Abstract:
هدف: تشریح گسترش کمی و شتابان آموزش عالی، دلالتها و پیامدهای آن برای دانشجویان، اساتید و ساختار و کارکرد نظام آموزش عالی و از طرف دیگر، بازنمایی تجربیات زیستۀ اساتید دانشگاهی منتخب از این فرایند و دلالتهای آن. روش: این پژوهش به صورت کیفی و از طریق مصاحبۀ نیمهساختمند با 26 مطلع کلیدی از دپارتمانهای علوم پایه و فنی و مهندسی دانشگاه اصفهان صورت گرفته که با روش نمونهگیری هدفمند و گلوله برفی انتخاب شده بودند. یافتهها: تودهای شدن به شکل بدقوارهای صورت گرفته و اساتید دانشگاهی با وجود موافقت با گسترش کمی، نگرانیهای عمیقی از دلالتهای این فرایند برای نظام دانشگاهی و فرهنگ و ارزشهای آن و همچنین نظام اجتماعی دارند. نتیجهگیری: اولویت دادن به کیفیت آموزش و پژوهش ضمن دسترسی فزاینده به آموزش عالی، ارائۀ آموزش و پژوهش متناسب با نیازها و تقاضاهای جامعه، تغییر شیوههای مدیریت دانشگاه به منظور تربیت نیروی انسانی کارآفرین، خلاق و مبتکر
Machine summary:
"در این راستا، این سؤال مطرح میشود که آیا با توجه به سنت دانشگاهی، سابقۀ تاریخی و شرایط اجتماعی، تودهای شدن در ایران همچون سایر کشورها صورت گرفته یا از الگوی خاصی برخوردار است ؟ ذینفعان دانشگاهی (اساتید) چه تجربه ای از فرایند تودهای شدن آموزش عالی دارند؟ آنها چه استدلالهایی را در خصوص دلالتهای مثبت و منفی تودهای شدن و افزایش ورود دانشجویان به دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالی مطرح میکنند؟ آیا میتوان تودهای شدن علم را دال بر رسوخ علم و تفکر علمی در جامعه دانست ؟ و در نهایت ، مطلعان کلیدی مزبور، دلالتهای تودهای شدن را در حیات دانشگاهی خود چگونه درک و فهم میکنند؟ ب) مفهوم تودهای شدن به طور متعارف، تودهای شدن به منزلۀ افزایش تعداد دانشجویان ثبت نام شده در نظام ملی آموزش عالی تعریف میشود.
اگر در یک دهۀ گذشته تأکید بر گسترش کمی و پاسخگویی حداکثری به تقاضاهای اجتماعی به آموزش عالی در سرلوحۀ برنامه های سیاستگذاران قرار داشت ، در حال حاضر به دلیل تحولات ناشی از ظهور جامعۀ اطلاعاتی، دگرگونیهای اجتماعی، شرایط متنوع، رقابتی و پیچیدة محیطی و بین المللی و تحول در ساخت و مفهوم علم ، دانش و یادگیری و از سوی دیگر، به منظور ارتقای سطح جایگاه برتر کشور در سطوح منطقه ای و جهانی، باید به بحث اولویت «کیفیت بر کمیت » توجه شود؛ موضوعی که بیشتر مطلعان بر آن صحه گذاشته بودند و نگرانیهای عمیقی از زوال کیفیت در نظام آموزش عالی داشتند: «تمام دانشگاههایمان دورة تحصیلات تکمیلی برگزار میکنند مخصوصا در این یک دهه این روند سرعت گرفته است ؛ به طوری که دانشگاههایی که توان دادن فوق لیسانس هم ندارند، دکتری بیرون میدهند و اعضای هیئت علمی که توان برگزاری دورة کارشناسی و فوق دیپلم را هم ندارند، دارند دانشجوی دکتری میگیرند و این دانشجو به امان خودش رها میکنند تا دور خودش بچرخد."