Abstract:
باتوجه به گستردگی فضای مجازی و چالشهای مواجه با این فضا، بایست، ضمن توسعهی سواد رسانهای، نحوهی مواجه با رسانههای موجود بهطور دقیق و با همهی ظرفیت، موردشناسایی و آسیبشناسی واقع شود. هدف این مطالعه، آسیبشناسی مصرف سواد رسانهای در بین اقشار مختلف جامعه بود. روش پژوهش کیفی و جامعهی پژوهش شامل اقشار مختلف مردم در استان هرمزگان است. نتایج نشان داد، بهطور کلی آسیبهای سواد رسانهای شامل پنج مقولهی آسیبهای ذهنی-عقیدتی، آسیبهای مالی، آسیبهای روانی، آسیبهای اجتماعی و آسیبهای اخلاقی است. در این بین، مقولهی آسیبهای ذهنی-عقیدتی، آسیبهای اجتماعی و آسیبهای اخلاقی دارای بیشترین بسامد است و آسیبهای مالی و آسیبهای روانی در درجات بعدی قرار میگیرند. شش مقولهی ضعف در زیرساختهای ارتباطی، تبلیغات رسانهای معاند خارجی، ضعف در روابط انسانی در جامعه، ضعف دانشی، ضعف در حوزهی برنامهریزی و نظارت ارگانهای ارتباطی و اعتیاد رسانهای، دلایل بروز آسیبهای سواد رسانهای هستند. در این میان، مولفههای تبلیغات رسانهای معاند خارجی و ضعف دانشی دارای بیشترین بسامد هستند و سایر مولفهها در درجات بعدی قرار میگیرند. چهار مقولهی ارتقای دانش رسانهای، ارتقای روابط انسانی رودررو در سطح جامعه، مدیریت فضای مجازی و تقویت انگیزهی حمایت و بهرهگیری از فضای مجازی داخلی، راهکارهای پیشگیری از آسیبهای سواد رسانهای هستند. مولفه های ارتقای دانش رسانهای و مدیریت فضای مجازی بیشترین برجسگی را در این بین دارا هستند و مقوله های ارتقای روابط انسانی رودررو در سطح جامعه و تقویت انگیزه حمایت و بهرهگیری از فضای مجازی در درجات بعدی اهمیت قرار میگیرند.
The purpose of this study is the pathology of media literacy consumption among different strata of society in Hormozgan. Qualitative research method and research community includes different strata of Minab city. The results show that media literacy injuries include five categories of mental-ideological injuries, financial injuries, psychological injuries, social injuries and moral injuries. Among these, the categories of mental-ideological injuries, social injuries and moral injuries have the highest frequency and prominence, and financial injuries and psychological injuries are in the next degrees. Six categories of weakness in communication infrastructure, foreign media propaganda, weakness in human relations in society, lack of knowledge, weakness in the field of planning and monitoring of communication organs and media addiction are the causes of media literacy harms. Among these, the components of foreign dissident media advertising and lack of knowledge have the highest frequency and other components are in the next ranks. The four categories of promoting media knowledge, promoting face-to-face human relations at the community level, managing cyberspace and strengthening the motivation to support and use internal cyberspace are ways to prevent the harms of media literacy. The components of promoting media knowledge and cyberspace management are the most prominent among them, and the categories of promoting face-to-face human relations at the community level and strengthening the motivation to support and use cyberspace are of paramount importance.
Machine summary:
فاضلي و همکاران (١٣٩٦)، در مقاله اي با عنوان «مزيت ها و کارکردهاي شبکه هاي اجتماعي براي گروههاي تروريستي (مطالعه ي موردي: استفاده گروه داعش از توييتر و فيس بوک)» نشان ميدهند که براي مقابله با چالش هاي ناشي از تروريسم رسانه اي در شبکه هاي اجتماعي دو استراتژي ايجابي و سلبي وجود دارد؛ استراتژي ايجابي شامل توليد محتوا و مشتمل بر فرهنگ سازي (جامعه پذيري، الگوسازي رفتاري، آموزش کاربران و اطلاعرساني) و براي تحقق اين استراتژي، به کارگيري راهکارهايي مانند فصلنامه علمي سال هفدهم ، بهار ١٤٠١ شماره ٥٠ 77 تشکيل تيم هاي تخصصي، شبکه هاي اجتماعي، راهاندازي کمپين تبليغاتي دربارهي تضعيف گفتمان تروريستي، آموزشهاي اجتماعي و فرهنگي، مطبوعات، راديو و تلويزيون، آموزش سواد رسانه اي و ديجيتال، مهارتآموزي، تشکيل کارگروههاي آموزشي و اطلاعرساني دقيق و کارگزاران اين راهکارها، رسانه ها، خانوادهها، نهادهاي آموزشي، تبليغي و مدني و کاربران هستند.
يافته هاي پرسش سوم (رجوع شود به تصویر صفحه) (رجوع شود به تصویر صفحه) (رجوع شود به تصویر صفحه) دادههاي مندرج در جدول فوق بيانگر اين است که چهار مقوله ي ارتقاي دانش رسانه اي، ارتقاي روابط انساني رودررو در سطح جامعه ، مديريت فضاي مجازي و تقويت انگيزه ي حمايت و بهرهگيري از فضاي مجازي داخلي، راهکارهاي پيشگيري از آسيب هاي سواد رسانه اي هستند.
منظور از مقوله ارتقاي دانش رسانه اي اين است که ضمن آگاهسازي اقشار جامعه نسبت فصلنامه علمي سال هفدهم ، بهار ١٤٠١ شماره ٥٠ 93 به نقاط قوت و ضعف و آسيب ها و فرصت ها و تهديدات فضاي مجازي، با تشکيل نهادها و کميته هاي آموزشي در اين حوزه سواد رسانه اي افراد ارتقا يافته و تحولات فضاي مجازي مدام براي افراد جامعه اطلاعرساني شود.