Abstract:
علیرغم جایگاه برجسته تمدنهای ایران باستان در بررسی تاریخ پر فراز و نشیب خاور نزدیک، مطالعه این دوران مهم در سنت تاریخنگاری اروپائیان عموما تحت تاثیر دیدگاه خصمانه منابع کلاسیک یونانی-رومی قرار گرفته است و اندک بودهاند آثار و مولفانی که از نفوذ این سنت و دیدگاه منفی غربمحورانه به دور مانده باشند. کتاب "The Persians" یا "ایرانیان باستان" اثر ماریا بروسیوس از جمله جدیدترین تالیفاتی است که با اتخاذ رویکردی بیطرفانه و با استفاده از منابع جدید و روزآمد به بررسی سه شاهنشاهی بزرگ ایران باستان یعنی هخامنشیان، اشکانیان و ساسانیان و دستاوردهای سیاسی و فرهنگی آنان پرداخته است. در مقاله پیش رو، کتاب بروسیوس از حیث ساختار شکلی و محتوا مورد نقد و بررسی قرار گرفته و نقاط ضعف و قوت آن در چارچوب نقد دانشگاهی برشمرده خواهد شد. نتیجه بررسی حاضر نشان از آن دارد که کتاب مورد بحث علیرغم مزیتهای زیادی چون روزآمدی، بیطرفی، ساختار منسجم و نظم منطقی در پیشبرد موضوعات و متن ساده و روان، همانند هر تالیف دیگری دارای کاستیهایی است که از جمله مهمترین آنها میتوان به عدم توجه به حکومتهای عیلام، ماد و سلوکی و نبود بخش نتیجهگیری اشاره نمود.
Despite the prominent place of ancient Iranian civilizations in the study of the history of the Ancient Near East, it has been overshadowed by an overwhelmingly hostile press that is embedded in the European tradition originated in Greco-Roman sources. In fact, there are few works and authors who have not been affected by this negative west-centric approach. Maria Brosius’s book “The Persians” is one of the latest works dealing with the socio-cultural achievements of three great kingdoms of Pre-Islamic Iran, i-e Achaemenids, Parthians, and Sassanians taking an unbiased approach and up-to-date sources. The present article deals with the advantages and disadvantages of this book and the form and content of it will be examined within the framework of an academic review. The result of the present study indicates that in spite of many advantages of the book such as modernity, unbiased approach, coherent structure, logical order, simple and fluid text, and good translation, it has its own weak points just like any other compilation. Among the most important disadvantages of work can be lack of some significant chapters like Elamite, Median and Seleucid empire and absence of any discernable summary or conclusion.
Machine summary:
پژوهشنامۀ انتقادی متون و برنامههای علوم انسانی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی ماهنامة علمي (مقالۀ علمي ـ پژوهشي)، سال 21، شمارة 8، آبان 1400، 191 - 210 نقد و بررسی کتاب ایرانیان باستان سعدی سعیدیان 1 چكيده باوجود جایگاه برجستۀ تمدنهای ایران باستان در بررسی تاریخ پرفرازونشیبِ خاور نزدیک، مطالعۀ این دوران مهم در سنت تاریخنگاری اروپاییان عموماً تحتتأثیر دیدگاه خصمانۀ منابع کلاسیک یونانی ـ رومی قرار گرفته است و اندک بودهاند آثار و مؤلفانی که از نفوذ این سنت و دیدگاه منفی غربمحورانه بهدور مانده باشند.
کتاب The Persians یا ایرانیان باستان، اثر ماریا بروسیوس، از جدیدترین تألیفاتی است که با اتخاذ رویکردی بیطرفانه و با استفاده از منابع جدید و روزآمد به بررسی سه شاهنشاهی بزرگ ایران باستان یعنی هخامنشیان، اشکانیان، و ساسانیان و دستاوردهای سیاسی و فرهنگی آنان پرداخته است.
از مهمترین تحولات ایرانشناسی در دهههای 1980 و 1990، که مطالعۀ ادوار فرهنگی ایران باستان را دستخوش تحول اساسی کرد، میتوان به مطرحشدن نظریات نوین دربارۀ پادشاهی ماد و رد روایت کلاسیک هرودت دربارۀ مادها، برگزاری همایشهایی تحت عنوان «کارگاههای تاریخ هخامنشی» (Achaemenid History Workshop) با هدف ارائۀ دیدگاههای جدید درمورد دورۀ هخامنشی و همچنین تجدیدنظر در منبعشناسی دوران اشکانی و ساسانی و تأکید بر استفاده از منابع مکتوب و غیرمکتوب ایرانی درمقابل منابع یونانی ـ رومی اشاره کرد.
7. نتیجهگیری کتاب ایرانیان باستان، تألیف ماریا بروسیوس، یکی از جدیدترین کتابهایی است که به بررسی شاهنشاهیهای بزرگ ایران باستان (هخامنشیان، پارتیان، و ساسانیان) پرداخته و در یک چهارچوب گاهنگارانه منظم و صورتبندی شده و وجوه سیاسی، فرهنگی، و اجتماعی این حکومتهای باستانی را موردمطالعه قرار داده است.