چکیده:
«تفکر انتقادی» یکی از مولفه های اساسی در تولید برنامه های درسی قصد شده و اجرا شده محسوب می شود و دوره متوسطه نیز نقش کلیدی در حیات اجتماعی همه اقشار جامعه دارد. به همین علت این پرسش مطرح است : «که در برنامه درسی اجرا شده در دوره متوسطه تا چه میزان به پرورش تفکر انتقادی توجه شده است؟» داده های مورد نیاز از طریق مراجعه به کسانی به دست آمدند که متولی برنامه درسی اجرا شده در مدارس محسوب می شوند. 246 دبیر، با تکمیل پرسش نامه اعلام داشتند که با هر یک از عناصر چهار گانه برنامه درسی اجرا شده یعنی هدف ها، محتوا، روش تدریس و ارزش یابی چگونه مواجه می شوند.تحلیل داده ها نشان داد که برنامه درسی اجرا شده به اندازه مورد انتظار به پرورش تفکر انتقادی توجه ندارد. البته بین میزان توجه عناصر برنامه درسی اجراشده به پرورش تفکر انتقادی تفاوت وجود دارد و این تفاوت بین عناصر ارزش یابی- هدف و ارزش یابی- روش تدریس وجود دارد. ترتیب عناصر برنامه درسی از حیث میزان توجه به پرورش تفکر انتقادی عبارت است از: هدف، روش تدریس، محتوا و ارزش یابی. هم چنین بین میزان توجه برنامه درسی اجرا شده به پرورش تفکر انتقادی در مدارس دولتی و غیر دولتی تفاوت وجود دارد و مدارس غیر دولتی دارای وضعیت بهتری هستند.
Critical thinking is one of crncial factors in developing the intended and experienced curriculum. Further, secondary education plays a key role in social life of all people. Therefore, the question is how much attention was given to critical thinking in secondary education. Data were collected using a questionnaire administered to a sample of 246 high school teachers responsible for the implementationof experienced curriculum. Findings indicated that critical thinking was not received adequate attention in the experienced curriculum. Nevertheless, each factor has not received the same attention. The order of factors in terms of attention to critical thinking was as follows: objective, teaching style, content, and assessment. Further, private schools paid more attention to critical thinking than public schools.
خلاصه ماشینی:
البته بین میزان توجه عناصر برنامهی درسی اجرا شده به پرورش تفکر انتقادی تفاوت وجود دارد و این تفاوت بین عناصر ارزشیابی-هدف و ارزشیابی-روش تدریس وجود دارد.
آیا عناصر برنامهی درسی اجرا شده(هدف،محتوا،روش تدریس و ارزشیابی)در دورهی متوسطه به یک میزان به پرورش تفکر انتقادی توجه دارند؟ 2.
*آیا عناصر برنامهی درسی اجرا شده در دورهی متوسطه به یک میزان به پرورش تفکر انتقادی توجه دارند؟ بای پاسخگویی به این سؤال،از آزمون t استودنت برای هریک از عناصر استفاده شده (جدول 4).
تحلیل دادهها حاکی از آن است که عناصر برنامهی درسی اجرا شده در دورهی متوسطه در حد مورد انتظار به پرورش تفکر انتقادی توجه ندارند.
(به تصویر صفحه مراجعه شود) بین میزان توجه عناصر برنامهی درسی اجرا شده به پرورش تفکر انتقادی در انواع رشتههای تحصیلی دورهی متوسطه(ریاضی-فیزیک و علوم انسانی)تفاوت وجود ندارد.
(به تصویر صفحه مراجعه شود) نتیجهگیری و بحث یافتههای این بررسی نشان میدهند که در مجموع،برنامهی درسی اجرا شده در دورهی متوسطه،در حد مورد انتظار به پرورش تفکر انتقادی توجه ندارد؛هرچند که میزان توجه عناصر برنامهی درسی متفاوت است و از این حیث،بین مدارس دولتی و غیردولتی تفاوت دیده میشود.
یافتههای دیگر تحقیق این بود که بین میزان توجه برنامهی درسی اجرا شده به پرورش تفکر انتقادی از دیدگاه دبیران رشتههای ریاضی-فیزیک و علوم انسانی تفاوت معناداری وجود ندارد.
از دیگر یافتههای پژوهش حاضر به این موضوع است که بین میزان توجه عناصر برنامهی درسی اجرا شده به پرورش تفکر انتقادی از نظر دبیران رشتههای ریاضی-فیزیک و علوم انسانی تفاوت معنیداری وجود ندارد.