Abstract:
هدف از پژوهش بررسی رابطه تحولی میان ارزش های انسانی بنیادی و ویژگی های شخصیتی در سه دوره بزرگسالی در زنان و مردان بود. نمونه 328 نفر (169 زن و 159 مرد) مشتمل بر 3 گروه 1ـ بزرگسال جوان (39ـ20 ساله)، 2ـ بزرگسال میانسال (65ـ40 ساله) و 3ـ بزرگسال سالخورده (88 ـ66) بودند. زمینه یاب ارزشی شوارتز (شوارتز و راس، 1995) و پرسشنامه کوتاه الگوی پنج عاملی شخصیت (رامستد و جان، 2007) اجرا شد. تحلیل همبستگی حاکی از رابطه مثبت معنی دار میان «ارزش های متمرکز بر فرد» با ویژگی های شخصیتی «برونگرایی»، «گشودگی در مقابل تغییر» و رابطه منفی معنی داری با ویژگی شخصیتی «توافق پذیری» بود. همچنین رابطه مثبت معنی دار میان «ارزش های متمرکز بر جمع» با ویژگی های شخصیتی «توافق پذیری» و «بیداری وجدان» و رابطه منفی معنی دار با ویژگی شخصیتی «برونگرایی» بود (05/ 0>P). نتایج تحلیل کواریانس چندمتغیره نشان داد که میان گروههای سنی در بعد ارزش های متمرکز بر جمع تفاوت وجود داشت (05/ 0>P). روند نمودار صعودی بود و در محدوده بزرگسالی دوم به بالاترین حد خود رسید. میان گروههای جنسی در بعد ارزش های متمرکز بر فرد تفاوت معنی دار بود (05/ 0>P) و مردان بیشترین میانگین نمرات را داشتند.
The aim was to investigate on the relationship between the dimensions of basic human values and personality traits of three adulthood stages in females and males. A sample of 328 people (169 women and 159 men) was used. The participants were divided into three age groups: young adults (20-39); middle aged adults (40-65); and old adults (66-88). As for the instruments، the “Schwartz Value Survey (SVS)” (Schowartz and Ross، 1995) and “A 10-item short version of the big five inventory” (Ramsted& John، 2007) were used. The results of correlational analysis between dimensions of basic human values and personality traits showed a significant positive relationship between “personal focus values” and “extraversion”، “openness to change” and a significant negative correlation with regard to “agreeableness”. In addition، there was a significant positive relationship between “social focus values” and “agreeableness” and “conscienceness”، while there was a negative correlation with “extraversion” (P<0.05). The results of multivariate covariance analysis showed a significant difference among age groups with regard to “social focus values” (P<0.05). The development trend was increasing and the second age group had the maximum “social focus values”. Among the gender groups regarding “personal focus values” the difference was significant (P<0.05). Males showed the highest mean scores regarding the personal focus values aspect.
Machine summary:
The Developmental Relationship between Dimensions of Basic Human Values and Personality traits in Three Stages of Adulthood in Females and Males Seyedeh Razieh Tabaeian.
Academic member, University of Isfahan, Isfahan, Iran Abstract The aim was to investigate the relationship between the dimensions of basic human values and personality traits of three adulthood stages in females and males.
Keywords: development, basic human values, personality traits and adulthood.
«زیرا افراد تلاش میکنند که به شیوهای رفتار کنند که با ارزشهایشان هماهنگ است»، اما ویژگیهای شخصیتی نیز ممکن است روی ارزشها تأثیر بگذارند «چون افرادی که بهطور ثابت یک ویژگی رفتاری را نشان میدهند، احتمال دارد که میزان ارزشگذاری به اهدافی را که در خدمت این ویژگیها هستند، افزایش دهند»، بنابراین شگفتآور نیست که مطالعات قبلی بسیاری از روابط متعدد، پیچیده و تا حدودی نظاممند را بین شخصیت و ارزشها، در قالب ارتباطهای بین مدل پنج عاملی شخصیت و مدل ارزشهای شوارتز، نشان دادهاند (روکاس و همکاران، 2002).
بهمنظور دستیابی به اهداف پژوهش فرضیههای ذیل مورد بررسی قرار گرفت: 1ـ بین نمرات ابعاد ارزشی (ارزشهای متمرکز بر فرد و ارزشهای متمرکز بر جمع) و ویژگیهای شخصیتی رابطه وجود دارد.
(رجوع شود به تصویر صفحه) فرضیۀ 4ـ بین میانگین نمرات ارزشهای متمرکز بر جمع در گروههای سنی تفاوت وجود دارد.
فرضیۀ 6ـ بین میانگین نمرات ارزشهای متمرکز بر جمع در دو گروه زنان و مردان تفاوت وجود دارد.
فرضیۀ 7ـ بین میانگین نمرات ارزشهای متمرکز بر فرد در دو گروه زنان و مردان تفاوت وجود دارد.
همانطور که در جدول 5 مشاهده شد؛ میان گروههای جنسی در بعد ارزشهای متمرکز بر فرد تفاوت معنیدار بود (05/0>P) و بنابراین فرضیۀ ششم مورد تأیید قرار گرفت.
بررسی روند تحولی در زنان و مردان نشان داد که میان گروههای جنسی در بعد ارزشهای متمرکز بر جمع تفاوت وجود داشت.