چکیده:
همه رسانه¬ها در کار زیر و رو کردن محتویات اندیشه¬های ما هستند و حضورشان در زندگی ما از لحاظ شخصی، سیاسی، اقتصادی، زیباشناختی، روانشناسی، اخلاقی و اجتماعی آن چنان نافذ و گسترده است که ما به هیچ رو از تماس، تأثیر¬پذیری و تغییری که در ما پدید می¬آورند، در امان نخواهیم ماند. امروزه، تکنولوژی¬هایی از قبیل ماهواره، تلفن، کامپیوتر، رادیو و تلویزیون این امکان را برای ما فراهم آورده است که با وجود جدایی¬های جمعی و جغرافیایی با همنوعانمان در سراسر جهان به واسطه¬ی الکترونیک در ارتباط قرار گیریم. در دوره¬ی کنونی که عصر اطلاعات و تکنولوژی¬های نوین نام گرفته است، این رسانه¬ها (تلویزیون، اینترنت، تلویزیون¬های ماهواره¬ای و رسانه¬های جهانی) هستند که با کارکردهای خود و بکارگیری شیوه¬های جدید اطلاع¬رسانی، الگوهای نوین فرهنگی و اجتماعی را به جوامع وارد می¬کنند که جایگزین ارزش¬ها و الگوهای فرهنگی سنتی می شوند و به عنوان عاملان تغییر و تحول در ارزش¬ها، هنجارها و الگوهای فرهنگی جوامع عمل می کنند. در این پژوهش به مطالعه تطبیقی و تحلیل محتوای الگوها و ارزش¬های ارائه شده در سریال¬های افسانه افسونگر از شبکه ماهواره¬ای فارسی 1 و جراحت از شبکه 3 سیما در ابعاد و مولفه¬های فرهنگی، فردی، اجتماعی، اخلاقی و خانوادگی خواهیم پرداخت. جهت نیل به این اهداف، از روش تحلیل محتوا و از تکنیک پرسشنامه معکوس استفاده شد. همچنین، از میان قسمت¬های سریال افسانه¬افسونگر به روش نمونه¬گیری نظام¬مند یا سیستماتیک نمونه¬ای مناسب و قابل تعمیم انتخاب گردید. لازم به ذکر است که تمامی قسمت¬های سریال جراحت به طور کامل مورد بررسی قرار گرفت. نتایج به دست آمده نشان می¬دهد: در سریال افسانه¬افسونگر الگوهای روابط خوب اعضای خانواده، ویژگی¬های اخلاقی مثبت شخصیت¬ها، ویژگی¬های شغلی - حرفه¬ای زنان، ارزش قانون¬گرایی و ارزش¬های فرهنگی بیش از سریال جراحت نمایش داده شده است.
خلاصه ماشینی:
""آرتور کلارک" در سال ١٩٤٥ درباره ی ماهواره ها گفته است که این رسانه نه تنها باید در انتظار یک تکنولوژی مربوط به جنگ دیگری (موشک ها و سفینه های فضایی) باشند، بلکه هم اکنون نیز در چند زمینه ی مشخص ، به ویژه در زمینه ی نظامی، تحقیقات علمی و ارتباطات مورد استفاده قرار گرفته اند (حفاظی، ١٣٦٩: ٥٢).
از آنجایی که فرهنگ هر اجتماعی ارزش های عمومی اکثریت مردم را مشخص و جوامع مختلف را از یکدیگر متمایز میسازد و بالاخره نهادهای اجتماعی وسیله میشود که تأمین ارزش ها به شکل و روشی مشخص صورت گیرد، در این مقاله به بررسی و شناسایی الگوهای فرهنگی سنتی و مدرن و همچنین نوع سبک زندگی در سریال جراحت که از طریق تلویزیون و به قشر زیادی از مخاطبان ارائه می شود، پرداخته میشود.
با در نظر گرفتن این نقش ها و با توجه به حجم عظیم تولیدات و سریال های ساخته شده در سال های اخیر توسط شبکه های ماهواره ای، همچنین نیازهای تغییرپذیر مخاطبان به دریافت برنامه های متنوع و جدید، ضرورت تحقیق و پژوهش در محتوای ارزشی برنامه ها و سریال های شبکه های ماهواره ای، همچنین محتوای برنامه های داخلی ارائه شده به مخاطبان ، بیش از پیش احساس میشود؛ چرا که مسئولان و دست اندرکاران وسایل ارتباطی، برای ساخت برنامه هایی مطابق با خواسته های مخاطبان خود و پرکردن خلاء نیازهای جدید افراد جامعه ، نیازمند بررسیهای دقیقی هستند که از طریق محققان و پژوهشگران در این حوزه انجام میگیرد و محقق درصدد انجام آن بر آمده است ."