چکیده:
توسعه فرهنگی به عنوان یک هدف، به هماهنگی و هم افزایی عناصر تاثیرگذار بر آن، از جمله سیاست های نظام آموزشی وابسته است. هدف اصلی این مقاله، شناسایی و تعیین وضعیت هم خوانی و هم افزایی سیاست های کلان حاکم بر نظام آموزشی جمهوری اسلامی ایران در راستای شاخص های توسعه فرهنگی است؛ شاخص هایی که در سند چشم انداز 1404 و قانون برنامه پنجم توسعه جمهوری اسلامی ایران تعیین گردیده است. این مطالعه با روش کتابخان های و تحلیل اسناد و منابع موجود انجام شده است.
شاخص های فکری و زیباشناختی، سیاسی، اجتماعی، خلاقیت و گفتگوی فرهنگی عموما از شاخص های توسعه فرهنگی شناخته می شوند. این شاخص ها در سند چشم انداز 1404 به تناسب ماهیت آن سند در سطح بسیار کلی، در نظر گرفته شده و بر آموزش جامعه نیز به عنوان بخش مهمی از شاخص های توسعه فرهنگی تاکید شده است. در برنامه پنجم توسعه نیز این مولفه ها به طور تفصیلی تر ولی باشدت و ضعف متفاوت مدنظر بوده است. تحلیل مفاد فصول مربوط نشان می دهد که به ترتیب شاخص های فکری و زیباشناختی، خلاقیت، سیاسی، اجتماعی و گفتگوی فرهنگی بیشتر مورد تاکید بوده و شاخص گفتگوی فرهنگی و هم خوانی و هم افزایی بین سطوح آموزشی مربوط به آن، در مقایسه با سایر سیاست های کلی مذکور، کمتر موردتوجه بوده است. همچنین بین سند چشم انداز و برنامه پنجم توسعه، هم خوانی و هم افزایی قابل مشاهده است ولی هم خوانی درونی برنامه پنجم، در حد هماهنگی میان سند چشم انداز و برنامه توسعه نبوده است.
خلاصه ماشینی:
"4. شاخص گفتگوی فرهنگی در این بعد از توسعه فرهنگی در فصل اول قانون مواردی از قبیل طراحی،تولید،توزیعو انتشار خدمات و محصولات فرهنگی،میراث فرهنگی،توسعه تولیدات و فعالیتهایرسانهای فرهنگی دیجیتال و نرمافزارهای چندرسانهای،حضور فعال در فضای مجازی،ارتقاء آگاهی و دانش و مهارت همگانی،تقویت رسانههای ماهوارهای و اینترنتی درمقابله با رسانههای معارض خارجی و ایجاد مراکز فرهنگی و گردشگری و در فصل دومبرتوسعه و تقویت دورههای تحصیلات تکمیلی و افزایش فرصتهای مطالعاتی،افزایشدرصد پذیرفتهشدگان دورههای تحصیلات تکمیلی و گسترش ارتباطات علمی با مراکزو نهادهای آموزشی معتبر بینالمللی از طریق راهاندازی دانشگاهها یا برگزاری دورهها ویا انجام پژوهشهای مشترک و در ماده 19 فصل اول به ایجاد تعامل آموزشی سازنده بادیگر کشورها و مراکز بینالمللی همچون یونسکو،تضمین دسترسی به فرصتهای عادلانهآموزشی به تناسب جنسیت و نیاز مناطق،تدوین نظام جامع اطلاعرسانی جهت آگاهسازیو آموزش والدین و تأکید برنقش اطلاعرسانی سازمان صدا و سیما در جهت ارتقاء سطحفرهنگ عمومی و هویت ملی تأکید قابل توجهی صورت گرفته است که نمایانگر توجهخاص به این دسته از شاخصهای توسعه فرهنگی است و البته این تأکیدات بیشتر مبتنی برایجاد فرصت برای کسب شناخت و آگاهی از فرهنگ داخلی است ولی جای توجه بهبعد دیگر آن یعنی پرورش مهارتهای ارتباطی زبانی به ویژه در سطح بینالمللی بسیارخالی است که در سیاستهای تعیین شده در قانون برنامه برای نظام آموزشی و در هیچیک از مقاطع چه در سطح آموزش عالی و چه آموزش قبل از آن مورد توجه قرار نگرفتهاست."