Abstract:
وقوع اولین شوک نفتی در سال 1973 نکات بسیار مهمی را به کشورهای صنعتی آموخت.این کشورها از یک سو،به میزان وابستگی رشد و توسعه اقتصادی خود به انرژی پی‌بردند و از سوی دیگر،نقش انرژی در روشهای تولید و تکنولوژیهای آنها در آن زمان تعیین گردید.با درک این موضوع کشورهای توسعه یافته تصمیم گرفتند سیاستهای ویژه‌ای را از طریق آژانس بین‌المللی انرژی دنبال نمایند که یکی از مهمترین آنها صرفه‌جویی در مصرف انرژی و بالا بردن کارایی مصرف آن بود. کشورهای درحال‌توسعه نیز در سالهای بعد این سیاستها را دنبال نمودند و بدین ترتیب مصرف بهینه انرژی مورد توجه اکثر کشورها قرار گرفت و سیاستهای ویژه‌ای برای تحقق آن،تدوین گردید. در ایران نیز با پایان یافتن جنگ تحمیلی و آزاد شدن نسبی اقتصاد از تبعات آن،در برنامه اول توسعه تلاش شد تا ظرفیتهای عرضه انرژی دوباره فعال گردد اما با رشد سریع مصرف انرژی طی برنامه‌های توسعه‌ای بعدی بحث کنترل و صرفه‌جویی در مصرف انرژی مطرح شد و در دستور کار دولت قرار گرفت.پس از آن،مباحث انرژی در ایران با بحثهای کاهش یارانه در چارچوب سیاستهای تعدیل اقتصادی و موضوع عدالت اجتماعی در دوره‌های بعدی مترادف شد.اما باوجود تلاشهای کارشناسانه چه در حوزه نظری و چه در شیوه اجرای سیاستها،هنوز تحلیلی ازگانیک از عوامل زیربنایی برای اجرای سیاستها صورت نگرفته و به رغم اجرای سیاستهای متعدد، موفقیت قابل توجهی در زمینه صرفه‌جویی در مصرف انرژی حاصل نگردیده است. این مقاله درپی آن نیست که راه‌حلی قطعی برای مسئله صرفه‌جویی انرژی در ایران ارائه دهد،بلکه تلاش دارد با تعریف دقیق‌تر مسئله و روشن ساختن زوایا و ابعاد علمی آن،آسیب‌هایی را که موجب ایجاد نارسایی در اجرای مؤثر این سیاستها گردیده است،شناسایی کند. نویسندگان این مقاله بر این باورند که یکی از مهمترین نارساییهای سیاستهای صرفه‌جویی در مصرف انرژی در ایران،عدم شناخت ظرفیتهای فنی، اقتصادی،و سیاسی موجود در کشور بوده و ضرورت و جایگاه صحیح بحث بهینه‌سازی مصرف انرژی در ایران خوب درک نشده است.به همین خاطر سیاستهای صرفه‌جویی وابسته به سیاستهای ملی انرژی گردیده که خود موجب نارساییهای موجود در این زمینه می‌باشد.
Machine summary:
"ترتیب مصرف بهینه انرژی مورد توجه اکثر کشورها قرار گرفت و سیاستهای ویژه‌ای
موفقیت قابل توجهی در زمینه صرفه‌جویی در مصرف انرژی حاصل نگردیده است.
شده است تا در قالب چند سرفصل،اولا مسئله بهینه‌سازی مصرف انرژی به درستی شناخته شود و در ثانی برنامه‌های صرفه‌جویی در زمینه پس از انقلاب بررسی
در زمینه انرژی که مستلزم تغییر الگوی تولید و مصرف آن است باید ویژگیهای
نیز به دنبال خواهد داشت که این موضوع باید در برنامه‌ریزی‌های توسعه مورد توجه قرار
برای اجرای سیاستهای صرفه‌جویی در مصرف انرژی را برعهده دارد.
در صورتی که اطلاعات کافی در مورد میزان مصرف انرژی این کالاها ارائه گردد و
انگیزه‌های سودآوری اقتصادی در این بخش هیچ انگیزه‌ای برای صرفه‌جویی انرژی وجود
البته باید توجه داشت که پیشنیاز این اقدام،تربیت کارشناسان خبره برای آموزش مسائل مرتبط با صرفه‌جویی انرژی توسط دولت می‌باشد.
که هریک از این سیاستها را به تفصیل مورد بررسی قرار می‌دهیم:تولید و ارائه اطلاعات شفاف و مناسب به گروههای اقتصادی
برای درک سیاستهای کلی صرفه‌جویی در مصرف انرژی،لازم است جایگاه این سیاستها
نفت و گاز موجب شده است تا برنامه‌ای مدون و ملی برای انرژی در کشور وجود نداشته
توجه به سیاستهای قیمتی موجب غیر اقتصادی شدن طرحهای صرفه‌جویی شده و
منظور از سیاستهای قیمتی در ایران که انرژی در مالکیت دولت است تصمیمات اقتصادی می‌باشد که به نوعی
6. تعیین ابزارهای دولت برای اجرای سیاستهای صرفه‌جویی در مصرف انرژی و
هر کدام اولویت‌های ویژه‌ای را برای اجرای سیاستهای بهینه‌سازی مصرف انرژی مطرح می‌کنند.
مهمترین دلایل عدم موفقیت کامل سیاستهای بهینه‌سازی مصرف انرژی است."
(
, 
, 
)
