Abstract:
مقالهی حاضر با خوانشی انتقادی به واکاوی رمان «بنیاد گرای ملول» اثر محسن حامد با هدف بررسی امکان بروز مقاومت سیاسی در نتیجهی ویژگیهای ظاهری اثر مورد اشاره میپردازد. اسلوب و رویکرد ادبی این مقاله بر پایه نظریات فیلسوف شهیر معاصر فردریک جیمسون است. از دیدگاه جیمسون، در بسیاری از موارد، برتری دادن محتوای اثر بر صورت آن (فرم) باوری اشتباه میباشد زیرا ویژگیهای ظاهری آثار هنری دربردارندهی امکان مقاومت سیاسی میباشند که به واسطهی آنها پایداری سیاسی مخاطبان در برابر گفتمانهای حاکم عملی میگردد. پرسشی که پژوهش پیشرو مطرح میسازد این است که آیا رمان حامد میتواند به دلیل استفاده از تکنیک تکگویی نمایشی به برانگیختن حس مقاومت سیاسی در مخاطب بینجامد. در این خصوص، با خاموش کردن شهروند آمریکایی، ویژگیهای ظاهری رمان این امکان را در اختیار مخاطب قرار میدهند تا با ورود به ذهن شخصیت اصلی جهان سومی داستان، به دنیا از دریچهی نگاه وی بنگرد. علاوه بر آن، استفادهی رمان از تکگویی نمایشی نه تنها امکان ورود خواننده اثر را به دنیای شخصیت اصلی مسلمان داستان فراهم مینماید، بلکه امکان ظهور ایستادگی سیاسی مخاطب را در برابر گفتمانهای بیگانهستیزانه و اسلامهراسانهی حاکم بر جامعهی آمریکا در نتیجهی حملات تروریستی یازدهم سپتامبر فراهم میکند.
The present article endeavors to examine Mohsin Hamid’s The Reluctant Fundamentalist so as to attest to the political resistance effected by its formal aspects. The researchers are inclined to survey Hamid’s novel in the light of the mind-sets of the illustrious contemporary philosopher and literary critic Fredric Jameson. According to Jameson, it is a falsehood to think that the form of a work of art should be considered to be less important than its content owing to the fact that the formal aspects of art embody resisting possibilities and are prone to galvanize the reader into subversive activity. The question the article poses is that whether the novel’s development of dramatic monologue can provide the reader with a unique opportunity for political resistance. In this regard, the formal aspects of the novel can silence the American citizen in order to enable the reader to perceive the world through the eyes of the novel’s Third-World speaker.