چکیده:
نقش ارزشیابی در برنامههای درسی،تعیین اهداف برنامه درسی است.آیا برنامه درسی مقاصدی را که برای آن طراحی شده براورده کرده است؟آیا روشهای انتخابی آموزش،بهترین انتخابهاست؟آیا مواد آموزشی توصیهشده از ویژگیهای لازم برای دستیابی به مقاصد آموزشی برخوردار است و آیا روشهای انتخابی ارزشیابی،بهترین انتخابها است؟این پژوهش برای بررسی برنامه درسی تدوین شده،اجرا و کسب شده قرآن در چهار عنصر برنامه،هدف،محتوا و روشهای آموزش و ارزشیابی به منظور بازسازی،تجدیدنظر و بهبود برنامه به منزله جریانی پیوسته و مداوم ارزشیابی برنامه درسی قرآن پنجم انجام گرفته است. جامعه آماری این پژوهش،دانشآموزان طرح آزمایشی برنامه قرآن پنجم ابتدایی 173 کلاس هستند که 95 مدرسه پسرانه و 72 مدرسه دخترانه و 5 مدرسه مختلط در سال تحصیلی 82-81 در سطح 17 استان کشور بوده است.نمونه مورد مطالعه همه معلمان و مدیران مجری طرح آزمایشی 17 استان انتخاب شده و همچنین 520 نفر از اولیای دانشآموزان و 520 دانشآموز طرح آزمایشی براساس نمونهگیری تصادفی-طبقهای براساس جدول مورگان انتخاب شده است.510 کلاس هم در سه نوبت فرایند آموزش مورد مشاهده قرار گرفت.ابزار گردآوری اطلاعات در این مطالعه شش پرسشنامه بود که روایی تمام ابزارهای پژوهش براساس اسناد برنامه درسی از قبیل راهنمای برنامه درسی،کتاب درسی و نوار آموزشی براساس نظر کارشناسان انجام شد.همچنین ضریب پایایی 80%اندازهگیری شده است و با استفاده از آمار توصیفی و استنباطی دادههای تحقیق مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. با توجه به ماهیت تربیتی برنامه درسی قرآن،تأکید عمده برنامه بر رشد و توسعه مفاهیم دینی از یک سو و ضعفهای اجرای برنامه و تحقق نیافتن بخشی از اهداف،لازم است براساس راهکارهای ارائه برنامه بازسازی و تجدیدنظر شود و در فرایند بازسازی سه بعد برنامه به صورت قصد شده،اجرا و کسب شده هماهنگ مورد توجه کارشناسان و برنامهریزان قرآن قرار گیرد.
خلاصه ماشینی:
"کاستیهای اساسی آموزش معلمان از دیدگاه مشاهدهگران و معلمها مورد توجه قرار گرفته که به اختصار در جدول زیر نمایش داده شده است: نبودن مهارت خواندن قرآن در معلمها\فقدان ممهارت در آموزش قرآن 1حنبودن توانایی در مهارت خواندن قرآن 2-تصحیح نکردن اشکالات روخوانی دانشآموزان هنگام روخوانی 3-ضعف معلمان در توضیح قواعد روخوانی قرآن\1-نداشتن توانایی در جذب دانشآموزان به فعالیتهای قرآنی 2-نداشتن توانایی اداره کلاس و هدایت یادگیرندگان نسبت به ارزشهای دینی 3-نداشتن توانایی و توزیع زمان برای بخشهای مختلف محتوا 4-نداشتن روحیهء تربیت دینی 2-تا چه میزان اهداف شناختی،نگرشی و مهارتی در برنامه درسی امکان دستیابی دارد؟ از نظر برنامه اجراشده برنامه آزمایشی قرآن برحسب دیدگاه معلمان نشان داده است که تناسب اهداف شناختی با ساختار موضوعی 48 درصد در سطح زیاد و خیلی زیاد،تناسب اهداف مهارتی با ساختار موضوع 58 درصد در سطح زیاد و خیلی زیاد و تناسب اهداف نگرشی با ساختار موضوع 19 درصد در سطح زیاد و خیلی زیاد گزارش شده است."