چکیده:
با پیشرفت و مدرنه شدن جوامع و کشورها دولتها برای حفظ و تداوم سلطه خود به دنبال دستیابی به موقعیتها و پیشرفت های هرچه بهتر و تمام تر هستند. باتوجه به اهمیت روزافزون انرژی و مصرف انرژی برخی کشورها بیشتر از مقدار انرژی که دارا هستند توجه انها به کشورهای برخوردار از انرژی جلب شده که خاورمیانه به سبب منابع غنی انرژی در صدر این توجهها قرار دارد. ظهور علم ژئوپلیتیک را میتوان همزمان با ظهور علم جغرافیا دانست.. ژئوپلیتیک در دوران نوین در پرتو سه چالش اصلی دچار تغیر میشود: نخست جهانی شدنهای اقتصادی، دوم انقلاب اطلاع رسانی و سوم خطرات امنیتی جامعه جهانی. کشور اوکراین بنا بر نظریه جناب مکیندر یکی از اصلیترین نقاط هارتلند است. کشور اوکراین همواره با این دوراهی مواجه بوده است که آیا خود را به عنوان یک کشور اروپایی تمام عیار معرفی نماید و لاجرم به اتحادیه اروپا بپیوندد یا همچنان سیاست اتحاد با ١ روسیه را تداوم ببخشد. این دوراهی را میتوان ناشی از جذابیتی دانست که این کشور هم برای روسیه و هم برای غرب دارد. موقعیت بسیار مهم و ژئوپلیتیک اوکراین که از راههای مواصلاتی مهم برای روسیه برای رسیدن و حمل و نقل کالا و منابع نفت و گاز به اروپا و همچنین دستیابی روسیه از طریق بنادر اوکراین به آبهای آزاد مدیترانه میباشد و گذشته از این وجود دو دستگی در میان نخبگان و حتی مردم اوکراین در روسگرا یا غربگرا بودن به عنوان متغیرهایی مستقل عمل میکنند که بر رقابت روسیه، آمریکا و غرب و تشدید بحران به عنوان متغیر وابسته در این کشور تاثیر گذار میباشند. کشور اوکراین همچنین با قرار گرفتن در جنوب غربی روسیه به نحوی ورودی روسیه به غرب است. افزون براین، مدخل زمینی برای جنوب غربی آسیا است و شبه جزیره کریمه مشرف بر ساحل محدود روسیه در دریای سیاه است. همچنین، اوکراین بخش مهمی از سواحل دریای سیاه و بنادر مهم آن را در اختیار دارد. همچنین اوکراین یکسری مرزهایی در اروپای مرکزی دارد در حالی که روسیه، مرزی با اروپای غربی ندارد و این در حالی است که نزدیکی به اروپا برای روسیه اهمیت بسزایی دارد. کشور ما ایران به عنوان پل ارتباطی میان شرق و غرب از دیرباز مورد توجه کشورها و تمدنهای بسیاری بوده است. این نقش ارتباطی میان قارهای و مجاورت با خلیج فارس و تنگه هرمز که محل ترانزیت محمولههای نفتی است، بر اهمیت و نقش موثر ایران در منظر سودجوها افزوده و مشکلات بسیاری را در پی داشته.