چکیده:
مخاطب به محض ورود به یک وبگاه خبری در ابتدا عکس های آن وبگاه را
مرور می کند و این عکس خبر است که مخاطب را به مطالعه متن خبر ترغیب
و یا از مطالعه آن دلسرد می کند و همچنین درک اولیه مخاطب از خبر را
شکل می دهد. هدف این مقاله مقایسه تطابق محتوایی عکس و متن اخبار در
وبگاه شبکه های خبر، العالم و پرس تی وی است. در راستای این هدف، برای
تحلیل نشانه شناسانه تصاویر از الگوی نشانه پیرس (نماد، نمایه و شمایل)،
برای تحلیل گفتمان تصاویر از الگوی کرس و ون لیوون (فاصله اجتماعی،
زاویه اجتماعی و تعامل اجتماعی)، برای تحلیل متن خبر از الگوی
نشانه شناسی متن رولان بارت (دلالت صریح، دلالت ضمنی و اسطوره) و
برای بررسی ارتباط تصاویر و متن نیز از الگوی بارت (لنگرگاه و بازپخش)
بهره گرفته شد. جامعه این پژوهش اخبار وبگاه شبکه های خبر، العالم و
پرس تی وی طی دو ماه آذر و دی 1394 بود. پس از دو مرحله گزینش و از
بین 664 خبر، به صورت نمونه گیری هدفمند تعداد 30 خبر ( 10 خبر از هر
سایت) انتخاب و تحلیل شد. یافته های پژوهش نشان می دهد که در
نمونه های بررسی شده، وبگاه شبکه پرس تی وی عملکرد بهتری در زمینه
کاربرد عکس دارد. وبگاه شبکه العالم که نسبت به وبگاه شبکه پرس تی وی در
کاربرد عکس کمی ضعیف تر عمل کرده است، با اختلافی اندک در رتبه دوم
قرار دارد و در انتها وبگاه شبکه خبر قرار دارد که عملکردی بسیار ضعیف در
کاربرد عکس در اخبار از خود نشان داد. همچنین بر اساس یافته های پژوهش
مشخص شد که 16 خبر از 30 خبری که مورد تحلیل قرار گرفتند (تقریبا
نیمی از اخبار) دارای تطابق عکس و متن خبر هستند، در 8 خبر به طور کامل
عدم تطابق عکس و متن خبر مشاهده شد و در 6 خبر نیز تا حدودی مطابقت
بین عکس و متن خبر وجود داشت.
Selecting a proper photo for news in websites has always been emphasized. Because it’s the photo of the news that persuades or discourages the audience to continue reading. The photo also shapes basic understanding of news. The present study was conducted to compare news contents with news photos, in the three news websites: IRNN, Al-Alam and Press-TV. Using semiotic analysis of Peirce, the researchers tried to find out the semiotic elements of pictures. Kress & van leeuwen pattern for Critical Discourse Analysis of photos and semiotic analysis of Barthes has been used also. Thus, 30 news from these three websites, during a two-month period (Azar And Dey 1394 (22 November 2015 to 20 January 2016() was examined. Results of the analysis show that Press-TV had the best performance among three websites in choosing relevant photos for texts. Furthermore, in 16 news proper relationship between the photo and the text exist and in 8 news, there were no relationship.
خلاصه ماشینی:
علاوه بر این تاکنون پژوهش های اندکی در زمینه شناخت و تحلیل نشانه شناسانه تصاویر خبری در وبگاههای خبری و تطابق عکس و متن انجام شده است ؛ در کشور ما نیز بیشتر پژوهش ها و رساله هایی که به نوعی مرتبط با عکس و عکاسی هستند، در دانشکدههای هنر و در رشته عکاسی یا تصویرسازی به رشته تحریر درآمدهاند.
پرویز اقبالی (١٣٩٠) در رساله دکتری خود با عنوان «تبیین رابطه تصویر و متن در تصویرسازی کتابهای داستانی کودک در ایران از سال ١٣٤٠ تا ١٣٨٠» که به شیوه توصیفی و تحلیلی انجام شده، از طریق بررسی همه جوانب همسو با موضوع اصلی مثل صورت و معنا در اندیشه های گوناگون، شناخت کودک و ادبیات مرتبط با او و همچنین بررسی نقدهای صورت گرفته پیشین پیرامون تصویرسازی، مقدمه ای را برای ورود به بحث اصلی، یعنی تجزیه وتحلیل آثار به وجود آورده است .
در این راستا، یک کتاب مصور با عنوان مردم معمولی تألیف علیرضا میراسداله مورد تحلیل نشانه معناشناختی قرار میگیرد و نشان داده میشود که ارزشهای دوره پست مدرن ناشی از رشد سریع فناوری و درهم ریختن مرزهای تعاملات جهانی باعث شده است که این متن در راستای انعکاس این ارزشها از حالت بینامتنی ساده در قالب تأثیرپذیری محتوایی عناصر از یکدیگر خارج شود و به صورت مادی درهم بریزد و به نحوی انضمامی منعکس کننده تغییرات محتوایی در بستر اجتماعی - فرهنگی باشد.
سایپ اشاره میکند، از تحلیل دادههای این پژوهش نیز مشخص شد که تأثیر اجماع متن و تصویر با یکدیگر، بسیار بیشتر و متفاوتتر از هرکدام از آنها به صورت جداگانه است ؛ بنابراین ، این که چه عکسی با چه تیتر، شرح عکس و متنی مورد استفاده قرار بگیرد، در درک مخاطب از مجموعه یک خبر اهمیت بسزایی دارد.