چکیده:
بر اساس نظریه رسانه و دیدگاه های انتقادی در حوزة رسانه و ارتباطات ، رسانه این قدرت را دارد که محتوای خود را تحت تاثیر خواستگاه های فرهنگی و هویتی به ویژه ماهیت سکولاری خود قرار دهد و محتواهای دینی را تغییر داده و نتیجه ای دور از روح و اندیشه محتوای رسانه ایشده ایجـاد نماید. عمده این نظریات تلاش نموده اند تا قدرت تسلط فناوری بـر فرهنـگ را اثبـات و تشـریح نمایند و از همین رو، برخی در نگاهی ناامیدکننده ، بین مفاهیم دین و فناوریهای رسانه ای مـرزی هویتی کشیده اند. ظهور شبکه های اجتمـاعی مجـازی و در پـی آن رشـد اسـتفاده از آن هـا بـرای محتواهای دینی و آیین های مذهبی، چالشی نظری ایجاد نموده است که آیا این رسانه ها نیز قابلیت تسلط فرهنگی در بازتاب موضوعات دینی را دارند و اگر این چنین است ، چگونه می توان از عـدم تطابق و ناسازگاری هویتی آیین های دینی رسانه ایشده با موجودیت اصلی خود جلوگیری نمـود؟ برای پاسخ به این سوالات ، آیین زیارت در دین اسلام بـه عنـوان یکـی از ایـن موضـوعات دینـی انتخاب شد و تلاش نمودیم تا رسانه گری این آیین در فضـای شـبکه هـای اجتمـاعی سـازگار بـا هویت اسلامی در قالب مدلی ارائه شود. بدین منظور، بر اساس مدل پارادایمی نظریه برخواسته از داده ، تعداد ١٤ مصاحبه با مطلعان این حوزه شامل صاحب نظران و اساتید دانشگاهی، رسـانه گـران برتر در حوزة رسانه های دیجیتال به ویژه افراد باتجربه در رسانه گـری دینـی در فضـای مجـازی و همچنین ، استفاده کنندگان از رسانه های دیجیتال به ویژه شبکه های اجتماعی با موضوع زیارت انجام شد. در نهایت بر اساس تعداد ٣١ مقوله استخراج شده ، مدل پارادایمی ارائه شد. محور اصلی ایـن مدل مبتنی بر فطریگرایی رسانه گری زیارت قرار دارد که بر چرخش معنـایی از مفهـوم کـاربر و مخاطب به سمت معنای زائر و از معنای رسانه گری به معنای خادمیت تاکید دارد. برای تحقق ایـن موضوع چهار راهبرد ارائه شد.
خلاصه ماشینی:
طراحی مدل سازگارسازی رسانه گری آیین زیارت در شبکه های اجتماعی طاهر روشندل اربطانی تاریخ دریافت : ١٣٩٤/٠٥/١٠ حسن بشیر تاریخ پذیرش : ١٣٩٤/٠٦/١٧ علیاصغر پورعزت سید جمال الدین حسینی چکیده بر اساس نظریۀ رسانه و دیدگاه های انتقادی در حوزة رسانه و ارتباطات ، رسانه این قدرت را دارد که محتوای خود را تحت تأثیر خواستگاه های فرهنگی و هویتی به ویژه ماهیت سکولاری خود قرار دهد و محتواهای دینی را تغییر داده و نتیجه ای دور از روح و اندیشۀ محتوای رسانه ایشده ایجـاد نماید.
ظهور شبکه های اجتمـاعی مجـازی و در پـی آن رشـد اسـتفاده از آن هـا بـرای محتواهای دینی و آیین های مذهبی، چالشی نظری ایجاد نموده است که آیا این رسانه ها نیز قابلیت تسلط فرهنگی در بازتاب موضوعات دینی را دارند و اگر این چنین است ، چگونه می توان از عـدم تطابق و ناسازگاری هویتی آیین های دینی رسانه ایشده با موجودیت اصلی خود جلوگیری نمـود؟ برای پاسخ به این سؤالات ، آیین زیارت در دین اسلام بـه عنـوان یکـی از ایـن موضـوعات دینـی انتخاب شد و تلاش نمودیم تا رسانه گری این آیین در فضـای شـبکه هـای اجتمـاعی سـازگار بـا هویت اسلامی در قالب مدلی ارائه شود.
در نتیجه می توان بیان نمود در میان آیین های مـذهبی، زیارت بیشترین تعامل را با فضای مجازی ایجاد نموده است ؛ بنابراین در این مقاله سعی شده است به این موضوع پرداخته شود که آسیب هـا و چـالش هـای رسـانه گـری آیـین زیارت در شبکه های اجتماعی از منظر هویت سازی دینی چیسـت ؟ و چگونـه مـیتـوان این آسیب ها و چالش ها را به حداقل ممکن رساند؟ مروری بر ادبیات پژوهش در حوزه ارتباطات ، سازگاری و ناسازگاری میان پیام ارسال شده و پیام دریافـت شـده از زوایای مختلف بررسی شده است .