Abstract:
موضوع"ارزشهای اجتماعی"از دیر باز مورد توجه رهبران الهی و غیر الهی جوامع بشری بوده است و در طی تاریخ بویژه پس از شکلگیری دانش جامعهشناسی،جامعه شناسان نیز به آن توجه خاصی نمودهاند و این موضوع دارای اهمیت و جایگاه مهمی در مباحث مرتبط با ارزشها شد. در بین متون دینی در اسلام"نهج البلاغه"پس از قرآن کریم مهمترین و غنیترین منبع حاوی آموزههای دینی با رویکرد کلی مسائل اجتماعی حاکم در جامعه از جمله ارزشهاست.از دیدگاه امام در نهجالبلاغه ارزشهای اجتماعی هرچند میتوانند در جوامع مختلف اشکال متفاوتی داشته باشند،لکن دارای اصول ثابتی هستند که بر اساس آنها بهصورت کاملا قانونمند تحول می یابند.این تحول در ارزشهای اجتماعی در جامعه تحت تاثیر مسائل مختلفی مانند شرایط محیط زندگی،دین و حاکمان جامعه است.از نظر امام،ارزشهای اجتماعی دین نهاد و آندسته از ارزشهای اجتماعی غیر دین نهاد مثبت که در جامعه جریان داشتهاند،باید حفظ و به نسلهای بعدی آموزش داده شوند.
Machine summary:
"فصلنامه علمی-پژوهشی The Research Quarterly Of علوم اسلامی Islamic Science سال پنجم-شماره 02-زمستان 9831 The 5th Year/No:20/Winter2011 تحلیل فرآیند تحول ارزشهای اجتماعی در نهج البلاغه با رویکرد جامعه شناختی کاظم قاضی زاده1 سید حمید حسینی2 چکیده: موضوع"ارزشهای اجتماعی"از دیر باز مورد توجه رهبران الهی و غیر الهی جوامع بشری بوده است و در طی تاریخ بویژه پس از شکلگیری دانش جامعهشناسی،جامعه شناسان نیز به آن توجه خاصی نمودهاند و این موضوع دارای اهمیت و جایگاه مهمی در مباحث مرتبط با ارزشها شد.
با دقتنظر در بیانات امام دربارهی تحول ارزشهای اجتماعی در زمان آن حضرت معلوم میگردد که تحول ارزشهای اجتماعی در جوامع به چند صورت رخ میدهد: الف:با تغییر در قضاوت ارزشی مردم"یعد فیه المحسن مسیئا" ب:با تغییر در ماهیت ارزشها"اتخذ أکثر أهله الغدر کیسا" ج:با تغییر در نظام ارزشها"لا یعظم صغیرهم کبیرهم" نکته: لازم به ذکر است که چنانکه ملاحظه شد در دیدگاه الهی و تکاملی امام تحول ارزشهای اجتماعی بدون جهتگیری ارزشی نمیتواند باشد،مقصود از جهتگیری ارزشی ایناست که افراد در جامعه بهطرف کدام ارزشها تمایل بیشتری نشان میدهد،مثلا ارزشهای مادی برای آنها اهمیت بالاتری دارد یا ارزشهای غیر مادی.
نکاتی که امام دراین بخش بطور مشخص مورد تاکید قرار داده است عبارتند از: -زندگی در بین سنگهای سخت و جانوران -نوشیدن آبهای تیره و نامناسب -خوردن غذاهای سخت -خونریزی و قطع رحم بتپرستی و فساد و گناه آنچه در کل از فرمایشات امام استفاده میشود ایناست که بین محیط زندگی انسانها و موضوعاتی مانند اخلاق،عقلانیت،عقاید و باورها و آداب اجتماعی آنها ارتباط مستقیمی وجود دارد که در نهایت ارزشهای اجتماعی آنها را تحت تاثیر خود قرار می دهد."