چکیده:
صاحبنظران،معتقدند که موفقیت سازمانها به ویژه سازمانهای تحقیقاتی در گرو فعالیت کارکنان راضی،دارای انگیزه و خلاق است که با اطلاع از اهداف سازمان در راستای تحقق بخشیدن و دستیابی به آن تلاش مینمایند و در این صورت،مدیران قادر خواهند بود توانمندییهای افراد را از قوه به فعل درآورند.از طرفی در فرآیند یادگیری بر این نکته تکیه شده که نخست یادگیری با شتابی کند آغاز میشود،سپس شدت گرفته و پس از مدت زمانی به حالت یکنواخت میل میکند،در این زمان فرد به بیشترین یادگیری خود نایل خواهد شد.طولانی شدن بیش از حد زمان،آرامآرام،یکنواختی کار را سبب شده و مشکلات عدیدهای را به دنبال خواهد داشت. بنابراین،یکی از وظایف استراتژیک مدیریت سازمانها آن است که با بهرهگیری از تکنیکهای خاص،محیطی مناسب برای شکوفایی استعدادها و تواناییهای کارکنان به وجود آورند.گردش شغلی1از جمله تدابیر مدیریتی در حوزهء مدیریت منابع انسانی است که طی آن با جابجایی کارکنان در مشاغل گوناگون با انگیزههای مختلف بهطور مشروطه و اقتضایی انجام میپذیرد. در فرآیند نگهداشت منابع انسانی،عوامل انگیزشی زمانی میتوانندمثمرثمر واقع شوند که بتوان در عمل آنها را مورد استفاده قرار داد و در عرصه سازمان از آنها سود جست.طراحی شغل2مناسبترین جایگاه برای بکار بستن نظریههای انگیزشی میباشد که طی آن اصولی مانند مهندسی شغل3،توسعه شغل4،غنیسازی شغل5، طبقهبندی شغل6،گردش شغلی و خصوصیات مطلوب شغل در سازمان پیاده میگردد که از میان آنها گردش شغلی به دلیل کاربرد بیشتر آن در بهسازی کارکنان و مدیران محسوب شده و به اعتقاد تعدی از نظریهپردازان مدیریت منابع انسانی یکی از روشهایی است که مدیر به وسیله آن از خستگی و یکنواختی کار برای کارکنان در یک شغل جلوگیری کرده و با تغییر شغل و آشنا شدن آنان با چندین شغل دیگر موجب افزایش انگیزه کاری میشود.تئوری گردش شغلی به این معناست که کارکنان به جای فراگرفتن یک شغل معین تا حدودی به آموختن مشاغل دیگر میپردازند،به این ترتیب که آنها یک روز در هفته یا طی یک دوره زمانی مشخص به تناوب کار خود را به دیگران واگذار میکنند و از شغلی به شغل دیگر میروند و از این طریق با مشاغل متعدد آشنا شده و مهارتهای بیشتری کسب میکنند.تئوری گردش شغلی،برای هر سازمانی که با نیروی انسانی سروکار دارد توصیه میشود،ولی کاربرد آن در سازمانهایی که بنیان آنها بر خلاقیت،نوآوری و اندیشه نیروی انسانی(نه صرفا کار فیزیکی)گذاشته شده است، از قبیل سازمانهای تحقیقاتی،اهمیت مضاعفی مییابد.ازاینرو،در یک سازمان تحقیقاتی،نیروی انسانی به عنوان عامل خلاق برای پیشبرد اهداف پژوهشی نقش تعیین کنندهای در کارایی و کارآمدی سیستم دارد.
خلاصه ماشینی:
"ضمنا مراحل ذیل توسط متخصصان موردنظر این شرکت تحت عنوان طرح اوشا ( OSHA )پیشنهاد شده است: میزان علاقه کارمند و قابلیتهای فرد در نظر گرفته شود؛نیازمندیهای فیزیکی (مهارتی)و دانش شغلی مدنظر قرار گیرد شود و تناسب شغلها برای انتخاب در گردش شغلی مشخص گردد؛نظرات کلیهء کارکنان و دیدگاههای آنان بایستی در نظر گرفته شود و در صورت لزوم تغییرات لازم در فهرست شغلی داده شود؛آموزش لازم به افراد تا رفع نیاز شغلی ارائه گردد؛فرصت و زمان کافی برای اطمینان از تسلط کامل و اکتساب شرایط فیزیکی کار پیشبینی شود؛شروع گردش شغلی و اطمینان از انجام مراحل قبلی طی این مرحله صورت میگیرد؛برای اطمینان از توان انجام کار و نیز شناسایی مشکلات کار میبایست بر نحوه انجام کار کارمند در برنامهء شغلی جدید نظارت کامل وجود داشته باشد و کارمند در مراحل گردش شغلی و با استفاده از پرسشنامه گردش شغلی مورد ارزیابی مجدد قرار میگیرد و نتایج با بررسی اولیه مقایسه میگردد و اگر نتیجه دلخواه و رضایت بخش باشد برنامه گردش شغلی ادامه مییابد ولی اگر نتیجه بیانگر مشکلی باشد سعی میشود تا برنامه اصلاحی ارائه شود و اگر کارساز نباشد برنامه گردش شغلی متوقف میگردد."