر از شیوه معیشت ، بیشتر بر
فراورده های دامی و لبنی استوار است . برای تامین به طور کلی غذاهای عشایر، بسته بـه آیین هـا و
فصول سال ، دارای تنوع هستند. این مقاله که حاصل مشاهدات نگارنـده و پرس وجـو از عشـایر
است ، به بررسی خوراک کوچ نشینان و مواد پایه ای آن ، غـذاهای مناسـبتی و انـواع خوردنیهـا،
نوشیدنیها و جدول غذایی روزانه آنان پرداخته شده است . بسیاری از این خوراکهـا امـروزه یـا
رایج نیستند یا به صورت دیگری تهیه میشوند. به همین دلیل سعی شده است به شیوه های اولیه ای
که امروزه نیز گاه در پخت آنها به چشم میخورد، پرداخته شود.
خلاصه ماشینی:
٢. پيشينه پژوهش مطالعات قوم باستان شناختي و انسان شـناختي متعـددي در حـوزه زاگـرس مرکـزي و مناطق همجوار آن صورت گرفته است ؛ ازجمله مطالعات کارول کرامر (١٩٨٢ ,Kramer)، پتي جو واتسون (١٩٧٩ ,Watson)، سکندر امان اللهي بهاروند (,Amanolahi-Baharvand ١٩٧٥، ١٣٨٤)، بلــک ميچــاد (١٩٨٦ ,Black Michaud)، اينگــه ديمانــت مورتنســن (١٩٩٣ ,Mortensen)، کارل گونار فيلبـرگ (فيلبـرگ ، ١٣٦٩) و ژان پيـر ديگـار (ديگـار، ١٣٦٩) که بيشتر حول محور کوچ نشينان و جوامع روستايي ايـن منطقـه انجـام شـده و در اين ميـان ديمانـت مورتنسـن (١٩٩٣)، کـارل فيلبـرگ (فيلبـرگ ، ١٣٦٩)، پتيجوواتسـون (١٩٧٩)، سکندر امان اللهي بهارونـد (١٩٧٥؛ ١٣٨٤)، بـه بررسـي وضـعيت کوچ نشـينان و ايل هاي اين منطقه پرداخته اند و در مطالعات خود بخشي را به بررسي معيشت و خـورد و خوراک کوچ نشينان اختصاص داده اند.
علاوه بر بررسيهاي انسان شناسي، مسافراني کـه از اين منطقه بازديد کرده اند نيز در مورد غذاها، خوراکها و ميزبانانشـان مطـالبي به صـورت پراکنده نگاشته اند که ميتواند تا حدودي روشنگر باشد، مهم ترين اين نوشـته ها عبارت انـد از سـفرنامه فريـا اسـتارک، وي بـه خـوبي و بـا توصـيفي نغـز، غـذاها و شـيوه پـذيرايي کوچ نشينان را در سفرنامه اش شرح داده است (١٩٣٤ ,Stark) هوگو گروته نيـز کـه از راه مندلي به پشتکوه ، يعني شمال ايلام امروزي آمـده ، در نوشـته هايش بـه برخـي از غـذاها، وسايل پخت و نحـوه پـذيرايي اشـاره ميکنـد (گروتـه ، ١٣٦٩: ٤٩ و ديگـر صـفحات ) و همچنين بارن دوبد نير در سفرنامه لرستان و خوزستان ، نام برخي از غذاهايي را که از وي پذيرايي کرده اند، آورده است .