Abstract:
مقاله حاضر به بررسی رمان طوبا و معنای شب نوشته شهرنوش پارسیپور (1368) در چارچوب نظریه داغ ننگ: چاره اندیشی برای هویت ضایعشده (اروینگ گافمن، 1963 (میپردازد. در نظریه گافمن روابط میان افراد در زندگی روزانه از اهمیت ویژهای برخوردار است. در این رمان که روایتگر زندگی طوبا از اواخر دوره قاجار تا دوره پهلوی است به روابط میان شخصیتها از نگاه گافمن پرداخته میشود. پژوهش حاضر با رویکرد توصیفی-تحلیلی انسانشناسانه تلاش خواهد کرد به این پرسش اصلی پاسخ دهد که کدام مضمون داغ ننگ گافمن در این رمان نمود بیشتری دارد. براساس نتایج تحقیق، مهمترین داغ ننگ و برچسبزنیها در رمان طوبا و معنای شب، احساس بیهویتی یا هویتباختگی، انزجار، طردشدگی، جریانستیزی، دگراندیشی اجتماعی و شک در باورداشت شخصیت طوباست که اغلب بنمایههای روانی و فرهنگی دارد. داغ بیاعتباری، دودلی، احساس شومی سرنوشت، ناامنی، وسواس و عقده حقارت و به تبع آن، برانگیختگی حس کینتوزی و انتقام است که بیش از هر چیز دیگر طوبا، یعنی راوی داستان، را دربرمیگیرد.
This study tries to examin Shaharnush Parsipour’s novel called “Touba and the Meaning of the Night”(1368) in the framework of Erving Goffman’s theory of stigma: Management of Spoiled Identity (1963).This theory examines the relationship between the people in the daily life. This novel narrates the life of Tuba from the late Qajar period to the Pahlavi period. The present descriptive-analytical research, while availing from an anthropological approach, tries to answer which themes of Goffman's stigma are more prominent in the novel regarding Touba's who narrates the story. The results indicate that the most important stigmas and labellings in the novel are feelings of anonymity or loss of identity, disgust, rejection, anti-currentism, social dissent and doubts in Touba's character which often have a psychological and cultural basis. The disrespect, hesitation, ominous feeling of destiny, insecurity, obsession and the inferiority complex, and consequently, the arousal of hatred and revenge are what surrounded Touba more than anything else.
Machine summary:
با توجه به نگاه گافمن به زندگي انسانها ازجمله ، زندگي خودش به عنوان منبعي از داده ها و شيوه کار وي، که پايه هاي داده اي متفاوتي از جمله تحقيقات قوم نگارانه تفصيلي، زندگينامه شخصي را مورد استفاده قرار ميداد (گافمن ، ١٣٩٦: ٣)، ميتوان شخصيت هاي مختلف داستاني از جمله طوبا را در رمان طوبا و معناي شب به لحاظ داشتن برخي از نشانه هاي داغ ننگ بررسي کرد.
با توجه به اينکه مادر طوبا خواستگاري دارد که در صورت رد ميتواند اسباب کدورت بين اقوام شود، طوبا پيشنهاد ميکند «حاضر است خود به همسري او درآيد و مشکل محرميت حل شود» (همان : ٣٢)؛ بدين ترتيب طوبا براي نجات مادر برخلاف مرسوم جامعه خود پيشنهاد ازدواج به حاجي را ميدهد و چهار سال مجبور ميشود با حاجي محمود خرافي و خشک زندگي کند و «دختر زيبا با گسيوان طلايي که چهارده سال بيشتر نداشت به همين سادگي طي مراسم بيرنگ و جلايي به همسري حاج محمود پنجاه ودوساله درآمده بود تا چهارسال يخ زده و منجمد را بگذراند» (همان : ٣٢).
بحث و بررسي ١-٤ مصداقهاي داغ ننگ از ديدگاه گافمن در رمان طوبا و معناي شب (پارسيپور، ١٣٦٨) ١-١-٤ داغ ننگ و بحران هويت به اعتقاد ريتزر (١٣٧٤) بيشتر مطالب کتاب داغ به آدمهايي اختصاص داده شده است که از داغ آشکار و غالبا زشتي رنج ميبرند؛ اما هر چه اين کتاب بيشتر صفحه ميخورد، خواننده بيشتر تشخيص ميدهد که گافمن در واقع ميخواهد بگويد که همه ما گه گاه و در برخي از موقعيت ها، کم وبيش از داغي رنج ميبريم (همان : ٢٩٨).