Abstract:
پژوهش حاضر نقد "در باب مشاهده" جیمز الکینز، نظریهپرداز مهم تاریخنگاری هنر است. هدف الکینز در این کتاب آموزش صحیح "مشاهده" بوده و او در دو دستهبندی اصلی دستساختههای بشر و پدیدههای طبیعی، طیف وسیعی از پدیدههای بصری را مشاهدهی دقیق مینماید. پدیدههایی که ابعاد مختلفی دارند، تاریخی، هنری، تکنولوژیکی، زبانی، فرهنگی، اجتماعی، یا کاملا طبیعی. سوال اصلی، الگوی شکلدهنده شالوده کتاب را دربرگرفته و سعی شده با تحلیل عناصر مختلف، الگوی ذهنی مولف استخراج شود. مفروض است او بعنوان متخصص مطالعات بصری تاریخ هنر، بصورتی غیرمستقیم ایدههایی مربوط به کیفیات و نحوه فعالیت مورخ هنری در برخورد با پدیدههای مختلف هنر و فرهنگ مطرح نموده است. لذا، نگاشتهها و آراء اصلیاش بازبینی میشوند. مطالعه نشان میدهد که برای مولف مشاهده صحیح و آزاد از قالبهای معین، رمز دریافت تاریخ هنر است. تاریخی که به نظر او تنها با مطالعهی آثار هنری قابلفهم نیست و مشاهدات دیگر پدیدههای بصری در فرهنگ امروزه میتوانند به درکش عمق دهند. نتیجهگیری در نهایت به این امر اشاره دارد که چگونه نگاه آغشته به پیشفرضهایی مانند فرهنگ و تاریخ هنر متعارف باعث نادیده گرفته شدن مواردی بسیار مهم در پدیدههای بصری میشود. جزییاتی که در تفسیر این پدیدهها نقشی حیاتی میتوانند ایفا کنند.
This research is a critique of “How to use your eyes” by James Elkins. He is an important theorist of art historiography with a critical view of traditional theories about art history. The book's subject is "observation". Elkins carefully observes a wide range of visual phenomena in two main categories: man-made and natural, which have different dimensions: historical, artistic, technological, linguistic, cultural, social or completely natural. He intends to teach correctly seeing. Here, the main question is about pattern forms the book basis and tries to extract his mental pattern by analyzing various book elements. The initial assumption is that the author specializes in visual studies of art history, has indirectly proposed the qualities ideas and how art historian activity dealing with various phenomena in art and culture. Therefore, his writings and basic theories have been explored. The research shows that many cases related to observation can be adapted to activities and different approaches in the historical art research and some of the main views of the author can be identified beyond them. For Elkins, correct observation free from the defined formats is the key to und erstand art history. In his opinion, history cannot be perceived only by studying art works. Observations of other visual phenomena in today's culture can deepen its understanding. Different expertise and knowledge are required.
Machine summary:
پژوهشنامۀ انتقادی متون و برنامههای علوم انسانی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی ماهنامة علمي (مقالۀ علمي ـ پژوهشي)، سال 21، شمارة 8، آبان 1400، 251 - 268 مشاهده بهعنوان ابزار مورخ: تحلیلی بر آرای جیمز الکینز در کتاب درباب مشاهده جمال عربزاده 1 چكيده پژوهش حاضر نقد درباب مشاهده، اثر جیمز الکینز، نظریهپرداز مهم تاریخنگاری هنر، است.
مطالعه نشان میدهد که برای مؤلف مشاهدۀ صحیح و آزاد از قالبهای معین رمز دریافت تاریخ هنر است؛ تاریخی که بهنظر او تنها با مطالعۀ آثار هنری قابلفهم نیست و مشاهدات دیگر پدیدههای بصری در فرهنگ امروزه میتوانند به درکش عمق دهند.
الکینز متعلق به آخرین نسل از این مورخان است و پژوهش پیشرو تلاش دارد از ورای نقد ترجمۀ فارسی کتاب درباب مشاهده به تحلیل آرای این مورخ شاخص هنری بپردازد.
حاصل پژوهشهای او کتابهای متعددی درمورد تاریخنگاری و تاریخ هنر است که از میان آنها این عناوین به زبان فارسی برگردانده شدهاند: درباب مشاهده، اشکها و تصویرها، عکاسی چیست؟، و برسر نقد هنری چه آمد؟.
هرچند از میان سطور این آثار میتوان بهصورتی غیرمستقیم به دیدگاه کلی الکینز درمورد هنر و تاریخ آن دست یافت، اما در این کتابها بهصورت مستقیم و مانند کتابهای اصلی او از نظریه و روششناسی خبری نیست.
الکینز تنها کسی نیست که به مشاهده بهعنوان راهی برای فهم تاریخ هنر اشاره دارد.
بهنظر او، تاریخ هنر تنها با مطالعۀ آثار هنری قابلفهم نیست و مشاهدات دیگر پدیدههای بصری در فرهنگ امروزه میتواند به درک آن عمق دهد؛ اگرچه برای این مشاهدات تخصص و دانشهای متفاوتی نیاز است مانند آنچه ذکر شد.