چکیده:
شبکههای اجتماعی عامل مهمی برای تغییرات اجتماعی و ابزار مناسبی برای فرهنگسازی هستند. ارتباطات مجازی با ایجاد استقلال ارتباطی از رسانههای جریان اصلی، روابط سیاسی، اجتماعی و فرهنگی کاربران را تسهیل میکند و بهتبع آن، افزایش انعطاف و انطباق فرهنگی ارتباطگران را سبب میشود. این شبکهها به علت تعدد و تنوع، شرایط لازم را برای ارتقاء سواد رسانهای کاربر بهعنوان شهروند هوشمند محقق میسازند. این پژوهش کیفی باهدف بررسی پیامدهای زیست مجازی ایرانیان با استفاده از روش تحلیل مضمون انجام شد. یافتههای تحقیق با بهرهگیری از مطالعات اسنادی و انجام 25 مصاحبه با خبرگان و کاربران فعال بدست آمد. برای انتخاب مصاحبهشوندگان، در ابتدا از روش نمونهگیری هدفمند و سپس از نمونهگیری گلوله برفی استفاده شد. برای تحلیل مصاحبهها و ترسیم مدل شبکه مضامین از نرمافزار MAXQDA نسخه 10 بهره گرفته شد.
پیامدهای مثبت زیست مجازی ایرانیان توانمندی ارتباطی، خودکاوی جمعی و اصلاح برخط اجتماعی و سیاسی، شکلگیری و تقویت حوزه عمومی، نوآوری، کارآفرینی و توانمندی اقتصادی است. پیامدهای منفی زیست مجازی ایرانیان آسیبهای روانی و اجتماعی، بیسازمانی اجتماعی، تولید و توزیع محتوای سطحی و عامهپسند، سبک زندگی سیال و ناپایدار و تعارض هویتی است. زیست مجازی ایرانیان دوره گذار خود را طی میکند و در شرایط گذار، دستیابی به پیامدهای مثبت دور از انتظار است. بنابراین ارتقاء سواد رسانهای کاربران و رفع محدودیتهای عمومی و خصوصی راهبرد اصلاح و ارتقاء زیست مجازی ایرانیان است.
خلاصه ماشینی:
واژههاي کليدي: زيست مجازي، کاربران ايراني، پيامدها، فضاي مجازي، تحليل مضمون مقدمه شبکه هاي اجتماعي مجازي، علاوه بر اينکه مرجع تأمين بسياري از نيازهاي فرهنگي و اجتماعي اعضاي خود هستند، اين امکان را براي اعضا فراهم ميکنند که هم زمان، ساير فعاليت هاي اجتماعي را در اين جوامع مجازي پيگيري کنند (ابراهيمي فر و يعقوبي فر، ١٣٩٣: ٧١).
يک شبکه اجتماعي، مجموعه اي از سرويس هاي مبتني بر وب است که اين امکان را براي اشخاص فراهم ميکند تا خود را با آنها به اشتراک بگذارند و از ميان توصيفات عمومي ديگر افراد، براي يافتن اتصالات جديد استفاده کنند ( & Boyd ٢٠١٢ :٢٠٠٧ ,Ellison).
مطالعات پيشين نتايج مقاله چيت ساز و سالک (١٣٩٥)، حاکي از آن است که شبکه هاي مجازي با روابط خانوادگي، تغيير شکل گروههاي دوستي، احساس انسان، مشارکت هاي اجتماعي، سلامت اجتماعي و خلق وخوي افراد ارتباط دارند؛ اما با نحوه گذران اوقات فراغت رابطه اي ندارند.
نتايج مطالعه اکبري تبار و هزارجريبي (١٣٩٢)، نشان مي دهد که گونه هاي جديد از تعامل و ارتباط و شيوههاي جديد از زندگي ، تحت تأثير حضور در فضاي مجازي براي جوانان ايجادشده است .
org Braun, Virginia and Clarke, Victoria (2006), Using thematic analysis in psychology, qualitative research in psychology journal, vol 2, 123-140.
Gok, Tolga (2016), The Effects of Social Networking Sites on Students’ Studying and Habits, International Journal of Research in Education and Science, Volume 2, Issue 1, Winter 2016, 93-84 Gray, Paul S.