Abstract:
در این مقاله ابتدا،واژهء نخبه بررسی شده و نخبگان به دو گروه فکری و ابزاری مورد توجه قرار گرفته است.در ادامه بحث با استناد به سیرهء عملی پیشوایان بزرگ اسلامی،به وظیفهء خطیر مسؤولان در مورد واگذاری اداره امور به شایستگان و افراد نخبه اشاره شده است. همچنین رهنمودهای مقام معظم رهبری در خصوص توجه و اهمیت دادن به نخبگان،تقویت روحیه و ارج نهادن به نوآوریها و خلاقیتهای آنها،فراهم ساختن ابزارها و امکانات لازم و کافی برای باروری و شکوفایی استعدادها مطرح گردیده است. علاوه بر این،مهمترین آفتها و آسیبهایی که در داخل و خارج از کشور،نخبگان را تهدید میکند،همچون:نارساییهای نظام اداری، کشمکشهای سیاسی،نبود مدیریت متمرکز در امور نخبگان،برخوردهای نامناسب و نارضایتیها،سفلهپروری و سپردن مسؤولیتهای مهم به نااهلان، بیتوجهی به جایگاه علم و عالم و مقولهء پژوهش،انحصارطلبی کشورهای توسعه یافته و استقبال و سرمایهگذاری آنان برای جذب نخبگان و...به عنوان عوامل بازدارنده در بحث نخبگان مورد بررسی قرار گرفته است. نگارنده در پایان مقاله،به پدیده مهاجرت نخبگان و علل و عوامل این پدیده میپردازد و با اشاره به برنامهریزی بیگانگان در جهت جذب سرمایههای علمی و چهرههای شاخص علوم و فنون کشور،انجام سیاستگذاری و برنامهریزی مناسب را برای جلوگیری از آثار نامطلوب آن پیشنهاد مینماید.
Machine summary:
"»15 آسیبشناسی نخبگان با عنایت به آنچه که دربارهء اهمیت نخبگان و ضرورت توجه به آنان در آموزههای دینی و دیدگاه رهبری معظم انقلاب بیان شد،به منظور حفظ و حمایت از نخبگان و نظام شایستهسالاری و همچنین استفاده صحیح و مناسب از ظرفیتهای علمی آنان در جهت توسعه کشور،ایجاب میکند،متناسب با دانش و هنر روز،زیرساختها و شرایط لازم را برای تقویت و بالندگی شایستگان فراهم سازیم و از سوی دیگر،آسیبها و چالشهای اساسی را مورد شناسایی قرار داده و در جهت جلوگیری از آفتها و عوامل آسیبرسان اقدام شایستهای به عمل آوریم.
مقام معظم رهبری،تولید علم و فناوری را به عنوان عامل مؤثری در مبارزه با انحصارطلبی کشورها میدانند و مسؤولان نظام را برای فراهم ساختن زمینه تحقق این هدف بسیار مهم،فرا میخوانند و میفرمایند: «بخشی از کشورها،با به انحصار درآوردن بعضی از علوم و فناوریها،آنها را وسیله تحقق این اهداف سیاسی خود قرار دادهاند؛اما علم و ثروت باید در جهان توزیع عادلانه شود و از انحصار عدهای خاص بیرون بیاید که برای این کار میتوان با عزمی راسخ،حضور فعال در میدان تولید علم و دانش و بهرهبرداری صحیح از منبع عظیم استعدادهای داخلی،با انحصارطلبی برخی کشورها،مبارزه کردن.
برای نیل به این مقصود،شایسته است مهمترین نکاتی که جمعی از نخبگان کشورمان در دیدار با مقام معظم رهبری داشتهاند،و در حقیقت مجموعهای از نیازمندیها و درخواستهای اساسی زبدگان و افراد جامعه به حساب میآید،به ترتیب زیر اشاره میشود: 1-لزوم استفاده صحیح و مناسب از ظرفیتهای علمی و فکری نخبگان در جهت توسعه کشور."