Abstract:
در این مقاله مخاطب های شهریارو شیوه مورد خطاب قرار دادنش مورد بررسی
قرار خواهد گرفت . مخاطب های شه ریار بی شمار وشامل افراد ذی روح و
غیرذی روح هستند که شاعر آنها را مورد خطاب قرار داده وبا آنها صحبت
کرده است وما در این مقاله به شیوه تحلیلی وتوصیفی انواع مخاط ب های
شهریار را که بیشتر شامل خود شاعر ، یار، خدا، شاعران هم عصر وگذشته ،
دوستان وآشنایان ، افراد ملی و مذهبی که به آنها عشق می ورزد ونیز نیز
چیزهایی مثل فلک، شب، شمع را مورد بحث وبررسی قرار می دهیم.
تحقیقات نشان می دهد که این شیوه بیشتر در غزلهای شاعر وبا اهدافی
مثل: حدیث نفس کردن، بیان درد ودلها،گله وشکایت از بی وفایی ها وناکامی
ها، تنبیه کردن ، حسرت خوردن ، گوشزد کر دن بی اعتباری دنیا ، هشدار وآگاهی
دادن، ابراز محبت و علاقه، بیان نکات آموزنده وموارد دیگر را در بر دارد.
Machine summary:
مخاطبهاي شهريار بيشمار وشامل افراد ذي روح و غيرذي روح هستند كه شاعر آنها را مورد خطاب قرار داده وبا آنها صحبت كرده است وما در اين مقاله به شيوه تحليلي وتوصيفي انواع مخاطبهاي شهريار را كه بيشتر شامل خود شاعر، يار، خدا، شاعران هم عصر وگذشته، دوستان وآشنايان، افراد ملي و مذهبي كه به آنها عشق ميورزد ونيز نيز چيزهايي مثل فلك، شب، شمع را مورد بحث وبررسي قرار ميدهيم.
شهريار اين مخاطب خود را با الفاظ:شهريارا واي دل خطاب ميكندو گاهي نيز حرف ندا را حذف ميكند و شهريار را به تنهايي وبا تاكيد ميآورد ووقتي كه لفظ اي دل را مورد استفاده قرار ميدهد از روش مجاز جزء وكل يعني:كل را در معني جزء ياجزء را در معني كل به كار بردن (شميسا،1383:22) بهره ميبرد.
(مرتضي ذبيحي، 1376:2) از سوي ديگر شهريار بعد از ترك عشق مجاز، جز با قران مانوس نمي شود وخاطر پريشان را از زلال قران سيراب ميكند وبه خودش ميگويد كه رستگاري حقيقي در طريق قران وآموزههاي آن است، مثلا در بيت: شهريارا به بياض سحر وزر خط شمع كه همه عشق خود از سر خط قران كردم (ديوان:920) از جمله هنرهاي شهريار علاوه بر شعر وشاعري، آشنائيش با موسيقي است.
او با الفاظي مثل اي وطن، اي ايران با استفاده از صنعت تشخيص وگاه با بهره بردن از صنعت مجاز حال ومحل كه اشاره به مكان ميكند ولي در واقع مورد خطاب اش به ساكنان است،ايران وايراني را مخاطب خود قرار ميدهد.