Abstract:
اگرچه مقوله گردشگری از دیرباز مورد توجه اغلب ادیان و تمدنها بوده است؛ اما در دهههای اخیر با مطرح شدن مفهوم جهانی شدن، به خصوص در بعد فرهنگی، بیش ازپیش اهمیت یافته است. هرکدام از مکاتب و ایدئولوژیها برحسب نگرشی که به جهان، هستی و انسان دارند، تلاش کردهاند بر اساس ارزشها و هنجاری حاکم بر جوامع خود، به تفسیر و تحلیل این مقوله بپردازند. هدف مقاله حاضر تحلیل و واشکافی جهان بینیهای غربی و اسلامی یا به عبارتی نگرشهای انسان محوری و خدامحوری در حیطه گردشگری است. به عبارتی تلاش میشود با روش توصیفی تحلیلی و بر مبنای مطالعات کتابخانهای اسنادی به این سوال اصلی پاسخ داده شود که نگرش و جهان بینی تمدن و تفکر اسلامی در قبال مدیریت و توسعه گردشگری، چگونه است و چه تفاوتی با نوع غربی آن دارد؟ یافتههای پژوهش حاکی از آن است که دیدگاه اسلام در حوزه مدیریت گردشگری، همزمان دربردارنده دو نگاه سلبی و ایجابی است. ازاین رو گردشگری همجنس گرایان، گردشگری به هدف شراب و گردشگری به هدف قمار از نمونههای سلبی محسوب شده و گردشگری میراث فرهنگی از بهترین نمونههای نوع ایجابی است. همچنین مبتنی بر فرموده قرآن، نگهداری از میراث بشری به عنوان مایملک خداوند بر روی زمین، امری واجب است.
Although from a long time ago tourism has recognized by most of religions and civilizations, but in last decades is getting more important by introducing globalization, especially cultural globalization. Special Attitude of Schools and ideologies to existence, world and human, has brought them to interpret tourism based on their values and norms. By using descriptive-analytic method and archival resources, this study aims to analyze Islamic and western worldviews and try to answers this question: what are the differences between Islamic and western worldviews in tourism planning and development? Findings show that Islamic outlook to tourism management imply affirmative and privative views simultaneously. Accordingly pink tourism, wine tourism and casino tourism included as privative ones and cultural heritage tourism is one of the best affirmative ones. Also based on Quran, human heritage preservation as gods properties, is a must.
Machine summary:
درنتيجه مي توان گفت که در اسلام فرهنگ حاکم بر گردشگري ، مهم تر از منافع اقتصادي محتمل است ولي در جهان غرب به علت اصالت سرمايه ، بيشتر فعاليت هاي گردشگري پذيرفته شده هستند و از جانب صنعت گردشگري با مانعي روبه رو نمي شوند.
مي توان گفت در فرهنگ غربي حساسيت زيادي در مورد نوع جاذبه هاي گردشگري وجود ندارد؛ يعني به عنوان نمونه موش پرستي يا گاوپرستي (که در برخي نقاط کشور هند وجود دارد)، مي تواند جاذبه اي باشد که صرفاً ديدن ، لذت بردن ، عکس گرفتن و داشتن لحظاتي خوش از مشاهده آن ها براي گردشگران مهم است .
به طورکلي ، خداوند در قران کريم و در ادامه عبارت «بر روي زمين گردش کنيد» سه مورد را تـذکر داده است : الف ) ديدار از ميراث مادي و معنوي که از جوامع قبلي به جامانده و عبرت گرفتن از سرگذشتي که براي آن ها رقم خورده است تا به اين وسيله نسل هاي آينده هدايت شوند ب ) ديدن آفرينش خداوند و درک خلقتي که او در زمين انجام داده است پ ) شناختن و درک انسان هاي ديگر و همچنين تفاوت هاي فرهنگي و اجتماعي که بين جوامع انساني گوناگون و در سطح کره زمين وجود دارد 1-Drug tourism در مورد عبرت گرفتن از ميراث گذشتگان و آنچه براي آن ها اتفاق افتاده است ، آيات زيادي در سوره هاي مختلف وجود دارند.