Abstract:
هدف از پژوهش حاضر طراحی برنامه درسی مبتنی بر مسئولیت پذیری اجتماعی برای نظام آموزش عالی ایران با استفاده از واکاوی تجارب زیسته دانشجویان و تحلیل منابع مکتوب و دیجیتال مرتبط با
مسئولیت پذیری اجتماعی دانشجویان بود که با بهره گیری از رویکرد کیفی و روش های پدیدارشناسی و تحلیل مضمون انجام شد. در روش پدیدارشناسی مشارکت کنندگان 13 نفر از دانشجویان دانشگاههای آموزش عالی بودند که با روش نمونه گیری هدفمند ملاکمحور انتخاب شدند و مصاحبه عمیق نیمه ساختار یافته با آنها صورت گرفت. در روش تحلیل مضمون 28 منبع مرتبط با مسئولیت پذیری اجتماعی دانشجویان با روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. داده ها با استفاده از روش کدگذاری موضوعی تجزیه و تحلیل شدند. تحلیل داده های مصاحبه به ایجاد هفت مقوله اصلی شامل فضای حاکم، اصول حاکم، عوامل زمینه ساز، درک همدلانه، نقش پذیری و مشارکت، ارزش مداری و ساختار اجتماعی دانشگاه و 51 مقوله فرعی انجامید. داده های بخش تحلیل مضمون در قالب مضامین فراگیری مانند عوامل زمینه ای، عوامل اثرگذار، نگرش، ابعاد و پیامدهای مسئولیت پذیری دسته بندی شدند. نتایج نشان داد که تأکید بر توانمندسازی دانشجویان در قالب مقوله ها و مضامین یافت شده، ارتقای سطح مسئولیت پذیری اجتماعی دانشجویان نظام آموزش عالی را در پی خواهد داشت. در انتها برنامه درسی آموزش عالی بر اساس الگوی اَکِر طراحی شد.
The purpose of the present study was to design a curriculum based on social responsibility for the Iranian higher education system by analyzing students 'lived experiences and analyzing written and digital resources related to students' social responsibility using qualitative approach and phenomenological methods and themes analysis. In the phenomenological method, participants were 13 university students who were selected by purposeful oriented criterion sampling and conducting semi-structured in-depth interviews with them. In the themes analysis method, 28 sources related to students' social responsibility were selected by purposeful sampling. Data were analyzed using thematic coding method. The results showed that the analysis of the interviews data resulted in7 main categories, including governing atmosphere, governing principles, contextual factors, empathetic understanding, role-playing and participation, value oriented and social structure of the university and 51 sub-categories. The data of the themes content analysis section were categorized as pervasive themes such as contextual factors, influencing factors, attitudes, dimensions and consequences of responsibility. The results showed that the emphasis on empowering students in the categories and themes would lead to a higher level of social responsibility for higher education students. Finally, a higher education curriculum design based on the Acker model was presented.
Machine summary:
جدول ٣- مقولات اصلي مسئوليت پذيري اجتماعي بر اساس تجارب زيسته دانشجويان آموزش عالي مقوله اصلي مقولات فرعي فردي دينداري ، رضايت تحصيلي و تجارب مسئوليت پذيري در گذشته اجتماعي الگوبرداري از رفتار همسالان ، دستيابي به بينش عملي اجتماعي و معاشرت با نخبگان عوامل زمينه ساز علمي نهادي نوع تربيت فرزند در خانواده ، الگوبرداري از رفتار مسئولانه استادان ، برنامه هاي درسي مسئوليت محور و ايجاد موقعيت فکورانه اصول حاکم بر قانون مداري ، خودسنجي و قضاوت درباره اعمال فردي ، تربيت شهروند مطلوب ، خودجهت دهي و آموزش عالي وظيفه شناسي ، تشويق اميد به آينده ، توسعه سواد اطلاعاتي ، پرورش و توسعه منفعت طلبي اجتماعي ، عدالت جويي و توسعه بهره وري اجتماعي فضاي حاکم بر فردگرايي افراطي ، برخورداري از جوي دموکراتيک ، توجه صرف بر محتواي نظري ، مغفول ماندن آموزش عالي مهارت هاي زندگي در برنامه درسي ، هماهنگ نبودن اهداف و برنامه ها، نبود فضاي باز سياسي ، همگام سازي با فرايند جهاني شدن و تنوع فرهنگي دانشجويان نقش پذيري و نقش پذيري اجتماعي ، مشارکت دانشجو در فرايند تدريس ، مشارکت در عرصه فرهنگي ، مشارکت مشارکت جويي سياسي ، مشارکت در فعاليت هاي عمومي و اجتماعي ، رهايي از تمايلات فردي و به انضباط اجتماعي اجتماعي رسيدن و مشارکت در طراحي برنامه درسي ارزش مداري احترام و اعتماد متقابل ، تقويت و دروني سازي ارزش هاي اخلاقي ، توجه به برنامه هاي درسي ارزش محور، تعلق زيست محيطي و حفظ ميراث و دستاوردهاي فرهنگي برخورداري از احساس دگرخواهي اجتماعي نسبت به سايرين ، برخورداري از روحيه گذشت و درک همدلانه فداکاري ، داشتن حس نوعدوستي به ديگران ، مسئوليت پذيري در قبال بشريت و کمک و ياري رساني به ساير دانشجويان ساختار اجتماعي توجه به دانش و آگاهي هاي فردي ، وجود داشتن فضاي رقابتي در دانشگاه ، زمينه سازي براي رشد دانشگاه مسئوليت پذيري اجتماعي ، تکامل فرايند اجتماعي شدن در دانشگاه ، دستيابي به مهارت چالش هاي اجتماعي و سازگاري با محيط مقوله اصلي اول : عوامل زمينه ساز: زمينه اجتماعي به ميزان اثرگذاري عوامل محيطي بر رفتار افراد اشاره دارد، عواملي که دربرگيرنده ارزش ها، هنجارها و باورهاي فرد و جامعه است .