چکیده:
رابطۀ میان سرودن شعر و ترجمۀ شعر، رابطۀ تفکّر و تأمّل است. هر مترجم شعر در درجۀ اوّل، یک تأویلگر متن است و تأویلهای خود را بازنویسی و بازسرایی میکند. نزدیککردن خوانشهای مترجم به متن اصلی، مستلزم شناخت جهان و زبان شاعر است. البته این بهمعنای ارائۀ معناهای بسته نیست؛ بلکه پیبردن به آن معنای غایی متن است که گسترۀ تأویلهای بیپایان را در خود نهفته دارد؛ یعنی حسّ ناب متن. آنتوان برمن در نظریۀ گرایشهای ریختشکنانۀ خود، با هدف برجستهساختن اهمیت دیگری و فرهنگ بیگانه در ترجمه و احترام به غرابت و بیگانگی متن اصلی، بر این اعتقاد است که مترجم باید از جهت شکل و محتوا، مقیّد به متن مبدأ و وفادار به آن باشد. در این جستار، با روش توصیفی- تحلیلی و از منظر مطالعات توصیفی فرایندمدار ترجمه، ترجمۀ عربی یوسف عبدالفتّاح از کتاب سیر العباد الی المعاد بر اساس هشت مورد از مؤلّفههای تحریف متن از دیدگاه برمن بررسی میشود که عبارتاند از: عقلاییسازی، واضحسازی، اطناب کلام، آراستهسازی، تخریب سیستم زبانی، تخریب اصطلاحات و عبارات، غنازدایی کیفی و غنازدایی کمّی. یافتههای پژوهش نشان میدهد علّت اصلی انحراف ترجمۀ عربی سیر العباد الی المعاد از متن اصلی، ناآشنایی مترجم با زبان فارسی، تمایزات مربوط به ساختار دستوری و همچنین تطابقنداشتن کامل دامنۀ اطلاق واژهها در دو زبان عربی و فارسی است که طبیعتاً ناشی از اختلاف فرهنگ، تمدّن، عادات و رسوم دو قومی است که به این دو زبان سخن میگویند.
The translation of Molana's books as a one of the greatest literary works of Persian literature is considerable with the modern theories of translation's skills, structurally and contently. Antoine Berman with his theory "Endances eformantes" (deconstruction tendencies), emphasized on the importance of the others and underscored the main text and he believed that the translators must be respect the first text and be faithful toward it. In this paper, by using Process- oriented descriptive translation studies, we examine the Arabic translation of Seirolebad Elalmaad by Yusef Abdulfattah using the eight parameters of Berman's theory: Rationalization, Clarification, Ennoblement, Glorification, and the Destruction of underlying Networks of Signification, Quantitative and Qualitative impoverishment. The conclusion shows that the main reasons of deviation in Arabic translation from Seirolebad Elalmaad belongs to: translator's lack of acquaintance to Persian language, the grammatical and lexical differences between Arabic and Persian and naturally it is resulting from the unconformity of culture, civilization, and tradition of these two nations.
خلاصه ماشینی:
در اين جستار، با روش توصيفي- تحليلي و از منظر مطالعات توصيفي فرايندمدار ترجمه ، ترجمۀ عربي يوسف عبدالفتاح از کتاب سير العباد الي المعاد بر اساس هشت مورد از مؤلفه هاي تحريف متن از ديدگاه برمن بررسي ميشود که عبارت اند از: عقلاييسازي، واضح سازي، اطناب کلام ، آراسته سازي، تخريب سيستم زباني، تخريب اصطلاحات و عبارات ، غنازدايي کيفي و غنازدايي کمي.
اگرچه برخي از نظريه پردازان معتقدند ترجمۀ شعر به شعر ممکن است داراي زيباييهاي کلام باشد، برگردان درستي از آن شعر نخواهد بود؛ زيرا در زبان هاي مختلف ، ترتيب به کار بردن آواها و واژگان با يکديگر اختلاف دارند؛ در نتيجه ، اگر مترجم براي ترجمۀ شعر، داراي استعداد شعري و ادبي نباشد يا اطلاعات و آگاهي لازم در خصوص فرهنگ و آداب و سنن يکي از دو زبان مبدأ و مقصد را نداشته باشد، منجر به از بين رفتن روح شعر و مضامين آن ميشود و شعري که در يک زبان و فرهنگ ، بسيار ارزشمند به شمار ميآيد، پس از ترجمه ، به شعري سست و فرومايه و حتي نامفهوم در زبان مقصد تبديل ميشود و شناخت نادرستي از ارزش هاي هنري يک فرهنگ به خوانندگان خود ارائه ميدهد.
نگارندگان ، ترجمۀ عربي را از منظر هشت نمونه از مؤلفه هاي نظريۀ آنتوان برمن (عقلاييسازي، واضح سازي، اطناب کلام ، آراسته سازي، تخريب سيستم زباني، تخريب اصطلاحات و عبارات ، غنازدايي کيفي و غنازدايي کمي) که هم اهميت بيشتر و هم قابليت انطباق بهتر بر اين ترجمه دارند، بررسي ميکنند و سعي دارند با پرهيز از تکرار مکررات در خصوص زندگي يا ادبيات سنائي غزنوي و با بهره گرفتن از مهم ترين شرح سير العباد الي المعاد که متصف به دقت والاي علمي است ، به استقراي تام و بررسي کامل ترجمۀ عربي آن بپردازند تا بتوانند از اين رهگذر، براي دو سؤال مهم زير، پاسخي درخور بيابند: 1.