چکیده:
هدف این تحقیق فراتحلیل مطالعات انجام شده در حوزه ارزش ها و هنجارهای اجتماعی است. برای این منظور 39 پژوهش مورد بررسی قرار گرفت. تحقیق به دو بخش اصلی تقسیم شد: بخش اول، ارزیابی تئوریک و روشی تحقیقات مطالعه شده است. در ارزیابی روشی پژوهش های مذکور این نتایج به دست آمد: کلیات (57 درصد)، مبانی نظری و تجربی (54 درصد)، روش شناسی (59 درصد)، نتایج (58درصد) و راهکارها (22درصد) از نظر داوران خوب ارزیابی گردید. درصد های باقی مانده بیشتر متوسط و کمتر ضعیف ارزیابی گردید. بخش دوم، طبقه بندی و جمع بندی تحقیقات بود که به دو روش انجام پذیرفت: در ابتدا مهم ترین متغیرهای تاثیرگذار بر پایبندی افراد به ارزش ها و هنجارهای اجتماعی (سن، تحصیلات، جنسیت، پایگاه اقتصادی ـ اجتماعی، خانواده، ثبات آن و الگوهای رفتاری والدین، اعتقادات مذهبی و کنترل اجتماعی) مورد بررسی قرار گرفت. در ادامه، راهکارهای ارائه شده برای پایبندی مردم به ارزش ها و هنجارهای اجتماعی بر این مبنا که خطاب به کدام یک از نهادهای فرهنگی ـ اجتماعی (خانواده، رسانه ها، نهادهای آموزشی و نهاد دین)، نهادهای اقتصادی و حمایتی یا نهادهای قانون گذار و کنترل کننده باشد، دسته بندی شد.
خلاصه ماشینی:
"با توجه به اینکه تعداد راهکارهای مربوط به هر نهاد زیاد بوده،سعی شده است راهکارهای مختلف به نوعی مقولهبندی و تلخیص گردد: 1)راهکارهای مربوط به نهادهای فرهنگی-اجتماعی در این بخش خطاب بیشتر به نهادهایی چون خانواده،مدرسه و مؤسسات آموزشی،صدا و سیما و نهادهایی از این دست است؛نهادهایی که مسئول آموزش و انتقال ارزشها و هنجارهای اجتماعی به افراد جامعه خصوصا جواناناند: الف-خانواده 1-توجه به انتقال درست ارزشهای معنوی و هنجارهای مناسب توسط والدین 2-آگاه نمودن خانواده بهعنوان اصلیترین نهاد آموزشی در جامعه در زمینه تربیت صحیح فرزندان و برخورد مناسب با آنها 3-توجه به فرزندان،نظارت بر آنها و برقراری روابط صمیمی و دوستانه با ایشان ب-صدا و سیما 1-تأکید بر ساخت برنامههایی برای گروههای مختلف سنی در زمینه قانونگرایی و پایبندی به ارزشها،احترام به قانون و پیامدهای قانونگریزی در جامعه 2-اطلاعرسانی و آگاهیبخشی به خانواده و نهادهای تربیتی و آموزشی در زمینه نحوه تربیت مناسب فرزندان و فراگیران 3-ترویج ارزشها و هنجارهای درست از طریق برنامههای متنوع پ-نهادهای آموزشی 1-ترویج و آموزش پایبندی به قوانین،هنجارها و ارزشها از طریق اصلاح یا تدوین کتابهای درسی 2-برگزاری دورههای آموزشی ضمن خدمت در جهت برخورد مناسب کارکنان با دانشآموزان 3-برگزاری دورههای فوق برنامه در جهت آموزش و تقویت ارزشها و هنجارپذیری دانشآموزان ح-نهاد دین 1-برنامهریزی دقیق به منظور ارتقاء سطح شناخت و پایبندی به ارزشهای معنوی در سطح جامعه 2-تغییر نگرش آمرانه در ترویج ارزشهای دینی به نگرش اقناع توسط کارگزاران دینی و نهادهای فرهنگی 3-اقدام برای تصفیه منابع فرهنگی و مذهبی و معرفی ارزشهای اصیل با توجه به شرایط زمانه 2)راهکارهای مربوط به نهادهای اقتصادی و حمایتی 1-توزیع عادلانهتر امکانات در سطح جامعه و ایجاد فرصتهای زندگی برای اقشار آسیبپذیر 2-کاهش نرخ بیکاری بهخصوص در بین مردان در سن فعالیت 3-برنامهریزی به منظور بالا بردن سطح درآمد خانوادههای آسیبپذیر 4-آموزش مهارتهای اجتماعی به بزهکاران و تلاش در جهت اصلاح و تربیت این افراد 3)راهکارهای مربوط به نهادهای قانونگذار و نظارتی 1-اصلاح قوانین ناقص و ناکارآمد و وضع قوانین کارآمد و بهروز و مورد نیاز جامعه 2-تقویت و توانمند ساختن نظام قضایی و پلیس و افزایش احساس مسئولیت در آنها توسط عوامل آموزشی،اقتصادی و آرمانی 3-جلوگیری از افراط و تفریط در زمینه برخورد با هنجارگریزی افراد جامعه توسط نظام نظارت اجتماعی 4-طرح برنامههایی در جهت برقراری کنترل غیررسمی(خودکنترلی شهروندان)در جامعه به جای برخوردهای رسمی پلیس در زمینه پایبندی به ارزشها و هنجارها 5-تغییر نگرش نظارت از برخوردهای شدید رسمی به اقناع در حوزههای فرهنگی منابع 1."