Abstract:
هدف پژوهش حاضر ترسیم جایگاه اخلاق مراقبتی در کتابهای درسی دورۀ آموزش ابتدایی دانشگاه فرهنگیان است. این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظرروش از نوع تحلیل محتوای کمّی است که طی آن کلیۀ کتابهای درسی دورۀ آموزش ابتدایی دانشگاه فرهنگیان، به صورت تمامشماری مورد تحلیل قرار گرفتند. واحد ثبت در این پژوهش، مضمون هر پاراگراف بود. فرآیند کدگذاری به شیوۀ قیاسی انجام شد و برای توصیف میزان توجه کتابهای مورد نظر به مؤلفههای اخلاق مراقبتی، از فراوانی، درصد و نمودار برای بررسی تفاوت فراوانی مصادیق معطوف به مؤلفههای مورد بررسی، از آزمون خی دو استفاده شد. یافتههای حاصل از تحلیل محتوا نشان داد که در کتابهای تحلیل شده، به مؤلفۀ پرهیز از آسیب رساندن، بیشترین توجه معطوف شده و سایر مؤلفههای اخلاق مراقبتی از قبیل درک مفهوم مراقبت، همنوایی، توجه پذیرشی، ارتباط مراقبتی، اقدام مراقبتی، تأیید آن از سوی مراقبت شونده و عدم تعرض به حریم خصوصی دیگران چندان مورد توجه قرار نگرفتهاند. نظر به اینکه این مؤلفهها محورهای اصلی اخلاق مراقبتی را تشکیل میدهند، گنجاندن آنها در محتوای کتابهای درسی دورۀ آموزش ابتدایی دانشگاه فرهنگیان میتواند به دانشجومعلمان کمک کند ضمن درک مفاهیم اخلاق مراقبتی، آنها را برای بسط این مفاهیم در نظام آموزشی در تربیت دانشآموزان بهکار گیرند.
This study aims to outline the place of caring ethics in the textbooks of primary education at Farhangian University in Iran. In this study, based on the Nodding's theory of caring, all relevant textbooks were reviewed using the content analysis method. Findings from the content analysis showed that in the analyzed books, the concept of avoiding harm was paid the most attention and other concepts of the ethics of care including the concept of care, sympathy, receptive attention, caring relation, caring action, the caregiver confirmation and the "cared for" privacy has not taken attention appropriately. Since these concepts are the principal axes of caring ethics, considering these concepts and their inclusion in the content of textbooks, the teacher education for primary schools of Farhangian University can help student teachers to understand the concepts of ethics of care, use them in primary school and develop these concepts in the education system.
Machine summary:
یافتههای حاصل از تحلیل محتوا نشان داد که در کتابهای تحلیل شده، به مؤلفۀ پرهیز از آسیب رساندن، بیشترین توجه معطوف شده و سایر مؤلفههای اخلاق مراقبتی از قبیل درک مفهوم مراقبت، همنوایی، توجه پذیرشی، ارتباط مراقبتی، اقدام مراقبتی، تأیید آن از سوی مراقبت شونده و عدم تعرض به حریم خصوصی دیگران چندان مورد توجه قرار نگرفتهاند.
Keywords: intended curriculum, ethics of care, primary education, Farhangian University مقدمه اخلاق و مباحث مرتبط به آن، همواره یکی از موضوعات مهم و مورد توجه در حوزههای مختلف زندگی بشر بوده است.
بهعلاوه فراوانی معطوف به مؤلفهها نشان میدهد، مؤلفۀ پرهیز از آسیب رساندن با 4/69 بیشترین درصد و مقولۀ درک مفهوم مراقبت با 1بار تکرار و56/0 کمترین درصد را دارد؛ این در حالی است که به مؤلفه هشتم (تأیید اقدام مراقبتی) توجه نشده است و سایر مؤلفهها حضور بسیار کمی در کتاب مورد بررسی داشتهاند.
نتایج به دست آمده نشان میدهد، مقولۀ پرهیز از آسیب رساندن با 71/37 بیشترین درصد و مقولۀ اقدام مراقبتی با 91/4 کمترین درصد را دارد، این در حالی است که به مقولۀ درک مفهوم مراقبت و تأیید اقدام مراقبتی توجه نشده است و سایر مؤلفهها نیز حضور بسیار کمی در کتاب مورد بررسی داشتهاند.