چکیده:
برخلاف دوره کلاسیک شعر فارسی که انتخاب نام برای شعر، چندان رایج نبوده نامگذاری اشعار در دوره معاصر، از شیوه های مورد توجه شاعران و به زبانی بهتر، جزو ملزومات اساسی هر شعر محسوب میشود. نامها / عنوانهای شعری-که از برگزیده ترین واژه های هر شاعرند- ضمن دارا بودن کارکردهای مختلف زیباشناسی، نقش مهمی در ساختار شعر، ایفا می کنند. و با توجه به اینکه یکی از راههای مهم ارتباط با شعر و درک صحیح از آن، وابسته به شناختی است که از اجزای سازنده آن ایجاد میگردد، بررسی و شناخت عنوانهای شعر هر شاعر، اهمیتی ویژه مییابد. در این مقاله، تلاش شد عنوانهای شعر فروغ فرخزاد و سهراب سپهری مورد مقایسه و تحلیل زبانی، ادبی و محتوایی قرار گیرد و برای این منظور، از شیوه آماری
استفاده گردید.
خلاصه ماشینی:
(رجوع شود به تصویر صفحه) شکل ٣- نمودار مقایسه ای عناوین اشعار سپهری و فرخزاد از سوی دیگر، بررسی آمارها بیانگر آن است که از تعداد ٤٠ عنوان واژگانی (درون متنی) در شعر سپهری، ٨ مورد از بخش ابتدایی، ١٥ مورد از بخش میانی و ١٧ مورد از بخش پایانی انتخاب شده اند که این موضوع ، بیان کنندة اهمیت بخش پایانی نزد شاعر و نگاه ویژة او به نحوة پایانبندی شعر است زیرا «معمولا عنوانهای شعری دربردارندة مضمون اصلی آن شعر و ارائه کنندة هدف ، احساس و اندیشۀ شاعرند و وقتی شاعری عنوان شعر را در بخشی از شعر جای میدهد، بیانگر اهمیتی است که آن شاعر بدان بخش از شعر مینهد»(بررسی ساختاری-محتوایی عنوانهای شعری م .
جدول ٣- انواع ساخت زبانی عناوین اشعار سهراب سپهری (رجوع شود به تصویر صفحه) نگاهی کلی به آمارهای نمودار شماره (٤)، بیانگر آن است که در مجموع ، بسامد عنوانهای یک جزیی بیش از سایر انواع است و ساختار دوجزیی نیز درصد نسبتا زیادی را به خود اختصاص داده است .
(رجوع شود به تصویر صفحه) شکل ٤- نمودار عناوین اشعار سپهری بر اساس ساخت زبانی البته هر چند که خط سیر عنوانها در شعر سپهری از عنوان یک جزیی به سمت عنوانهای طولانیتر، کاملا نزولی است ، اما نباید از نظر دور داشت که سپهری در دو دفتر پایانی خود، توجه زیادی به ساخت عنوان با اجزای بیشتر نشان داده است .