Abstract:
تعلیقات علی بن محمد عاملی (سده یازدهم) بر یازده حدیث از توحید صدوق، کافی و کتابهای دیگر در این گفتار ارائه شده است. این تعلیقات، که از کتاب «الدر المنثور فی الماثور و غیر الماثور» عاملی برگزیده شده، در موضوع هایی است مانند: بداء، استطاعت، قدریه، نفی جبر و تفویض، امر بین الامرین، حدیث تردد، مشیت الهی، رساله امام هادی7 در نفی جبر و تفویض. شرح حال مختصری از عاملی در آغاز مقاله امده است.
the commnetries of Ali ibn Muhammad Amili (17th century) have been written on the 11 traditions from Touhid Sadouq، Kafi and other books like them. These commentaries which are selected from the book “ al-Dur al-Manthur fi al-Ma’thur va Ghayr al-Ma’thur” by Amili، are about some topics like Bida’، Istita’، Qadriya، .. . a brief biography of Amili has been offered at the beginning.
Machine summary:
"(الدر المنثور، ج 2، ص 477-476) [2] بداء کلام صدوق از توحید، ص 336-335، باب البداء، ذیل حدیث 9 تعلیقه: از اخبار استفاده می‌شود که بداء یعنی عقیده‌ای برخلاف آنچه یهود معتقدند که خداوند، کار خلقت را به پایان برده و پس از آن کاری ندارد و امر جدیدی پدید نمی‌آورد، زیرا ـ به عقیده آنها ـ همه چیز را براساس علم خود تقدیر کرده، بدون این که مشیت جدید، پدید آورد.
وقتی چنین مطلبی از مخبر صادق برسد و صدور آن از خدای تعالی ثابت شود، کدام عاقل براساس عقل ناقص خود نظر می‌دهد و می‌گوید: چه فایده‌ای در این کار هست؟ و وجه آن چیست؟ به علاوه، مانند این مطلب در مورد خلقت کافر و علم خدای تعالی به عدم ایمان او نیز جریان دارد، که اندیشه‌های نارسا نظر می‌دهند که تکلیف او جایز نیست، چرا که خدای تعالی به او علم دارد، و چگونه می‌توان به خداوند «تکلیف ما لایطاق» را نسبت داد؟ البته فساد این پرسش، از تأمل در چند نکته روشن می‌شود: ثبوت اختیار، حکمت تکلیف، عدم تأثیر علم در معلوم، اثبات عدل برای خدای تعالی، و تنزیه خداوند از امور زشت و ستم و بیهوده.
پس از بیان این مطالب می‌گوییم: در جمله «مثل ذلک مثل رجل رأیته علی معصیة ـ الی آخر» در حدیث صدر بحث، دو وجه احتمال می‌رود: اول ـ مثالی برای نفی جبر و تفویض و اثبات امر بین الامرین باشد، گرچه سؤال، فقط در باب معنی امر بین امرین است، ولی امام7 می‌خواهد تمام مطلب را به سائل توضیح دهد، در قالب مثالی که توضیح آن چنین است: فرض کنیم که شخصی کسی دیگر را در حال معصیت ببیند، هم قدرت بر منع او دارد و هم مجبور کردن او بر کاری، او را از آن کار نهی می‌کند، ولی او نمی‌پذیرد، این شخص، او را رها می‌کند."
Keywords:
بداء
،
عاملی
،
تفویض
،
مشیت
،
قدریه
،
امر بین الامرین
،
علی بن محمد
،
الدر المنثور فی الماثور و غیر الماثور (کتاب)
،
حدیث تردد
،
امام هادی7
،
رساله در نفی جبر و تفویض
(
, 
, 
)
